HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI: YASAL ŞARTLARIN YERİNDELİĞİ VE KARARIN HUKUKİ ETKİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 4, 477 - 525, 31.10.2021

M. Emre Tülay

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1018786

Cited By: 6

Öz

Ceza muhakemesinde erteleme kurumunun yansımalarından olan hükmün açıklanmasının geri bırakılması, uygulamada sıklıkla başvurulan kurumlar arasındadır. Sanığın hukuki menfaati gözetilerek ihdas edilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun, yasal şartları yönüyle bu amaçla ne ölçüde bağdaştığı, yargılamanın yürüyüşü ve ceza muhakemesine hakim ilkeler ışığında irdelenmelidir. Bu gayeyi takiben eserde, kurumun hukuki niteliği tartışılmış, yasal koşul ve istisnalar değerlendirilmiş, sanık hakkında doğurduğu sonuçlar incelenmiştir. Ayrıca, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı öngörülen itiraz kanun yolunun kapsamı, itiraz merciin bağlı olduğu sınırlar ve kanun yolu tercihinin yerindeliği ele alınmıştır. Konuyla ilgili içtihat ve doktrinde yer alan görüşler değerlendirilmiş, tespit edilen hukuki sorunlara ilişkin çözüm önerileri paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Erteleme, Sanığın Kabulü, İkrar, İtiraz

DEFERRAL OF THE ANNOUNCEMENT OF VERDICT: AN ASSESSMENT ON THE APPROPRIATENESS OF LEGAL CONDITIONS AND THE LEGAL EFFECTS OF THE DECISION

Öz

The institution of deferral of the announcement of verdict, which is one of the reflections of the deferment institution in criminal procedure, is among the institutions that are frequently applied in the Turkish Criminal Law practice. It should be examined to what extent the institution of deferral of the announcement of verdict, which was created with the claim that it is in favor of the defendant, is compatible with this purpose in terms of legal conditions of institution. Therefore, in our study, the legal nature of the institution was discussed, the legal conditions and exceptions defined in Article 231 of the Criminal Procedure Code were evaluated, and the consequences of the decision on the defendant were examined. In addition, the scope of the objection legal remedy foreseen against the decision of deferral of the announcement of verdict, the limits which the objection authority is bound in the analysis of the decision, and the appropriateness of the choice of legal remedy have been discussed. The opinions contained in the supreme court decisions and doctrine on the subject have been evaluated. Solutions for the identified legal problems have been shared.

Anahtar Kelimeler

Deferral of the Announcement of Verdict, Deferral, Conviction, Consent of the Defendant, Objection

Kaynakça

• Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, Adli İstatistikler 2019, <https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/1062020170359HizmeteOzel-2019-bask%C4%B1-%C4%B0SA.pdf> Erişim Tarihi 31 Ağustos 2021.
• Akbulut B/Aksan M, Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi 2019.
• Akkaş A.H, Bir Güvenlik Tedbiri Türü Olarak Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma (Hak Yoksunlukları), Adalet Yayınevi 2021.
• Akyıldız A, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumuna İlişkin Sorunlar”, 2020, 17(3), YÜHFD, s. 65-88.
• Akyürek G, Yargılamanın Yenilenmesi, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi 2018.
• Aras B, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumu ve Uygulamadaki Sorunlar”, 2008, 3(22), THD, s. 71-88.
• Artuç M, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, 2008, 3(21), THD, s. 107-126.
• Artuç M/Hırslı T, Hüküm Kurma Esasları, 4. Baskı, Adalet Yayınevi 2011.
• Artuk M.E/Gökcen A/Alşahin M.E./Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Adalet Yayınevi 2018.
• Balo Y.S, “Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesi Kurumu Üzerinden Ulaşılmak İstenen Hedeflerin Türkiye Bakımından Gerçekleştirilebilirliği”, 2016, 11(30), CHD, s. 165-206.
• Baştürk İ, Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesi, Adalet Yayınevi 2014.
• Beck’sche Online Kommentare, Strafgesetzbuch (48. Edition-1.2.2021) (BeckOKStGB/Yazar).
• Birtek F, Ceza Muhakemesinde İstinaf, Adalet Yayınevi 2019.
• Centel N/Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku, 19. Bası, Beta Yayınevi 2020.
• Çığlı H, “Yargıtay Kararları Çerçevesinde, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasında Daha Önceden Kasıtlı Bir Suçtan Mahkum Olmama Şartına İlişkin Bir Değerlendirme”, 2014, 9(100), THD, s. 17-23.
• Çınarlı S./Arslan Hızal S, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Memuriyete Giriş ve Memuriyetin Sona Ermesine Etkisi”, 2017, 12(134), THD, s. 14-30.
• Demirbaş T, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Seçkin Yayınevi 2020.
• Dursun E, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Teorik Bir İnceleme”, 2014, 9(26), CHD, s. 145-170.
• Dülger M.V, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 1. Baskı, Hukuk Akademisi Yayınevi 2021.
• Değirmenci O, Onarıcı Adalet Uygulaması Olarak Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma, Seçkin Yayınevi 2020.
• Değirmenci O, “Yargı Kararları Çerçevesinde HAGB Kararının Hukuki Denetimi ve İtirazın Kapsamı”, Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Kanun Yolları, 2019, 1(2), Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sempozyum Dergisi, s. 71-106.
• Epözdemir R, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, 2. Baskı, Adalet Yayınevi 2017.
• Ersoy U, Ceza Muhakemesi Hukukunda Aleyhe Değiştirme (reformatio in peius) Yasağı, Adalet Yayınevi 2018.
• Fischer T, Strafgesetzbuch, 66. Baskı, C.H.Beck 2019.
• Füglein F/Pascal L, “Geld habe ich keines, aber arbeiten kann ich- Die Verwarnung mit Strafvorbehalt”, 2013, ZRP, s. 48-50.
• Gökcen A/Balcı M/Alşahin M.E/Çakır K, Ceza Muhakemesi Hukuku, 4. Baskı, Adalet Yayınevi 2020.
• Güner U, “Türk Ceza Hukukunda Mahkumiyet Hükmünün Açıklanmasının Ertelenmesi”, 2014, 9(25), CHD, s. 181-200.
• Güneş S, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, On İki Levha Yayınevi 2018.
• Güngör D/Okuyucu-Ergün G, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, 2016, 65(4), AÜHFD, s. 1951-1965.
• Güngör D/Toroslu H, “Müsadere ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması İlişkisi Üzerine Kısa Bir Değerlendirme”, 2016, 65(4), AÜHFD, s. 1967-1980.
• Gürühan C, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Güncel Sorunların Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirilmesi”, 2014, 26(111), TBBD, s. 133-162.
• İpek A. İ, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Adalet Yayınevi 2010.
• İtişgen R, “Ceza Muhakemesi Hukukunda İstinaf”, 2014, 5(16), TAAD, s. 373-404.
• Kale H, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Disiplin Cezalarına Etkisi”, 2011, 6(60), THD, s. 45-47.
• Kapancı K. B, “Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesi Kararlarına Etkisi (TBK m. 74)”, 2016, 7(1), İnÜHFD, s. 511-552.
• Kaplan M, “Onarıcı Adalet ve Türk Ceza Hukukuna Yansımaları”, 2015, 5(1), AkdHFD, s. 59-86.
• Karakehya H, Ceza Muhakemesi Hukuku, 2. Bası, Savaş Yayınevi 2016.
• Kartal A, “Hapis Cezasının Ertelenmesi ile Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları Bakımından Karşılaştırılması”, 2016, 11(114), THD, s. 67-74.
• Kaya E, “İnsan Hakları Açısından Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, 2013, 3, AnkBD, s. 411-436.
• Kaymaz S, “Aleyhe Değiştirme Yasağı”, 2013, 19(2), MÜHF-HAD, (Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan), s. 1397-1451.
• Kılıç A.Ş, “Ceza Muhakemesinde İstinaf Kanun Yoluna Teorik Bir Bakış”, 2019, 1(2), Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sempozyum Dergisi, s. 107-130.
• Koca M/Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi 2020.
• Kropp C, “Ist die Verwarnung mit Strafvorbehalt noch zeitgemäß?”, 2004, ZRP, s. 241.
• Kumbasar E, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Seçkin Yayınevi 2012.
• Kühne H, Strafprozessrecht, 8. Baskı, C.F.Müller 2010.
• Meran N, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Konusunda Bazı Çözüm Önerileri”, 2008, 3(23), THD, s. 61-73.
• Münchener Kommentar zum StGB, 4. Baskı, C.H.Beck Yayınevi 2020 (MüKoStGB/Yazar).
• Olgun S, “Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, 2008, 3(22), THD, s. 63-69.
• Özbek V.Ö/Doğan K/Bacaksız P, Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Seçkin Yayınevi 2019.
• Özbek V.Ö/Başbüyük İ, “Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararlarına İtirazın İncelenme Usulünün Mağdur/Suçtan Zarar Gören Bakımından Ortaya Çıkardığı Sorun Üzerine”, 2013, 8(21), CHD, s. 7-19.
• Özbek V.Ö/Meraklı S, “Karar İncelemesi: Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtiraz Üzerine Yapılacak Denetim”, 2013, 19(2), MÜHF-HAD, (Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan), s. 221-236.
• Özen M, Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Muhakemesi Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınevi 2018.
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Bası, Seçkin Yayınevi 2018.
• Öztürk B (Editör), Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi 2019.
• Parlar A, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Erteleme, 2. Bası, Bilge Yayınevi 2015.
• Putzke H/Scheinfeld J, Strafprozessrecht, 3. Baskı, C.H.Beck Yayınevi 2011.
• Sarıgül A.T, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararlarının Denetiminde Kanun Yolu Sorunu”, 2016, 29(125), TBBD, s. 59-84.
• Sarıgül A.T, “Türk ve Alman Hukuku’nda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, 2015, 118, TBBD, s. 125-162.
• Sencer S/Kurşun A. S, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Hukuk Davalarına Etkisi”, 2017, 12(129), THD, s. 33-49.
• Soyaslan D, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınevi 2018.
• Strafgesetzbuch Kommentar Schönke/Schröder, 30. Baskı, C.H.Beck Yayınevi 2019 (S/S-Yazar).
• Şahin C, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtirazda İncelemenin Kapsamı”, 2013, 19(2), MÜHF-HAD, (Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan), s. 283-294.
• Şahin C/Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku –II–, 7. Bası, Seçkin Yayınevi 2018.
• Şen E/Maviş M, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), Seçkin Yayınevi 2014.
• Taner F.G, Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği, Seçkin Yayınevi 2019.
• Taner F.G, “Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesinin (Geri Bırakılmasının) Hukuki Niteliği ve Ertelemeyi Kabul Edip Etmediğinin Sanığa Duruşma Devresinin Sona Ermesinden Önce Sorulmasının Hukuka Aykırılığı Üzerine”, 2011, 4, AnkBD, s. 287-298.
• Taşdemir K, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, (Yazarın kendi yayını) 2016.
• Temur T, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması”, 2014, 88(5), THD, s. 140-159.
• Toroslu N/Feyzioğlu M, Ceza Muhakemesi Hukuku, 20. Baskı, Savaş Yayınevi 2020.
• Tulay M.E/Doğan Y, “Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Yargılama Usulü”, 2020, 10(2), AkdHFD, s. 349-376.
• Tulay M.E, “Kanunilik İlkesi Işığında Ceza Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması ve Delil Elde Etme Yöntemlerinde Zaman Bakımından Uygulanma Sorunu”, 2016, 22(3), MÜHF-HAD, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, s. 2715-2736.
• Turhan F, Ceza Muhakemesi Hukuku, 1. Baskı, Asil Yayınevi 2006.
• Turhan F, “Yeni Türk Ceza Kanunu’na Göre Cezaların Ertelenmesi ve Uygulamada Ortaya Çıkan Bazı Sorunlar”, 2006, X(3-4), EÜHFD, s. 27-54.
• Uludaş İ, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumunun ve 6545 Sayılı Yasa ile Getirilen Değişikliğin Değerlendirilmesi”, 2014, 6(56), FHD, s. 15-19.
• Ünal E, “Uzlaştırma ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumlarının Masumiyet Karinesi Bağlamında Değerlendirilmesi”, 2018, 17(1), İKÜHFD, s. 195-216.
• Ünver Y/ Hakeri H, Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Baskı, Adalet Yayınevi 2020.
• Yalçın C, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Seçkin Yayınevi 2021.
• Yavuz H.A, Ceza Muhakemesinde Kovuşturmaya Alternatif Yöntemler, Adalet Yayınevi 2019.
• Yenisey F/Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayınevi 2020.
• Yenisey, F/Plagemann G, Alman Ceza Kanunu Strafgesetzbuch (StGB), 2. Baskı, Beta Yayınevi 2015.
• Yıldırım A, “Mayınlı Bir Alan: Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Denetimi”, 2018, 11, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, s. 435-480.
• Yurtcan E, Ceza Yargılaması Hukuku, 16. Bası, Seçkin Yayınevi 2019.
• Zafer H, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, Beta Yayınevi 2019.