Hemşirelik Alanında Terapötik Oyun ile İlgili Randomize Kontrollü Deneysel Tasarımla Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 27 - 35, 25.04.2024

Zeynep Erkut , Zeynep Aközlü

https://doi.org/10.59398/ahd.1392237

Öz

Bu çalışma ülkemizde hemşirelik alanında terapötik oyun ile ilgili randomize kontrollü deneysel tasarımla yapılmış lisansüstü tezleri incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, betimsel tarama ve doküman incelemesi yöntemleri kullanılarak 1-30 Eylül 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan tarama seçeneği kullanılarak başlığında ve özetinde “terapötik oyun” anahtar kelimesi bulunan tezler için tarama yapılmıştır. Tarama neticesinde toplam 23 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Çalışmada dâhil edilme kriterlerine uyan biri doktora, 14’ü yüksek lisans düzeyindeki toplam 15 tez incelenmiştir. Tezlerin %86,6’sında (n=13) basit rastgele randomizasyon kullanıldığı, %20’sinde (n=3) kontrol grubu dışında iki müdahale grubunun yer aldığı ve %80’inde (n=12) en az iki farklı terapötik oyun materyali kullanıldığı görülmüştür. Tez çalışmalarının %86,6’sında terapötik oyun materyali olarak oyuncak bebek, kukla, pelüş veya örgü insan-hayvan modellerinin kullanıldığı, %40’ında ise tıbbi malzemelerden yararlanıldığı saptanmıştır. Tez çalışmaları incelendiğinde, terapötik oyun müdahalelerinin hastanede yatan çocukların anksiyete, korku ve ağrılarını azaltmada etkili olduğu, terapötik oyunun oyun dönemi ve adölesan dönemindeki çocuklarda hiç kullanılmadığı, çocukların fizyolojik parametrelerinin çok kısıtlı araştırmada değerlendirildiği ve ebeveyn anksiyetesini ele alan çok az sayıda çalışma olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

çocuk, hemşirelik, lisansüstü, terapötik oyun, tez

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

A Review of Postgraduate Theses on Therapeutic Play in the Field of Nursing with Randomized Controlled Experimental Design

Öz

This study was conducted to examine postgraduate theses with a randomized controlled experimental design on therapeutic play in the field of nursing in our country. The study was conducted between September 1-30, 2023 using descriptive screening and document analysis methods. Using the scanning option in the database of the National Thesis Center of the Council of Higher Education, a search was made for theses with the keyword "therapeutic play" in the title and abstract. As a result of the search, a total of 23 graduate theses were reached. A total of 15 theses, one at the doctoral level and 14 at the master's level, that met the inclusion criteria were examined in the study. It was observed that 86.6% (n=13) of the theses used simple randomization, 20% (n=3) included two intervention groups other than the control group, and 80% (n=12) used at least two different therapeutic play materials. It was found that 86.6% of the thesis studies used dolls, puppets, plush or knitted human-animal models as therapeutic play materials, while 40% used medical materials. When the thesis studies were examined, it was seen that therapeutic play interventions were effective in reducing anxiety, fear and pain of hospitalized children, therapeutic play was never used in children in the play period and adolescence period, physiological parameters of children were evaluated in very limited studies and there were very few studies addressing parental anxiety.

Anahtar Kelimeler

child, graduate, nursing, therapeutic play, thesis

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Chaurasia B, Jain D, Mehta S, Gandhi K, Mathew PJ. Incentive-based game for allaying preoperative anxiety in children: A prospective, randomized trial. Anesth Analg. 2019;129(6):1629-34.
• David OA, Cardoș RAI, Matu S. Is REThink therapeutic game effective in preventing emotional disorders in children and adolescents? Outcomes of a randomized clinical trial. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2019;28(1):111-22.
• Cimete G, Kuğuoğlu S, Dede Çınar N. Çocuk, Hastalık ve Hastane Ortamı. Içinde: Conk Z, Başbakkal Z, Yılmaz HB, Bolışık B, editörler. Pediatri Hemşireliği. 3. Baskı. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi; 2021. s. 130-41.
• Yayan EH, Zengin M. Çocuk kliniklerinde terapötik oyun. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2018;7(1):226-33.
• Caleffi CCF, Rocha PK, Anders JC, Souza AIJ de, Burciaga VB, Serapião L da S. Contribution of structured therapeutic play in a nursing care model for hospitalised children. Rev Gaucha Enferm. 2016;37(2):e58131.
• Li WHC, Chung JOK, Ho KY, Kwok BMC. Play interventions to reduce anxiety and negative emotions in hospitalized children. BMC Pediatr. 2016;16(1):36.
• Halemani K, Issac A, Mishra P, Dhiraaj S, Mandelia A, Mathias E. Effectiveness of preoperative therapeutic play on anxiety among children undergoing invasive procedure: A aystematic review and meta-analysis. Indian J Surg Oncol. 2022;13(4):858-67.
• Koukourikos K, Tzeha L, Pantelidou P, Tsaloglidou A. The importance of play during hospitalization of children. Mater Socio-Medica. 2015;27(6):438-41.
• İnci R, Günay U. Pediatri hemşirelerinin terapötik oyuna yönelik bilgi, görüş ve uygulamaları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2019;(3):547-51.
• Godino-Iáñez MJ, Martos-Cabrera MB, Suleiman-Martos N, Gómez-Urquiza JL, Vargas-Román K, Membrive-Jiménez MJ, vd. Play therapy as an intervention in hospitalized children: A systematic review. Healthcare. Eylül 2020;8(3):239.
• Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik [İnternet]. Resmi Gazete (Sayı: 27910) Nis 19, 2011. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov- .tr/eskiler/2011/04/20110419-5.htm
• Nahcivan N. Nicel Araştırma Tasarımları. İçinde: Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik. 4. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2020. s. 87-130.
• Demiralay Ş, Keser İ. Hemşirelik bakım sürecinde terapötik bir müdahale; terapötik oyun. YOBU Sağlık Bilim Fakültesi Derg. 2023;4(3):344-58.
• İşler Z. Çocuk Cerrahi Hastalarına Periferik Damar Yolu Açma Girişimi Öncesi Terapötik Oyun ile Verilen Eğitimin Anksiyete Üzerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [Zonguldak]: T.C. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi; 2022.
• Silva RDM da, Austregésilo SC, Ithamar L, Lima LS de. Therapeutic play to prepare children for invasive procedures: A systematic review. J Pediatr (Rio J). 2017;93(1):6-16.
• Kapkın G, Manav G, Karayağız Muslu G. Effect of therapeutic play methods on hospitalized children in Turkey: Systematic review. Erciyes Med J. 2020;42(2):127-31.
• Yiğit D, Sezici E, Açıkgöz A. Hemşirelerin çocuk sevme düzeyleri ve terapötik oyunu kullanma durumları. J Educ Res Nurs. 2019;16(4):288-94.
• Kıran B, Çalık C, Esenay FI. Terapotik oyun: Hasta çocuk ile iletişimin anahtarı. Ank Sağlık Bilim Derg. 2013;2(1):1-10.
• Pekyiğit A, Yıldız D, Eren Fidancı B, Çalık Bağrıyanık B. Hastanede yatan çocuklarda yaratıcı oyun yöntemi ile hastalık ve hastane kavramı: Niteliksel bir çalışma. Çocuk Derg J Child. 07 Eylül 2021;21(2):175-82.
• Uğur TB, Güleç AS, Elli M. Hastaneye yatan pediyatrik hastalar için oyunun önemi. Ümraniye Pediatri Derg. 2022;2(2):40-4.
• Babaroğlu A, Yılmaz E. Çocuk acil servislerine başvuran ebeveynlerin durumluk kaygı düzeylerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2023;9(2):142-52.
• Zeren C. Kemik İliği Transplantasyonu Olan 6-12 Yaş Grubu Çocuk Hastalara Terapötik Oyun Yöntemiyle Verilen Eğitimin Psikososyal Semptomlar Üzerine Etkisinin İncelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: T.C. Yeditepe Üniversitesi; 2021.
• Orhan E. Pediatrik Onkoloji Hastalarına Periferik Damar Yolu Açılırken Terapötik Oyun İle Verilen Eğitimin Anksiyete Düzeyine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: T.C. İstanbul Üniversitesi; 2014.
• Coşkuntürk AE. İnteraktif Terapötik Oyun Eğitim Programının Kalp Ameliyatı Olacak Çocukların ve Annelerinin Anksiyete Düzeyine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: T.C. Haliç Üniversitesi; 2015.
• Derleyen Taşkın B. Pediatri Servisinde Yatan Çocuklara Periferik Damar Yolu Açma İşlemi Öncesinde Uygulanan Terapötik Oyun Yönteminin Anksiyete ve Korku Üzerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [Edirne]: T.C. Trakya Üniversitesi; 2018.
• Ayan G. Çocuklara Ameliyat Öncesi Dönemde Terapötik Oyun ile Verilen Eğitimin Çocukların Anksiyete ve Korku Düzeylerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [Karabük]: T.C. Karabük Üniversitesi; 2019.
• Çiftçi E. Bir Mizah Girişiminin Çocuk ve Ebeveyninin Ameliyat Öncesi ve Sonrası Anksiyetesini Azaltmaya Etkisi: Hastane Palyaçoluğu [Yüksek Lisans Tezi]. [Zonguldak]: T.C. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi; 2019.
• Çalı Ö. Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklarda Periferik İntravenöz Kateter Girişimi Öncesi, Sırası ve Sonrasında Uygulanan Atravmatik Bakım Paketinin Çocuğun Ağrı Düzeyi, Emosyonel ve Fizyolojik Göstergelerine Etkisinin Belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: T.C. Yeditepe Üniversitesi; 2020.
• Anderoğlu S. Periferik İntravenöz Kateterizasyon Sırasında Uygulanan Terapötik Oyunun Çocukların Ağrı ve Anksiyete Düzeyleri ile Ebeveynlerin Anksiyete Düzeyleri Üzerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: T.C. Haliç Üniversitesi; 2021.
• Çelik B. Oyun Çağı Çocuklarında Ameliyat Öncesi Terapötik Oyunun Anksiyete ve Korku Düzeyine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [Karaman]: T.C. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi; 2021.
• Metlek S. Terapötik Oyunun Sünnet Öncesi ve Sonrası Dönemde Çocuklardaki Ağrı ve Anksiyete Düzeyleri ile Ebeveynlerin Anksiyete Düzeyleri Üzerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: T.C. Haliç Üniversitesi; 2021.
• Kırkan Ç. Oyuncak Nebülizatör ve Oyuncak Maske Kullanılarak Uygulanan Terapötik Oyunun Çocuğun Korku ve Anksiyete Düzeyine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [İzmir]: T.C. Ege Üniversitesi; 2022.
• Oluç T. Okul Öncesi Dönem Çocuklarında El Kuklası ile Uygulanan Terapötik Oyunun Kan Alma İşlemine Bağlı Gelişen Korku ve Ağrıya Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [Erzurum]: T.C. Atatürk Üniversitesi; 2022.
• Uslu H. Randomize Kontrollü Çalışma: Periferal Kanül Uygulama Öncesi Oyuncak IV Kateter ile Yapılan İşleme Hazırlığın Çocukların Ağrı, Korku ve Emosyonel Göstergelerine Etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [Eskişehir]: T.C. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi; 2023.
• Tuncay S. Pediatrik Onkoloji Hastalarına Periferik Damar Yolu Açılırken Terapötik Oyun İle Verilen Eğitimin Anksiyete Düzeyine Etkisi [Doktora Tezi]. [Erzurum]: T.C. Atatürk Üniversitesi; 2021.