İmar Planlarından Doğan Hukuki Uyuşmazlıklarda Dava Açma Süresi

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 1, 413 - 458, 31.01.2025

Semin Yavuz Gargin

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1587732

Öz

Anayasa ile korunan hak arama hürriyeti, dava açma hakkını ve adil yargılanma hakkını içinde barındırır. Bu hakların kullanımı sınırsız değildir. Dava açma hakkınıi kısıtlayan hukuki müesseselerden biri dava açma süresidir. Dava açma süresi, idari yargılama usulündeki tartışmalı konulardandır. İmar planlarına ilişkin dava açma süresi hesaplanırken 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu'nun yanı sıra 3194 sayılı İmar Kanunu'ndaki hükümler de dikkate alınmaktadır. Danıştay yerleşik içtihatlarında düzenleyici işlem niteliğinde olduğu kabul gören imar planlarına karşı açılacak davalarda dava açma süresinin başlangıcının belirlenmesi süreci, özel ilan ve itiraz süreci öngörülen durumlarında kritik öneme sahiptir. Çalışmada, son yıllardaki mevzuat değişiklikleri ışığında imar planlarından doğan uyuşmazlıklarda ilgililerin haklarının korunması için açılacak iptal davalarında dava açma süresine ilişkin ilkeler değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

dava açma süresi, imar planları, düzenleyici işlem, hak arama hürriyeti, iptal davası.

THE TIME OF LIMITS OF LITIGATION IN LEGAL DISPUTES ARISING FROM ZONING PLANS

Öz

The freedom to seek legal remedies protected by the Constitution includes the right to file a lawsuit and the right to a fair trial. The use of these rights is not unlimited. One of the legal institutions that restrict the right to file a lawsuit is the period for filing a lawsuit. The time limit for filing a lawsuit is one of the controversial issues in administrative litigation procedures. While calculating the period for filing a lawsuit regarding zoning plans, the provisions of the Administrative Litigation Procedure Law No. 2577 as well as the Zoning Law No. 3194 are also taken into consideration. The process of determining the beginning of the time limit for filing a lawsuit in cases to be filed against zoning plans, which are accepted as regulatory transactions in the established precedents of the Council of State, is of critical importance in cases where a special announcement and objection process is envisaged. In light of the changes in the legislation in recent years, the principles regarding the period for filing a lawsuit in annulment cases to be filed for the protection of the rights of the relevant parties in disputes arising from zoning plans will be evaluated in the study.

Anahtar Kelimeler

: zoning plans, time limit of litigation, regulatory proceedings, freedom of claim, action of annulment.

Kaynakça

• Akbulut E, “İdari İşlemlerde Kanun Yolu ve Süresini Gösterme Yükümlülüğünün Yargısal Denetime Etkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (81), 2009, s. 1-21. Akyılmaz B/ Sezginer M/ Kaya C, Türk İdari Yargılama Hukuku, Savaş Yayınevi, 2020.
• Alan N, “İptal Davalarının Ön ve Esastan Kabul Şartları”, Danıştay Dergisi, (50-51), 1983, s. 22-50.
• Canbolat B, “İmar Hukukundan Doğan Uyuşmazlıklarda Dava Açma Süresi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Candan T, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Adalet Yayınevi, 2009.
• Duran L, “İdari Kazada Dava Açma Müddeti”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 11(1-2), 1945, s. 238-263.
• Erkut C, İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Matbaası, 2015.
• Gözler K, İdare Hukuku Cilt I, Ekin Yayınevi, 2019.
• Gözübüyük Ş, Yönetsel Yargı, Turhan Kitabevi, 2016.
• Günday M, İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitabevi, 2022.
• Kalabalık H, İmar Hukuku Cilt 1, Seçkin Yayıncılık, 2010.
• Kalabalık H, İmar Hukuku Dersleri, Seçkin Kitabevi, 2015.
• Kalabalık H, İdari Yargılama Usulü Hukuku, Sayram Yayınları, 2016.
• Kaplan G, İdari Yargıda Dava Açma Süreleri, Turhan Kitabevi, 2011.
• Karahanoğulları O, “Zımni Retten Sonra Gelen Yanıtlarda Dava Açma Süresi”, <http://80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/karahan/makaleler/zimniredsonradangelenyanit.pdf> Erişim Tarihi 02 Kasım 2019.
• Karavelioğlu C, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Adalet Yayınevi, 2016.
• Onar S. S, İdare Hukukunun Umumi Esasları Cilt III, İsmail Akgün Matbaacılık, 1966.
• Orta E, İmar Hukukunda Plan Hiyerarşisi ve Planların Çatışması, Legal Yayıncılık, 2006.
• Özay İ. H, Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, 2004.
• Öztürk K. B, Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Zorunlu İdari İtiraz, Yetkin Yayınları, 2015.
• Sancar M, “İdari Yargılama Usulü Kanununun 10 ve 11. Maddeleri Bağlamında İptal Davalarında Süre”, Amme İdaresi Dergisi, 23(1), 1990, s. 69-88.
• Sarıca R, İdari Kaza, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1949.
• Sezginer M, “İdari Makamların Sükutu Üzerine Açılacak Davalarda Süre”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1-2), 1996, s. 417-441.
• Tekinsoy M. A, “İmar Planlarının Hukuksal Niteliği, İmar Planı İptalinin Bu Plana Dayanılarak Verilmiş Ruhsatlar Üzerindeki Etkisi”, Ankara Barosu Dergisi, 0(2), 2008, s. 46-56.
• Uler Y, “Yönetsel Yargıda Dava Süresi”, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Birinci Kitap, İdari Yargı, Danıştay Yayınları, 1990, s. 209-262.
• Ulusoy A. D, Türk İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, 2019.
• Zabunoğlu Y. K, “İdari Yargıda Dava Açma Süreleri”, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Birinci Kitap, İdari Yargı, Danıştay Yayınları, 1990, s. 187-207.