Şiddet ve Sağlık

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 16 - 30, 01.01.2018

Nurcan Coşkun Us Ramazan Erdem

Öz

Sağlık işyerlerinde şiddet ile ilgili çalışmaları gözden geçirerek gelecekte bu konuya ilişkin sorunların giderilmesini ve güvenli ortamların oluşturulması amaçlanmıştır. Türkiye’de son 5 yılda yapılmış “şiddet ve sağlık” kavramlarının literatürü taranarak 15 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmalar incelenerek öneriler sunulmuştur. Şiddet ve sağlık konusu üzerine yapılmış çalışmalardan derlenen bilgiler kullanılarak uygulanabilir, somut verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmalarda ortaya çıkan sonuç sağlık çalışanlarının ¾’ünün şiddete maruz kaldığı, en fazla şiddete maruz kalan meslek grubunun hekimler olduğu, erkek çalışanların kadın çalışanlara göre daha fazla şiddete maruz kaldıkları, şiddet türünün çoğunlukla sözel olarak yaşanmasının yanı sıra fiziksel şiddetin de azımsanmayacak boyutta olduğu, şiddetin çoğunlukla hasta yakınları tarafından gerçekleştirildiği ve şiddet çoğunlukla acil servislerde yaşanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Sağlık, Şiddet ve Sağlık

Violence and Health

Öz

It is aimed to solve the problems related to this issue in the future by establishing safe environments by observing the studies related to violence in health workplaces. The literature on the concepts of "violence and health" in the last 5 years in Turkey has been scanned and 15 studies have been reached. These studies are examined and suggestions are presented. It can be applied by using the information gathered from the studies on violence and health issues, tries to reach concrete data. The results of the studies show that ¾ of the health professionals are exposed to violence, the most exposed group of physicians, the male workers are exposed to more violence than the female workers, the violence is mostly in verbal and physical violence is not negligible mostly by patients' relatives and violence is mostly experienced in emergency services

Anahtar Kelimeler

Violence, Health, Violence and Health.

Kaynakça

• Adaş E.B., Elbek O. ve Bakır K. (2008), Sağlık Sektöründe Şiddet Raporu I, Türk Tabipleri Birliği Gaziantep-Kilis Tabip Odası Yayını, 55.
• Akça N., Yılmaz A. ve Işık O. (2014), Sağlık Çalışanlarına Uygulanan Şiddet: Özel Bir Tıp Merkezi Örneği, Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1): 1-12.
• Al B., Zengin S., Deryal Y., Gökçen C., Arı Yılmaz D., Yıldırım C. (2012), Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet, The Journal Of Academic Emergency Medicine, 11: 115-124.
• Altıntaş N. (2006), Sağlık Kurumlarında Çalışan Hemşirelere Yönelik Şiddetin Belirlenmesi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (Danışman: Yrd.Doç.Dr. Y. Kutlu).
• Annagür B. (2010), Violence Towards Health Care Staff: Risk Factors, Affects, Evaluation and Prevention, Current Approaches in Psychiatry, 2(2): 161-173.
• Aslan Ö., Lofçalı A., Uğur Ş., Tuğlu A. (2005), Hemşirelerin Acil Serviste Şiddet Gören Olgu Senaryolarına Yaklaşımları, Gülhane Tıp Dergisi, 47(1): 18-23.
• Atan, Ş. Ü. ve Dönmez, S. (2011), Hemşirelere Karşı İşyeri Şiddeti, Adli Tıp Dergisi, 25 (11): 71-80.
• Aydın M. (2008), Isparta-Burdur Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Şiddet Algısı, Türk Tabipleri Birliği Isparta-Burdur Tabip Odası Başkanlığı Yayını, 34.
• Ayrancı Ü., Yenilmez Ç., Günay Y., Kaptanoğlu Ç. (2002), Çeşitli Sağlık Kurumlarında ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3: 147-154.
• Beşer A. (2012), Sağlık Çalışanlarının Sağlık Riskleri ve Yönetimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 5(1): 39-44.
• Büyükbayram A. ve Okçay H. (2013), Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddeti Etkileyen Sosyo-Kültürel Etmenler, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(1): 46-53.
• Can Gürkan Ö. ve Coşar F. (2009), Ekonomik Şiddetin Kadın Yaşamındaki Etkileri, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3): 124- 129.
• Can K. ve Beydağ K.D. (2013), Acil Servis Hemşirelerine Hasta ve Yakınları Tarafından Uygulanan Şiddetin İncelenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(4): 419-430.
• Cooper C. L. and Swanson N. (2002), Workplace Violence in the Health Sector Introduction, State of the Art, 1-67.
• Çabuk Kaya N. (2006), Şiddetin Sosyal Dinamikleri: Yoksulluk, İşsizlik ve Göç, Toplumsal Bir Sorun Olarak “ŞİDDET” Sempozyumu Bildiri Kitabı, 105- 120.
• Çamcı O. ve Kutlu Y. (2011), Kocaeli’ nde Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşyeri Şiddetinin Belirlenmesi, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(1): 9-16.
• Dikmetaş E., Top M. ve Ergin G. (2011), Asistan Hekimlerin Tükenmişlik ve Mobbing Düzeylerinin İncelenmesi, Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3): 137-149.
• Dişsiz M. ve Hotun Şahin N. (2008), Evrensel Bir Kadın Sağlık Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi,1(1): 50-58. Definition and Typology of Violence, http://www.who.int/violenceprevention/approach/definition/en/, Access date: 26.10.2017.
• Dünyada ve Türkiye’ de Sağlığa ve Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet, http://www.isguvenligi.net/dunyada-ve-turkiyede-sagliga-ve-saglik- calisanlarina-yonelen-siddet/, Erişim Tarihi: 13.10.2017.
• Eker H.H., Özder A., Tokaç M., Topçu İ., Tabu A. (2012), Aggression and violence towards health care providers, and effects thereof, Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 4: 19- 29.
• Elliott P.P. (1997), Violence in Heath Care What Nurse Managers Need to Know, Nurse Manage, 28(12): 38-42.
• Ergur A. (2009), İnsan Ve Şiddet, Hekime Yönelik Şiddet Çalıştayı, TTB, İstanbul Tabip Odası, 1-70.
• İlhan M.N., Çakır M., Tunca M.Z., Avcı E., Çetin E., Aydemir Ö., Tezel A., Bumin M.A. (2013), Toplum Gözüyle Sağlık Çalışanlarına Şiddet: Nedenler, Tutumlar, Davranışlar, Gazi Medical Journal, 24: 5-10.
• Kavuncubaşı Ş . ve Yıldırım S. (2012), Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Siyasal Kitabevi 3. Baskı, Ankara, 592.
• Keser Özcan N. ve Bilgin H. (2011), Türkiye’ de Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Sistematik Derleme, Türkiye Klinikleri J Med Sci, 31(6): 1442- 1456.
• Kızmaz Z. (2006), Şiddetin Sosyo-Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2): 247-267.
• Kocacık F. (2001), Şiddet Olgusu Üzerine, C.Ü. İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 2(1): 1-7.
• Özen S. (2007), İşyerinde Psikolojik Şiddet ve Nedenleri, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3): 1-24.
• Özen Çöl S. (2008), İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Çalışma ve Toplum, 19(4): 107-134
• Özerkmen N. (2012), “Toplumsal Bir Olgu Olarak Şiddet”, Akademik Bakış Dergisi, 28: 1-19.
• Parlar S. (2008), Sağlık Çalışanlarında Göz Ardı Edilen Bir Durum: Sağlıklı Çalışma Ortamı, TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(6): 547-554.
• Pınar T. ve Pınar G. (2013), Sağlık Çalışanları ve İşyerinde Şiddet, TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(3): 315-326.
• Resmi Gazete, Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik, Sayı: 27897.
• Resmi Gazete, İşyerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi, Sayı: 27879. Sağlık Bakanlığı Beyaz Kod Uygulaması, https://beyazkod.saglik.gov.tr/KullanimKilavuzu.pdf, 28.10.2017. Erişim Tarihi:
• Sarcan E. (2013), Toplumun Sağlık Çalışanlarına Uygulanan Şiddete Bakış Açısı, Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi (Tez Danışmanı: Doç.Dr. Behçet Al).
• Stanko E. A. (2002), Workplace Violence in the Health Sector Section 5, State of the Art, 49-60.
• Sucu G., Cebeci F. ve Karazeybek E. (2007), Acil Birim Çalışanlarına Hasta ve Yakınları Tarafından Uygulanan Şiddet, Türkiye Acil Tıp Dergisi, 7(4): 156-162.
• Tengilimoğlu D., Işık O. ve Akbolat M. (2012), .Sağlık İşletmeleri Yönetimi, Nobel Akademik Yayıncılık Eğim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Geliştirilmiş 5. Basım, 579.
• Türk Dil Kurumu (2005), Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1866.
• Vural F., Çiftçi S., Fil Ş., Dura A., Vural B. (2013), Bir Devlet Hastanesinde Acil Servis Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Şiddetin Rapor Edilme Sıklığı, Türk Aile Hekimliği Dergisi, 17(4): 147-152.
• Yağbasan M. ve Çakar F. (2006), Doktor-Hasta İlişkisinde Dile Ve Davranışa Dayalı İletişimsel Sorunları Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15: 609- 629.
• Yeşildal N. (2005), Sağlık Hizmetlerinde İş Kazaları ve Şiddetin Değerlendirilmesi, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(5): 280-302.
• World Health Organization: Violence and Health: Task For on Violence and Health(2002), Cenevre, WHO, 45.
• Workplace Violence in the Health Sector Country Case Study – Questionnaire, http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/interpersonal/en/WVq uestionnaire.pdf, Access Date: 25.10.2017.