TERMINATION OF SURETY ACCORDING TO THE TURKISH CODE OF OBLIGATION

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 3, 29 - 60, 31.07.2022

Cemal Oğuz

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1129505

Öz

In this study, it has been tried to examine the new provisions of the Turkish Code of Obligations, which came into force in 2012, regarding the termination of the contract of surety. In order to eliminate the inconveniences caused by keeping the surety under his/her obligation for a long time, the legislator has regulated that the indefinite-term sureties are released after the given period. The subject of our article is this and other reasons for the termination of the contract of surety regulated in the law.
Due to its secondary nature, surety is released as a rule when the principal obligation it secures is extinguished. In addition, the contract of surety may also terminate for reasons arising from itself, independent of the principal obligation. While the principal obligation-dependent termination reasons are regulated in art. 598/I of TCO; the independent grounds for termination are regulated under art. 598/II of TCO to art. 598/V of TCO. Among these independent termination grounds, the regulation, which is included as a new provision in the TCO, that any surety given by a natural person is extinguished once ten years have elapsed from the date on which the contract was entered into, is important.
Since the surety is a separate contract, it can also be terminated according to the general provisions of the law. The reasons for the termination of the surety itself are regulated under art. 598 of TCO to art. 602 of TCO. In terms of surety for a future obligation, the situation is evaluated within the framework of the relevant provision of the law and the right to revocation of the surety granted to the surety is also examined in this study.

Anahtar Kelimeler

Termination of Surety, Fixed-term Surety, Open-ended Surety, Revocation of Surety, Responsibility of Surety.

TÜRK BORÇLAR KANUNUNA GÖRE KEFALETİN SONA ERMESİ

Öz

Bu çalışmada 2012 yılında yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu’nun kefalet sözleşmesinin sona ermesine ilişkin öngördüğü yeni hükümler incelenmeye çalışılmıştır. Kefilin uzunca bir süre yükümlülük altında tutulmasının yaratacağı sakıncaları ortadan kaldırmak amacıyla kanun koyucu, belirsiz bir süre için girişilmiş kefaletlerin öngörülen sürenin geçmesiyle ortadan kalkacağını düzenlemiştir. Makalemizin konusunu, kanunda kefalet sözleşmesinin öngörülen bu ve bunun dışındaki diğer sona erme sebepleri oluşturmaktadır.
Kefalet fer’i niteliği itibarıyla kural olarak temin ettiği asıl borcun sona ermesiyle birlikte ortadan kalkar. Bunun yanı sıra kefalet sözleşmesi asıl borçtan bağımsız olarak kendisinden doğan sebeplerle de sona erebilir. Asıl borca bağlı sona erme sebepleri, TBK m. 598/I’de düzenlenmişken; bağımsız sona erme sebepleri TBK m. 598/II ilâ TBK m. 598/V arasında düzenlenmiştir. Bu bağımsız sona erme sebepleri arasında kanunda yeni bir hüküm olarak yer alan bir gerçek kişi tarafından verilmiş olan her türlü kefaletin, buna ilişkin sözleşmenin kurulmasından başlayarak on yılın geçmesiyle kendiliğinden ortadan kalkacağına ilişkin düzenleme önem taşır.
Kefalet, ayrı bir sözleşme olarak Kanun’un genel hükümlerine göre de sona erebilir. Kefaletin kendisinden kaynaklanan sona erme sebepleri ise TBK m. 598 ilâ TBK m. 602 arasında düzenlemiştir. Gelecekte doğacak bir borca kefalet bakımından da durum, kanunun ilgili hükmü çerçevesinde değerlendirilmekte ve kefile tanınan kefaletten dönme hakkı makalede ayrıca incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kefaletin Sona Ermesi, Süreli Kefalet, Belirsiz Süreli Kefalet, Kefaletten Dönme, Kefilin Sorumluluğu

Kaynakça

• Ayan S, Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, 2013.
• Bayram A E, Alacaklının Temerrüdü ve Hukuki Sonuçları, Yetkin Yayınevi, 2022.
• Giovanoli S/Schaetzle M, in BK - Berner Kommentar: Die Bürgschaft, Spiel und Wette Art. 492-515 OR, Der Leibrentenvertrag und die Verpfründung Art. 516-529 OR, 1978.
• Guhl T/Koller A/Druey J N, Das schweizerische Obligationenrecht: mit Einschluss des Handels- und Wertpapierrechts, 8. Auflage, 1991.
• Gümüş M A, Borçlar Hukuku Özel Hükümler Cilt:2, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, 2014.
• Karabağ Bulut N, “Die Zeitliche Befristung der Bürgschaft natürlicher Personen”, Annales de la Faculté de Droit d’Istanbul, 48 (65), 2016, s. 111-131.
• Kaya Kızılırmak C, Kefalet Sözleşmesinin Kendine Özgü Sona Erme Halleri, Oniki Levha Yayınları, 2019.
• Kılıçoğlu A M, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Turhan Kitabevi, 2019.
• Krauskopf F/Stuber J, in OFK - Orell Füssli Kommentar, OR Kommentar Schweizerisches Obligationenrecht, 3. Auflage, 2016.
• Krauskopf F, in Präjudizienbuch OR, Die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2020), 10. Auflage, 2021.
• Özen B, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Kefilin Sorumluluğunun Kefalet Sözleşmesine Özgü Sebeplerle Sona Ermesi”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10 (2), 2011, s. 53-77.
• Özen B, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Kefalet Sözleşmesi, 4. Bası, Vedat Kitapçılık, 2017.
• Özkan Şahin G, “Kefalet Sözleşmesinin Sona Ermesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25 (2), 2019, s. 1288-1336.
• Pestalozzi C M, in BSK - Basler Kommentar, Obligationenrecht I: Art. 1–529 OR, 6. Auflage, 2015.
• Şahin O, “Kefalet ve Bağımsız Garanti Sözleşmelerinin Sona Erme Halleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 126, 2016, s. 311-338.
• Tandoğan H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt II, 4. Bası, Vedat Kitapçılık, 1989.
• Vischer M, in CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Vertragsverhältnisse Teil 2: Arbeitsvertrag, Werkvertrag, Auftrag, GoA, Bürgschaft, Art. 319-529 OR, 3. Auflage, 2016.
• Yavuz C/Acar F/Özen B, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Bası, Beta Yayınevi, 2014.
• Zevkliler A/Gökyayla K E, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 14. Bası, Vedat Kitapçılık, 2014.