What Affects the Quality of Life of Hospitalized Children in Turkey?

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 130 - 143, 22.08.2022

Selin Demirbağ , Dilek Ergin

Öz

The aim of the study is to determine the factors associated with the quality of life of hospitalized children aged 7-18 in Turkey. The population of this systematic review is consisted of 3195 articles from accessed by searching with "child", "quality of life", "quality of life scale", "7-18 years old" keywords on “"Psycho Info", "Google Scholar" and "National Thesis Center" databases by in dates between February-March 2021. The systematic review sample consisted of 24 clinical studies published in the last ten years, published in Turkish and English with full text, and examining factors related to quality of life in children aged 7-18. In the studies included in the review, quality of life factors were classified as "illness," "child's mental state," "school/friends," "social and daily activities," "family/home life," and "hospital." It was determined that the psychological and social conditions, as well as the hospital's characteristics, influenced the quality of life of children who were hospitalized.

Anahtar Kelimeler

Child, Hospital, Quality of Life

Türkiye’de Hastanede Yatan Çocukların Yaşam Kalitesini Ne Etkiler?

Öz

Araştırmanın amacı Türkiye'de hastanede yatan 7-18 yaşındaki çocukların yaşam kalitesi düzeyi ile ilişkili faktörleri belirlemektir. Bu sistematik derlemenin evrenini Şubat-Mart 2021 tarihlerinde “çocuk”, “yaşam kalitesi”, “yaşam kalitesi ölçeği”, “7-18 yaş” anahtar kelimeleriyle “Psycho Info”, “Google Akademik” ve “Ulusal Tez Merkezi” veri tabanları taranarak ulaşılan 3195 makale oluşturdu. İncelemede son on yılda yayımlanmış, yayın dili Türkçe ve İngilizce olan, tam metni bulunan, 7-18 yaş çocukların yaşam kalitesi ile ilişkili faktörleri inceleyen 24 klinik araştırma sistematik derlemenin örneklemini oluşturdu. Derlemeye dahil edilen araştırmalarda yaşam kalitesi ile ilişkili faktörler “hastalık”, “çocuğun ruhsal durumu”, “okul/arkadaş çevresi”, “sosyal ve günlük aktiviteler”, “aile/ev yaşamı” ve “hastane” başlıkları altında gruplandırıldı. Hastanede yatarak tedavi görev çocukların yaşam kalitesinin ruhsal ve sosyal durumlarıyla birlikte hastaneye ait özelliklerden etkilendiği tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Hastane, Yaşam Kalitesi

Kaynakça

• Akaydın, A. E. (2020). Kanserli çocukların yaşadıkları psikososyal sorunların yorgunluk ve yaşam kalitesi üzerine etkisi (Tez No. 655635) [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Akkuş, S. Y., & Ayhan, A. B. (2018). Kronik hastalığı olan çocukların davranışlarının ve yaşam kalitelerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 14, 129-135.
• Akyalçın, S. (2012). Serebral paralizili çocuklarda aktivitelere katılımın yaşam kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi (Tez No. 319101) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Altıparmak, S., Taner, Ş., Soyer, T. M., & Eser, E. (2012). İzmir/Bornova ilköğretim ikinci kademe devlet okullarındaki ergenlerde yaşam kalitesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(3), 167-173.
• Ataman, G., & Yarımoğlu, E. K. (2018). Hastane türlerine göre hasta memnuniyetini ve hastane seçimini etkileyen unsurlar. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(2), 273-88.
• Baş, M. T. (2020). Çölyak tanılı adölesanlarda akran etkileşimli grup desteğinin yaşam kalitesi, akran ilişkileri ve başetme düzeylerine etkisi (Tez No. 618326) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Baytekin, M. (2017). Kanser tanısı almış çocukların yaşam kalitesi: çocuk ve ebeveyn değerlendirmesi (Tez No. 458377) [Yüksek Lisans tezi, Trakya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Beytut, Ş. D., Bolışık, B., Solak, U., & Seyfioğlu, U. (2009). Çocuklarda hastaneye yatma etkilerinin projektif yöntem olan resim çizme yoluyla incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 35-44.
• Boztepe, H., Çınar, S., & Ay, A. (2017). School-age children’s perception of the hospital experience. Journal of Child Health Care, 21(2), 162-170.
• Centre for Reviews and Dissemination. (2009). Systematic reviews: crd’s guidance for undertaking reviews in health care (1st edition). York Publishing Services Ltd.
• Çelik, H. (2019). Tip 1 diyabetli adölesanlarda yeme davranış tutumu ve beslenme durumu ilişkisi ile yaşam kalitesinin değerlendirilmesi (Tez No. 575465) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Çolak, M. (2012). Epilepsisi olan çocuklarda psikiyatrik bozukluklar ve psikiyatrik bozuklukların yaşam kalitesi üzerine etkisi (Tez No. 306331) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Dinç, Ş. G., Özçelik, U., Çak, T., Ersöz, E. D., Çöp, E., Yalçın, E., Kültür, E. Ç., Pekcan, S., Kiper, N., & Ünal, F. (2018). Psychiatric morbidity and quality of life in children and adolescents with cystic fibrosis. The Turkish Journal of Pediatrics, 60, 32-40.
• Düken, M. E. (2018). Organ nakli olan çocukların aile fonksiyonlarının çocuğun ve ebeveynin yaşam kalitesine etkisi (Tez No. 486948) [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Eiser, C., & Morse, R. (2001a). Quality-of-life measures in chronic diseases of childhood. Health Technology Assessment, 5(4), 9-19.
• Eiser, C., & Morse, R. (2001b). A review of measures of quality of life for children with chronic illness. Archives of Disease in Childhood, 84, 205-11.
• Erdoğan, Ç., Turan, T., & Pınar, B. (2020). Çocukların kendi çizimleri ile çocuk yoğun bakım ünitesi deneyimleri. Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, 29(2), 92-8.
• Erturan, İ., Aktepe, E., Balcı, D. D., Yıldırım, M., Sönmez, Y., & Ceyhan, A. M. (2013). Atopik dermatitli ergenlerde benlik saygısı ve dermatolojik yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. TURKDERM, 47, 39-44.
• Erturan, İ., Aktepe, E., Kocaman, O., Sönmez, Y., Başak, P. Y., Ceyhan, A. M., & Akkaya V. B. (2014). Akneli ergenlerin yaşam kalitesi, yalnızlık ve yaşam doyumu düzeylerinin değerlendirilmesi. TÜRKDERM, 48(4), 172-6.
• Fırat, E. (2014). 13-16 yaş tip 1 diyabetli çocukların yaşam kalitesini etkileyen etmenlerin araştırılması (Tez No. 354729) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Güloğlu, S., Tarakcı, D., Alataş, İ., Canaz, H., & Algun, Z. C. (2019). Lumbosakral spina bifidalı olgularda alt ekstremite kas kuvvetinin fonksiyonel yürüme düzeyi ve yaşam kalitesine etkisi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 37-49.
• Güner, F. (2015). Epilepsi tanısı ile izlenen 8 – 12 yaş çocuklarda yaşam kalitesi ve etkileyen etmenlerin belirlenmesi (Tez No. 426662) [Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Hacıoğlu, A. (2020). Kemoterapi tedavisi alan çocuklarda oral mukozitin yaşam kalitesine etkisi (Tez No. 617979) [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Harmancı, H. S. (2013). Epilepsili çocuk ve ergenlerde psikopatoloji, yaşam kalitesi ve aile boyutu (Tez No. 408196) [Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Ilangovan, P., Pedersen, S., Godfrey, S., Nikander, K., Noviski, N., & Warner, J. O. (1993). Treatment of severe steroid dependent preschool asthma with nebulised budesonide suspension. Archives of Disease in Childhood, 68(3), 356-9.
• Kalaycı, E. (2019). Çocuk onkoloji-hematoloji polikliniğinde tedavi gören 8-12 yaş çocuklarda yaşam kalitesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Tez No. 560797) [Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Keleş, E. (2017). Akut lenfoblastik lösemi tedavisi sonrası remisyonda olan 7-12 yaş arası çocukların bilişsel durum, fiziksel kapasite ve günlük yaşam aktivitelerinin yaşam kalitesi üzerine etkisi (Tez No. 466520) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Kocaaslan, E. N. (2016). Astımlı çocuklarda hastalık yönetimi konusunda verilen eğitimin çocukların yaşam kalitesi ve öz etkililik düzeylerine etkisi (Tez No. 457328) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Trakya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Konca, H. K. (2016). Doğuştan kalp hastalığı olan çocuklarda yaşam kalitesinin ölçümlendirilmesi ve sosyodemografik özellikler (Tez No. 443680) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Kourkoutas, E., Georgiadi, M., & Plexousakis, S. (2010). Quality of life of children with chronic illnesses: A review of the literature. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4763-67.
• Lau, B. W. K., & Tse, W. W. C. (1993). Psychological effects of physical illness and hospitalization on the child and the family. J.H.K.C. Psych, 3, 9-18.
• Mızrak, M. (2019). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite tanısı ile izlenen çocukların algıladıkları ebeveyn tutumları ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Tez No. 617644) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & The PRISMA Group. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA statement. PLoS Med, 6(7), 1-8.
• Mok, M. M. C, & Flynn, M. (1997). Does school size affect quality of school life?. Issues in Educational Research. 7, 69-86.
• Moola, S., Munn, Z., Tufanaru, C., Aromataris, E., Sears, K., Sfetcu, R., Currie, M., Lisy, K., Qureshi, R., Mattis, P., & Mu, P. (2020). Systematic reviews of etiology and risk. In E. Aromataris, Z. Munn (Eds.), JBI manual for evidence synthesis. The Joanna Briggs Institute. https://synthesismanual.jbi.global.
• Öztoprak, M. B. (2019). Doğumsal kalp hastalıklı çocuklarda yaşam kalitesi ve psikososyal problemlerin değerlendirilmesi (Tez No. 579561) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Dicle Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Sertçelik, T., Alkan, F., Sapmaz, Ş. Y., Coşkun, Ş., & Eser, E. (2018). Doğuştan kalp hastalığı olan çocuklarda yaşam kalitesi. Turkish Archives of Pediatrics, 53(2), 78-86.
• Şahin, N., Öztop, D. B., Yılmaz, S., & Altun, H. (2015). Assessment of psychopathology, quality of life, and parental attitudes in adolescents with type 1 diabetes mellitus. Archives of Neuropsychiatry, 52(2), 133-8.
• Şancı, Y. (2016). Astım tanısı ile izlenen çocuklarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Tez No. 462838) [Yüksek Lisans Tezi, Koç Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Tekin, M. N. (2017). Juvenil idiyopatik artritli çocuklarda yaşam kalitesine etki eden faktörlerin ve sağ kalım belirleyicilerinin değerlendirilmesi (Tez No. 466359) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Erciyes Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Tezer, D. (2020). Jüvenil idiyopatik artritli çocuk ve ergenlerde kognitif fonksiyonların, psikiyatrik hastalıkların ve yaşam kalitesinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması. (Tez No. 638250) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Pamukkale Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• The WHOQOL Group. (1996). What quality of life. World Health Forum, 17, 354-6.
• Uğur, S. (2020). Kemoterapi tedavisi alan çocuklarda yorgunluğun yaşam kalitesine etkisi (Tez No. 650397) [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Üstün, G., Erşan, E., Kelleci, M., & Turgut, H. (2014). Hastanede yatan çocuklarda psikososyal semptomların bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 36(1), 25-33.
• Yıldırım, N.S. (2011). Çocuk onkoloji hastalarında yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi (Tez No. 307324) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Uludağ Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Yılmaz, A. F. (2015). Gaziantep üniversitesi tıp fakültesinden takipli kronik böbrek hastalığı, son dönem böbrek yetmezliği ve böbrek nakli olan çocuklarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi (Tez No. 426554) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Gaziantep Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Yurdabakan, İ. (2019). Hastane okullarına giden süreğen hastalığı olan çocukların sağlıkla ilgili yaşam kalitesi düzeyleriyle öğretmen ve çocukların bu okullar hakkındaki görüşleri (Tez No. 602943) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Yüksel, E. (2018). Tip 1 diabetes mellituslu çocuklarda psikososyal problemler ve yaşam kalitesi değerlendirilmesi (Tez No. 501793) [Tıpta Uzmanlık Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.