Türk Hukuku’nda Taliki Şarta Bağlı Borçlar ve Anonim Ortaklıklarda Payın Devrinde Düzenleyici Kurumların İzinleri

Yıl 2010, Cilt: 14 Sayı: 2, 71 - 101, 01.12.2010

Harun Kılıç

Öz

Anonim ortaklıkların en önemli özelliklerinden birisi, payın prensip olarak serbestçe devredilebilir nitelikte olmasıdır. Ancak devletin fi nansal, rekabet, düzenlem ve denetim politikası gereği, bazı sektörlerde faaliyet gösteren anonim ortaklıkların payının devrinde, belli şartların varlığında, ilgili denetim ve düzenleme kurumlarından gerekli iznin alınması veya ilgili kurumlara gerekli bildirimin yapılması şartı bazı özel kanunlarla getirilmiştir. Bu nedenle, bu çalışmada, önce tarafl arın anonim ortaklık payının devrine ilişkin sözleşmede öngördükleri ilgili denetim ve düzenleme kurumlarından gerekli iznin alınması veya ilgili kurumlara gerekli bildirimin yapılması şartının Borçlar Hukuku bakımından hukuki niteliği ve payların devrine ilişkin sözleşmelere hukuki etkilerinin neler olduğu değerlendirilecektir. Ardından, ilgili denetim ve düzenleme kurumlarından gerekli iznin alınması veya ilgili kurumlara gerekli bildirimin yapılması şartını getiren özel yasal düzenlemeler incelenerek, izin veya bildirimin kapsamı ve hukuki etkileri incelenecektir

Anahtar Kelimeler

Anonim Ortaklıklar, Pay Devri, Hisse Devri, Düzenleyici Kurul İzni, Taliki Şart

CONTINGENT LIABILITIES AND PERMISSIONS OF REGULATIONS AUTHORITIES FOR THE ACQUISITION OF THE SHARES OF JOINT STOCK COMPANIES IN TURKISH LAW

Öz

One of the most important attribute of joint stock companies is easy acquisition of the shares as a general rule. But because of the state’s fi nancial, competitive, regulation and control policies the acquisition of the shares of joint stock companies in some business sectors shall be permitted in certain conditions by the relevant regulation authority according the some special laws. Therefore, in this study, fi rstly the articles of the share purchase agreements about the permission of the relevant regulation authority as contingent liabilities will be evaluated according to the Obligation Law regarding the legal nature and the legal effects. After that, the permissions of the relevant regulation authorities for the acquisition of the shares will be studied according to the relevant laws regarding their legal nature and legal effects

Anahtar Kelimeler

Joint Stock Companies, Acquisition of Shares, Permission of Regulations Authorities, Contingent Liabilities

Kaynakça

• Aksoy, M. Nazlı Rekabetin Korunması Hakkında Kanuna Aykırılığın Özel Hukuk Alanındaki Sonuçları, Rekabet Kurumu Yayınları, Ankara 2004
• Aslan, İ. Yılmaz/ Katırcıoğlu, Erol/Ilıcak, Ali/Ardıyok, Şahin/Altınay, Galip/Gültekin, Banu/Önal, Emre/Akçaoğlu, Can Enerji Hukuku C.I, Elektrik Piyasasında Rekabet ve Regülasyon, Bursa 2007 (Aslan ve Diğerleri)
• Aslan, İ. Yılmaz Rekabet Hukuku, 4. Bası, Bursa 2007
• Aytaç, Zühtü, Sermaye Piyasası Hukuku ve Hisse Senetleri, Ankara 1998
• Can, Mustafa Erdem Hukuki Açıdan Elektrik Piyasasında Rekabet, Ankara 2006
• Çevik, Orhan Nuri Anonim Şirketler, Ankara 1988
• Dağ, Üner, Nama Yazılı Pay Senetlerinin Devrinde Pay Defterine Kayıtlı Bulunmayan Yeni Malikin Hukuki Durumu, İkt.Mal.; 1987 C.XXXIV, S.5, s. 179 vd.
• Doğanay, İsmail Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.1, 4. Bası, Ankara 2004
• Eren, Fikret Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, Ankara 2001
• Eriş, Gönen Açıklamalı-İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu, 1. Cilt, Ticari İşletme ve Ticaret Şirketler, 2. Bası, Ankara 1992
• İmregün, Oğuz Kara Ticaret Hukuku Dersleri, İstanbul 2005
• İnan, Nurkut/Piker, Mehmet B. Rekabet Hukuku El Kitabı, Ankara 2007
• Karahasan, Mustafa Reşit Türk Borçlar Hukuku, İstanbul 2003
• Kendigelen, Abuzer, Anonim Ortaklık Payı Üzerinde İntifa Hakkı, İstanbul 1994
• Kılıç, Harun, Anonim Ortaklık Paylarının Devrinde Şekil Şartı, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, C. I, s. 1077 vd., İstanbul 2009
• Kılıçoğlu, Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 5. Bası, Ankara 2005
• Moroğlu, Erdoğan, Nama Yazılı Pay Senetlerinin Borsada İşlem Görmesi ve Yargıtay Kararları, XIII. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Ankara 1996, s. 39 vd.
• Narbay, Şafak Anonim Ortaklıkta Pay Defteri, Ankara 2003
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut Borçlar Hukuku, İstanbul 2000
• Pekdinçer, Tamer, Anonim Ortaklıklarda Hisse Senedinin Devri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1993
• Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, 9. Bası, İstanbul 2003
• Pulaşlı, Hasan Şarta Bağlı İşlemler ve Hukuki Sonuçları, Ankara 1989
• Reisoğlu, Safa Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 15. Bası, İstanbul 2002
• Pulaşlı, Hasan, Bağlı Nama Yazılı Pay Senetleri, Ankara 1992
• Sevi, Ali Murat Anonim Ortaklıkta Payın Devri, Ankara 2004
• Sirmen, Lale Türk Özel Hukukunda Şart, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1992
• Şanlı, Kerem Cem Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Öngörülen Yasaklayıcı Hükümler ve Bu Hükümlere Aykırı Sözleşme ve Teşebbüs Birliği Kararlarının Geçersizliği, Rekabet Kurumu Yayınları, Ankara 2000
• Taşdelen, Nihat Anonim Ortaklıkta Pay Sahipliği Sıfatının Kazanılması, İstanbul 2005
• Taşdelen, Servet Bankacılık Kanunu Şerhi, 2. Bası, Ankara 2006
• Tekinalp, Ünal Banka Hukukunun Esasları, 2. bası, Istanbul 2009
• Uyar, Turgut Açıklamalı-İçtihatlı Borçlar Kanunu, C I ve II, Ankara 2003
• Ünal, Oğuz Kürşad Sermaye Piyasası Hukuku ve Mevzuatı, Ankara 2005
• Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet/Özdemir, Refet, Türk Borçlar Kanun Şerhi, Ankara 1987
• Yasaman, Hamdi, Menkul Kıymetler Borsası Hukuku, İstanbul 1992
• Yavuz, Cevdet Borçlar Kanunu (BK.), Türk Borçlar Kanunu Tasarısı (BKT.) ve Gerekçesi, Karşılatırmalı Liste ile Birlikte, 7. Bası, İstanbul 2007