SPK. ve TK.’ nda TAHVİLLER

Yıl 2003, Cilt: 7 Sayı: 2, 0 - 0, 01.06.2003

Oğuz Kürşat Ünal

Öz

Türk hukukunda tahvillerin başlıca hukuki semeresi faizdir. Ancak, TK. m. 420 ve SPK. m. 14 hükümleri çerçevesinde faiz ile birlikte veya faiz şartı olmadan değişik hak ve menfaatler tahvil sahiplerine tanınabilir. Bunlar kanunda tahdidi olarak sayılmamıştır. Her türlü menfaat ve haklar tahvillerde tecessüm ettirilebileceği gibi çeşitli kombinezonlar sağlanarak da değişik tahvil türlerinin ihdası mümkündür. Anonim ortaklıkların tahvil çıkarmasına ilişkin usul ve şartlar esas itibariyle TK.'ında düzenlenmiş olmakla beraber SPK.'da hisse senetleri halka arz edilen anonim ortaklıkların çıkaracakları tahvillerle ilgili hükümler getirmiştir. Sermaye Piyasası Kurulu ise, SPK.'nun kendisine verdiği izin ve düzenleme yetkilerini de aşarak, halka arz edilsin veya edilesin bütün tahvillerin çıkarılmasını Kurulun iznine bağlı tutmuştur. TK.'na göre tahvil ihracı için esas sözleşmede hüküm bulunsa bile, bu hususta genel kurulca bir karar alınması mecburiyetini hükme bağlarken, SPK. halka arz edilecek tahvillerde, tahvil ihracı kararı verme yetkisinin esas sözleşmeyle yönetim kuruluna tanınmasına müsaade etmektedir. Böylece SPK., kararın ilânı, tescili ve mahkeme tasdiki usullerini kaldırmaktadır. SPK. ayrıca, çıkarılacak toplam tahvil sınırının tavanını TK.'na göre daha yüksek tutmuştur. SPK.m.13 hükmüne göre, halka arz edilen tahvillerin tamamı satılmadıkça yeni tahvil çıkarılması da mümkün değildir. Bu hüküm de anlaşılmaz mahiyettedir. Tavan sınırı müsait olsa bile yeni tahvil çıkarılıp çıkarılmayacağı Kanundan anlaşılmamaktadır. Kanaatimizce, Kanun çıkarılan tahvillerin satış süresi içinde (en çok üç ay) yeni tahviller çıkarılmasını önlemektedir. Böylece, yeni tahvil ihracında TK.m.421 hükmünün ortaya koyduğu, "daha önce çıkarılan tahvillerin bedellerinin tamamen alınması" şartı, SPK.'nda, "satış süresinin geçmesi" şartına bağlandığı kanaatindeyiz. Çünkü bu sürede satılmamış tahviller varsa, en geç altı iş günü içinde iptali gerekecektir. SPK.m.13 hükmü, yeni tahvil ihracı için, satılan tahvil bedellerinin tamamen alınmış olmasının gerekip gerekmediği konusunda açık değildir. SPK.'da hüküm olmayan veya açıklık bulunmayan hallerde TK. hükümleri uygulanacağından, satış bedellerinin de tamamen alınması gerektiği sonucuna varılabilir. Sermaye Piyasası Kurulu ise tebliğlerle tahvil ihraç şartlarını düzenlemektedir. Mahiyet itibariyle "tebliğler", kanunun açıklanması ve uygulanmasının gösterilmesi için çıkarılır. Oysa Kurul tebliğlerle düzenlemeler yapmakta, hukuki ve cezai müeyyideler koymakta ve böylece kanun koyucu gibi hareket etmektedir. Bu hususlarda Kurul tebliğlerinin hüküm ifade etmesi hukuken tartışmalı hale gelmektedir.

BONDS IN CAPITAL MARKET ACT(CMA) AND COMMERCIAL CODE (CC)

Öz

In Turkish Law the main legal fruit of bonds is interest. But under the regulations of CC. Art. 420 and CMA. Art. 14, with interest or without the condition of interest, different rights and benefits may be recognized to bonds owners. These are not enumerated under limitations in the Code. As every kind of benefit and rights may be created in the bonds, the formation of different bonds types by using new combinations is possible. The methods and conditions for the publishing of bonds of joint stock corporations, are put in order in the CC. Besides, in CMA some rules are put in order about the public offering of share of stock of the joint stock corporations. Capital Market Board (CMB), binds the publishing of bonds which are offered to the public or not, under the permission of Board, excessing the authorization of permission and coordination given by its own. According to CC., for the issue of bonds even if there is no decision found in the main contract, the decision of the general assembly is needed, however CMA permits, for the public offering of bonds, the authorization to issue is given to board of management by the main contract. In this way, CMB abolishes the announcement of decision, official registration of decision and the certification of the court. Furthermore, CMB orders the maximum issue limits of bonds, higher than the limits in the CC. According to CMA. Art. 13., new bonds can not be issued unless the already issued ones are completely sold. It is incomprehensible. Even the maximum limit is convenient, it is not clear in the Code if the issuance of new bonds is possible or not. In our opinion, the Code prevents the issuance of new bonds during the term of sale of the issued bonds (maximum three months). In this way, we believe that in the issuance of new bonds, the condition ordered in CC. Art. 421 “completely payment of debentures issued before” is related to the condition in CMA. “skipping the term of sale”. Since in this period, if there are some debentures that are unsold, the cancellation will be needed within six days. CMA. Art. 13 is not clear whether the payment of the issued debentures are needed or not for the new debentures. In the cases if there is not found any rule or the statements are unclear in CMA, CC rules are applied. So, as a conclusion it is thought that in these cases the value of sale should be completely paid. Then, CMB orders the conditions of issuance by the directions. “Directions” are put into force to explain and show the application of Code. However the Board forms regulations by the directions, in this way legal and penal sections are put into force and so the Board acts as if it is the legislator. In these cases, the formation of orders by the directions of the Board may cause legal disputes.