“ALİ UFKÎ, KANTEMİROĞLU VE KEVSERÎ'NİN MÜZİK YAZILARININ TÜRK MÜZİK GELENEĞİ BAĞLAMINDA UZZAL PEŞREVİ ÜZERİNDEN İNCELENMESİ” ADLI MAKALE ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2017, Sayı: 1, 31 - 41, 31.12.2017

Sami Dural

Öz

2014’ün ilkbaharında, Rast
Müzikoloji Dergisi için kaleme almış olduğum “Ali Ufkî, Kantemiroğlu ve
Kevserî'nin Müzik Yazılarının Türk Müzik Geleneği Bağlamında Uzzal Peşrevi
Üzerinden İncelenmesi” adlı makalemde çalışmaya konu olan verileri, hali
hazırda Klasik Türk Müziği olarak
isimlendirilen müziğin seçkinlerinin (müzikle ilişkisini bu isim altında
şekillendirmiş olan herkesi kastetmiyorum, bu ilişkiyi eleştirimize konu olan düşünce
yapısı bakımından kuranları kastediyorum) sahiplendiği şekliyle bir gelenek kavramsallaştırmasının etkisinde
kalarak değerlendirmiştim. Geçen zaman içerisinde, elde edilen verilerin
üzerine sorgulamalarımı ve müzikal icramı sürdürmem, şu an farklı
bir bakış açısına sahip bulunmama vesile olmuş ve böylelikle mevzu bahis olan
makalem üzerine eleştirel bir değerlendirme yazmamı netice vermiştir. Ki bu
bakımdan sorgulamamız, bu süreç
içerisinde; tamamen Sokratik logos ya
da rasyonel aklın hükümranlığının
tekelinde kalmamış, bir peri bu hükümranlığı
onlarla paylaşmıştır; müzik: Kavramların
yanı sıra melodi ve harmoninin yani kelimesizliğin perisi müzik.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Değerlendirme, Türk Müziği, Gelenek, Sorgulama, Müzik, Ali Ufkî, Kantemiroğlu, Kevserî

A CRITICAL ANALYSIS ON THE ARTICLE ENTITLED “AN INQUIRY ON THE MUSICAL NOTES OF ALİ UFKÎ, KANTEMİROĞLU AND KEVSERÎ WITHIN THE CONTEXT OF TURKISH MUSICAL TRADITION THROUGH UZZAL PEŞREV”

Öz

In
my article, which I wrote in the spring of 2014 for the journal Rast Müzikoloji Dergisi
and which was entitled as “An Inquiry on the Musical Notes of Ali Ufkî,
Kantemiroğlu and Kevserî
within the Context of Turkish Musical Tradition
through Uzzal Peşrev”, I had evaluated the data that became the subject
of the article under the effect of the conceptualization of tradition as
adopted by the elites –by elites, I refer not all of those who formed their
relation with music under this name, but those specific ones, who formed this
relation within the context of the mentality that became the subject of our
analysis-  of the form of music that is
currently called as Classical Turkish
Music. In the course of time, as I continued to ponder on the data I had
and as I perform music, I came up with a different point of view and as a
result, I wrote a critical analysis on the aforementioned article. Thus,
throughout this process, our inquiry did not come under the sovereign rule of
Socratic logos or ratio; together with them, a nymph
shared this sovereignty: music; the nymph of melody and harmony, the
melody of the absence of words, along with being the nymph of concepts. 

Anahtar Kelimeler

Critical Analysis, Turkish Music, Tradition, Inquiry, Music, Ali Ufkî, Kantemiroğlu, Kevserî

Kaynakça

• Althusser, Louis. (2014). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Alp Tümertekin (çev.), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Arel, Hüseyin, Sadettin. (1907). Kevserî Mecmuasından Müstahrec İki Kadim Peşrev Hakkında Bazı Malumat. Şehbal Dergisi. 12, 236.
• Arel, Hüseyin, Sadettin. (1951). 300 Küsür Senelik Nota Mecmuası Hakkında. Musiki Mecmuası. 4.45, 3-6.
• Ali Ufkî Bey. (2013). Saray-ı Enderun Topkapı Sarayında Yaşam. Türkis Noyan (çev.), İstanbul: KitapYayınevi.
• Bacon, Francis. (2014). “Doğanın Yorumlanmasına ve İnsanın Krallığına Dair Vecizeler”, Batıya Yön Veren Metinler II. Alev Alatlı (drl.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Beard, David ve Gloag, Kenneth. (2005). Musicology The Key Concept. New York: Routledge,
• Behar, Cem. (1990). Ali Ufkî ve Mezmurlar. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Behar, Cem. (2008). Saklı Mecmua. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bumin, Tülin. (2014). Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Burke, Peter. (2014). Tarih ve Toplumsal Kuram. Mete Tunçay (çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Doğrusöz, Nilgün ve Uslu, Recep. (2009). Abdülbaki Nasır Dede’nin Müzik Yazısı- Tahririye. İstanbul: İTÜ TMDK Yayınları.
• Dural, Sami. (2014). Ali Ufkî, Kantemiroğlu Ve Kevserî'nin Müzik Yazılarının Türk Müzik Geleneği Bağlamında Uzzal Peşrevi Üzerinden İncelenmesi. Rast Müzikoloji Dergisi. 2.1, 147-162.
• Ekinci, Mehmet, Uğur. (2015). Kevserî Mecmuası 18. Yüzyıl Saz Müziği Külliyatı. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Elçin, Şükrü. (2000). Ali Ufkî- Mecmua-i Saz ü Söz. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• Eliot, Thomas, Stearns. (1982). Tradition and the Individual Talent. Perspecta, 19, 36-42.
• Fubuni, Enrico. (2006). Müzikte Estetik. Fırat Genç (çev.), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Işıktaş, Bilen. (2016). Sanat ve Meta-Kültür Arasında Kayıt Teknolojisinin Etkisi: Tanburî Cemil Bey. Ruhi Ayangil (hzl.). Ay F. ve I. Akter ve E., Y. Abbasoğlu Z. ve Demirtaş, S. (ed.). 100. Ölüm Yıldönümümde “Üstâd-ı Cihân” Tanbûrî Cemil Bey’e Armağan içinde. İstanbul: İBB Kültür A.Ş. Yayınları, 218-228.
• Judetz, Eugenia, Popescu. (1998). XVIII. Yüzyıl Musiki Yazmalarından Kevserî Mecmuası Üstüne Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Bülent Aksoy (çev.), İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Judetz, Eugenia, Popescu. (2000). Prens Dimitrie Cantemir Türk Musikisi Bestekarı ve Nazariyatçısı. Selçuk Alimdar (çev.), İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Platon. (1975). Phaedo. David Gallop (trans.), New York: Oxford University Press.
• Hobsbawm, Eric. (1983). The İnvention of Tradition. USA: Cambridge University Press.
• Malinowski, Bronislaw. (1954). “Myth in Primitive Psychology," in Magic, Science and Religion and Other Essays. Garden City, NY: Doubleday & Co., Inc., 100-26, 145. Reprinted by permission of Macmillan Publishers, Inc. Abridged. Nietzsche, Friedrich. (2014). Müziğin Ruhundan Tragedyanın Doğuşu. İsmet Zeki Eyüboğlu (çev.), İstanbul: Say Yayınları.
• Öztuna, Yılmaz. (2000). Türk Musiki Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Reichenbach, Hans. (1981). Bilimsel Felsefenin Doğuşu. Cemal Yıldırım (çev.), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Tan, Ali. (2011). Ney Açkısının Tarihi ve Teknik Gelişimi. Marmara Üniversitesi SBE. Yayımlanmamış DT. İstanbul.
• Theodor, Adorno. ve Horkheimer, Max. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği. Nihat Ülner ve Elif Öztarhan Karadoğan (çev.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Tura, Yalçın. (1976). Kantemiroğlu: Kitab-ı İlmü’l Musiki ala vech’l Hurufat. İstanbul: Tura Yayınları.