İNGİLTERE VE GALLER’DE CEZA HUKUKU SORUMLULUĞUNA MÂNİ OLAN BİR KURUM OLARAK OTOMATİZM

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 4, 585 - 612, 20.10.2020

Mehmet Maden

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.813006

Öz

Gerçekleştirilen fiilin irâdî olması, cezaî sorumluluğun tespitinde yer alan temel bir meseledir. “Fiilin irâdîliği”, farklı disiplinlerin üzerinde durduğu, çok geniş ve derin bir meseledir ve bu meselenin bir bölümü insanın mental kapasitesiyle ilgilidir. Bu çalışmayla, İngiltere ve Galler ceza hukukunda yer alan “otomatizm” kurumunun ana hatlarıyla ortaya konulması amaçlanmıştır. “Otomatizm”in İngiltere ve Galler’de cezai sorumluluğa mâni olduğu, beraat hükmüyle neticelendiği, dar bir uygulama alanına sahip olduğu, yaygın olarak “savunma aracı” şeklinde nitelendirildiği, üzerinde çeşitli tartışmaların ve hakkında tenkitlerin ve reform önerilerinin yapıldığı görülmüştür. Çalışmada esas olarak, otomatizmin hukukî niteliği, koşulları, “zihin hastalığı” ve “azalmış sorumluluk” ile farklılıkları ve otomatizm konusundaki reform önerileri ele alınmış ve yukarıda belirttiğimiz sonuçlar bu konularla bağlantılı olarak ortaya konulmuştur. Farklı disiplinleri ilgilendiren bu çalışmada yer verilen hususların farklı disiplinlerde çalışan araştırmacılar tarafından analitik şekilde müzakere edilmesinde ve bu faaliyetin icrasında “terminoloji” konusunun göz önünde bulundurulmasında fayda görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Otomatizm, irâdîlik, fiil, cezai sorumluluk, İngiltere ve Galler ceza hukuku

Kaynakça

• ASHWORTH, Andrew: Principles of Criminal Law, 6th edn., Oxford University Press, 2009.
• CARD, Richard: Card, Cross & Jones Criminal Law, Oxford University Press, 2014.
• CHILD, J.J./REED, Alan: “Automatism is Never a Defence”, Northern Ireland Legal Quarterly, 65 (2) (2014), s. 167-186.
• CLOUGH, Joanne/JACKSON, Adam/WORTLEY, Natalie: Criminal Law, Sweet & Maxwell Thomson Reuters, 2014.
• ENGLAND and WALES COURT of APPEAL (CRIMINAL DIVISION): Coley & Ors v R [2013] EWCA Crim 223, (http://www.bailii.org/ew/cases/EWCA/Crim/2013/223.html) (Erişim: 24.04.2020), (Erişim: 03.05.2020).
• HEATON, Russel: Criminal Law Textbook, Oxford University Press, 2006.
• HERRING, Jonathan: Criminal Law: Text, Cases, and Materials, Oxford University Press, 2014.
• Hukuk Komisyonu (Law Commission) İnternet Sitesi, (https://www.lawcom.gov.uk/) (Erişim: 3.12.2019).
• ORMEROD, David/LAIRD, Karl: Smith and Hogan’s Criminal Law, Oxford University Press, 2015.
• PADFIELD, Nicola: Criminal Law, Oxford University Press, 2014.
• THE LAW COMMISSION: (Law Com. No. 177), Criminal Law A Criminal Code for England and Wales Volume 1 Report and Draft Criminal Code Bill, (https://s3-eu-west-2.amazonaws.com/lawcom-prod-storage-11jsxou24uy7q/uploads/2015/06/Criminal_Code_177_1.pdf) (Erişim: 19.10.2019).