ESPECIALLY IN CONSUMER LOANS ACCORDİNG TO CPL 4/6 RESPONSIBILITY OF THE AVALIST, WHICH ASSURES IN FAVOR OF THE CONSUMER

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 4, 233 - 263, 31.10.2023

Temel Güner

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1257042

Öz

According to article 4/5 of the Law on the Protection of the Consumer (CPL), only registered deed can be issued for consumer transactions. If a promissory note or bearer security is issued, they are invalid for the consumer. However, no clear regulation has been made as to whether the invalidity is an absolute or relative defence. In addition, it is stipulated in the article 4/6 of CPL that the personal guarantees given in favor of the consumer will be considered ordinary guarantee under all circumstances. However, no clear provision has been made on whether or not the aval can be considered as a ordinary guarantee.
In our study, invalidity for the consumer of thepromissory note or bearer security issued by consumer and whether the aval given in favor of the consumer will be considered as ordinary guarantee is examined.

Anahtar Kelimeler

Consumer Loan, Registired Negotiable Instruments, Order Negotiable Instrument, Ordinary Guarantee, Aval

TÜKETİCİ LEHİNE GÜVENCE VEREN AVALİSTİN SORUMLULUĞU (TKHK m. 4/6)

Öz

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) m. 4/5 hükmünde tüketici işlemleri nedeniyle sadece nama yazılı senet düzenlenebileceği, emre veya hamile yazılı senet düzenlenirse senedin tüketici bakımından geçersiz olacağı öngörülmüştür. Ancak emre veya hamiline yazılı senedin tüketici bakımından geçersizliğinin bir mutlak def’i mi yoksa nispi def’i mi olduğu konusunda açık bir düzenleme yapılmamıştır. Ayrıca TKHK m. 4/6 hükmünde tüketici lehine verilen şahsi teminatların her ne isim altında olursa olsun adi kefalet sayılacağı öngörülmüş ancak avalin bu kapsamda değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda açık bir düzenleme yapılmamıştır.
Çalışmamızda tüketici tarafından düzenlenen emre veya hamile yazılı senetlerin tüketici bakımından geçersizliği ile tüketici lehine verilen avalin adi kefalet sayılıp sayılmayacağı konuları birbiriyle ilişkilendirilerek incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Kredisi, Nama Yazılı Senet, Emre Yazılı Senet, Adi Kefalet, Aval

Kaynakça

• Akipek Öcal Ş/Uzun Kazmacı Ö/Hamamcıoğlu E, “Bankacılık Sektöründe Kefalet, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku Uygulamaları Külliyatı”, Bankacılık Sektöründe Tüketici Hukuku Uygulamaları, 2. Baskı, Aristo, 2017, s. 123-159.
• Akipek Ş, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Çerçevesinde Kredi Kartları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52(3), 2003, <https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/628947>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 103-119. Aktürk E, Kefalet Sözleşmesinin Geçerlilik Koşulları ve Sonuçları, Adalet, 2020.
• Altop A, “Bankacılık Sektöründeki Tüketici İşlemlerinde Tüketicinin Edimlerine Karşılık Olarak Alınan Şahsi Teminatlar”, 6502 Sayılı Kanuna Göre Bankacılık ve İnşaat Sektörlerinde Tüketici Hukuku ve Uygulamaları, 3. Baskı, Bilge, 2015 (Şahsi Teminatlar).
• Altop A, “Gerçek Kişilerce Gerçekleştirilen Aval İşlemlerine, TBK m.603 Hükmü Uyarınca Kefaletin Şekline, Kefil Olma Ehliyetine ve Eşin Rızasına İlişkin Hükümler Uygulanacak mıdır?”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(1), Ocak 2016, s. 291-330.
• Arat A, “Tüketici Hukuku’nda Kefalet Sözleşmesi”, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(41), 2016, <https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/264366>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 207-223.
• Arkan S, “Kredi Kartlarıyla İlgili Olarak Verilen Güvencenin Hukuki Niteliği (HGK’nın 4.7.2001 Tarihli Kararının Eleştirisi)”, Bilgi Toplumunda Hukuk Ünal Tekinalp’e Armağan, C.I, Beta, 2003, s. 983-991.
• Arkan S, “Tüketici Kredileri”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 18(1-2), 1995, s. 35-42.
• Aslan İ.Y, Bankacılar İçin Tüketici Hukuku, Aryan Basım Tanıtım ve Matbaa Hizmetleri, 2016.
• Ayoğlu T, “29.11.2019 Tarihli 2018/5 E. 2019/6 K. Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararı’nın İncelenmesi”, GSÜHF Ticaret Hukuku ABD-Aylık Bilimsel Konferanslar I Sunum Videosu, https://youtu.be/TJbwfcDJTWg, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, dakika 11, saniye 20 vd.
• Bahtiyar M, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Kıymetli Evraka İlişkin Düzenlemeleri”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(2), 2014, <https://www.jurix.com.tr/article/19905>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 194-209.
• Bahtiyar M/Hamamcıoğlu E, “Tüketicinin Kıymetli Evrak ile Borçlanması ve Sonuçları”, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1), Haziran 2015, <https://jurix.com.tr/article/4236>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 67-92.
• Barlas N, “Kredi Kartı İlişkisinde Bankaya Karşı Verilen Kişisel Teminatın Niteliğinin Belirlenmesi”, Prof. Dr. Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, Beta, 2002, s. 937-991.
• Battal A, “Kıymetli Evrakla Borç Altına Giren Tüketicinin Korunması”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 19(3), 1998, s. 95-112.
• Can M, “Yargı Kararları Işığında Tüketici Hukukunun Kambiyo Senetleri Tatbikatını Etkileyen Hükümlerine İlişkin Kısa Bir Değerlendirme”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 2020, <https://www.jurix.com.tr/article/21557>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 4109-4122.
• Can M. Ç, “Türk Borçlar Kanunu’nun 603. Maddesinin Kıymetli Evrak Hukukunda Uygulanabilirliği -Avalde Eşin Rızası Aranmalı mı?”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21(3), 2017, s. 35-73.
• Can M. Ç/Kaşak F. E, “Ticari Borçlara Kefalet Halinde Ticari İşlerde Teselsül Karinesinin, Müteselsil Kefil Sıfatının El Yazısıyla Belirtilmesini Arayan TBK m. 583 Hükmü Karşısında Uygulanabilirliği”, Terazi Hukuk Dergisi, 15(162), 2020, <https://www.jurix.com.tr/article/20445>, Erişim Tarihi 26 Ağustos 2023, s. 266-277.
• Cengil M. F, “Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 05.03.2014 Tarih, 2013/12-2113 Esas ve 2014/210 Kararı Işığında Tüketicinin Yapmış Olduğu İşlemler Nedeniyle Nama Yazılı Senet Düzenlenmesi Zorunluluğu”, Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2), Aralık 2014, <https://jurix.com.tr/article/4410>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 49-72.
• Ceylan E, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Tüketici Kredisi ve Kredi Kartı Sözleşmelerindeki Kişisel Teminatlarla İlgili Değerlendirmeler”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 17, 2021, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdergi/issue/63043/957886>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 93-131.
• Civelek Acar E, “Kambiyo Senetleri Üzerinde Aval”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 28(2), 2021, s. 1301-1339.
• Çabri S, 6502 Sayılı Kanun’a Göre Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 1. Baskı, Adalet, 2016.
• Çeker M, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Kredi Kartı Borcunun Ödenmemesi ve Hukuki Sonuçları”, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 2004, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/ebyuhfd/issue/63551/970482>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 415-442.
• Doğan Ö, “Tüketici Senetleri”, Ankara Barosu Dergisi, 2, 2018, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/abd/issue/39374/469905>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 113-141.
• Erdoğan İ, “Hukuki Muamelelerde Şekle Aykırılığın Yaptırımı” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1), 1999, s. 114-123.
• Esener T, “Hukuki Muamelelerde Tahvil”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(1), 1959, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/auhfd/issue/42802/517302>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 234-259. Fırıncıoğulları F, Tüketici İşlemlerinde Şahsi Teminatlar, Seçkin, 2018.
• Gümüş M. A, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, C.I, Vedat Kitapçılık, 2014.
• Hamamcıoğlu E, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Kıymetli Evrak Hukukuna Yansımaları”, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Disiplinler Arası Yaklaşım, Seçkin, 2016, s. 57-65.
• Havutçu A, “6502 Sayılı Tüketicinin korunması Hakkında Kanun ‘un Konu Bakımından Uygulama Alanı: Özellikle Tüketici İşlemleri Bakımından Kanun ‘un Kapsamı”, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, 9, 2014, <https://www.jurix.com.tr/article/8903>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 8-19.
• Havutçu A, “Şekle Aykırılık Nedeniyle Geçersiz Hukuki İşlemlerin Tahvili”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1-4), 1987, <http://hdl.handle.net/20.500.12397/2003>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 643-681.
• Helvacı İ, “Banka Kredi Sözleşmeleri Çerçevesinde Adi Kefalet Sözleşmesine İlişkin Gelişmeler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 65(1), 2007, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhfm/issue/9064/113044>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 263-272.
• Helvacı M/Aksu Özkan R, “Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurul Kararı Işığında Avalde Eşin Rızasının Gerekliliğinin Değerlendirilmesi” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25(2), Aralık 2019, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruhad/issue/51063/667638>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 873-906.
• Kara İ, Tüketici Hukuku, Engin Yayıncılık, 2015.
• Kaşak F. E, “Ölüme Bağlı Tasarrufların Tahvili”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 71(3), 2023, s. 971-1015. Kendigelen A, Çek Hukuku, 5. Baskı, On İki Levha, 2019.
• Kendigelen A/ Kırca, İ, Kıymetli Evrak Hukuku, 1. Baskı, On İki Levha, 2019.
• Kırca İsmail, “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı, Kefalette Eşin İzni”, Prof. Dr. Tuğrul Ansay’a Armağan, Turhan Kitapevi, 2006, s. 435-457.
• Kocaman A, “Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 4.7.2001 Tarih ve E. 2001/19-534, K. 2001/583 Sayılı Kararı Üzerine Bir Değerlendirme-Kredi Kartı İlişkisinde Bankaya Karşı Verilen Kişisel (Şahsi) Teminatın Hukuki Niteliği: Garanti mi Kefalet mi?” Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XIX, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Mayıs 2003, s. 67-85.
• Kocayusufpaşaoğlu N, Borçlar Hukukuna Giriş Hukuki İşlem Sözleşme, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, 2017.
• Koşer N, “Aval ve Avalin Diğer Kişisel Teminat Sağlayan Sözleşmelerle İlişkisi”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2), 2016, <https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/285763>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 241-264.
• Ozanoğlu H. S, Tüketicinin Korunması Açısından Taksitle Satım Sözleşmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 1999.
• Önder F/Özkul B, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Açısından Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde Bankaya Verilen Şahsi Güvence: Adi Kefalet Sözleşmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 2013, s. 25-46.
• Özen B, “Tüketici İşlemlerinde Kişisel Teminatlar”, 3. Tüketici Hukuku Sempozyumu, Bilge, 2014, s. 51-61.
• Özen B, Kefalet Sözleşmesi, 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, 2014.
• Özen B, Milli Şerh- 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Milli Şerhi, Aristo, 2016. (Milli Şerh) Özen B, “Tüketici Kredileri Çerçevesinde Verilen Kişisel Teminatların Geçerliliği”, 3. Tüketici Hukuku Sempozyumu, Bilge, 2014, s. 286-296.
• Öztek S, “Genel Olarak Tüketici Kredileri ve Tüketici Kredilerinde Kişisel Teminatlar”, Bankacılar Dergisi, 67, 2008, s. 6-27.
• Reisoğlu S, Türk Kefalet Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, 2013.
• Serdar İ, “Tüketici Kredilerinde Teminat”, Terazi Hukuk Dergisi, 9, 2014, <https://www.jurix.com.tr/article/8916>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 70-86.
• Sezgin Huysal A, “TBK Madde 603’ün Avale Uygulanabilirliği”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 2017, s. 171-188.
• Şafak A, “Tüketici İşlemi Sonrasında Düzenlenen Emre Yazılı Senedi Ciro Yolu ile Devralan Haklı Hamile Karşı Senedin Geçersizliği İddiasının İleri Sürülüp Sürülemeyeceği”, İstanbul Barosu Dergisi, 89(2), 2015, <https://jurix.com.tr/article/16237>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 179- 195.
• Turan G, “Garanti ve Kefalet Sözleşmeleri Arasındaki Farklar ve Banka Kredi Kartı Sözleşmelerindeki Şahsi Teminatın Niteliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 66, 2006, <http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2006-66-254>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 27-50.
• Tüzemen Atik E, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Düzenlemelerinin Avale Etkisi”, İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1), 2021, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/iauhfd/issue/63647/913041>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 1-33. (Aval)
• Tüzemen Atik E, Açık Kambiyo Senetleri, 3. Baskı, Seçkin, 2021. Uyumaz A/Akçaal M, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Bazı Hükümlerine (M. 1-16) İlişkin Bir İnceleme”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 2013, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/inuhfd/issue/22408/239843>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 241-276.
• Uzunallı Eroğlu S, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Kıymetli Evrak Hukukuna Etkileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1), 2004, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfd/issue/46856/587561>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 113-176.
• Ülgen H/Helvacı M/Kaya A/Nomer Ertan N. F, Kıymetli Evrak Hukuku, 11. Baskı, Vedat Kitapçılık, 2019. Yavuz N, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 2. Baskı, Adalet, 2010.
• Yener M. D, “6502 Sayılı Yeni Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un Tüketici Kredileri Bakımından Getirdiği Yenilikler”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 2015, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/marufacd/issue/510/4631>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 409-436.
• Yeşiltepe S. Ö, “6502 Sayılı TKHK m. 4/5 Çerçevesinde Kıymetli Evrakın Tüketici Yönünden Geçersizliği Meselesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 20(2), 2014, s. 23-44.
• Yıldırım A/Aytuğar B, “Tüketici İşlemlerinde Kıymetli Evrak Düzenlenmesi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 24(2), 2020, <https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvuhfd/issue/54204/733311>, Erişim Tarihi 1 Şubat 2023, s. 31-62.
• Zevkliler A/Aydoğdu M, Tüketicinin Korunması Hukuku- Açıklamalı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Seçkin, 2004.