Yoğun Bakım Hemşirelerinin Nütrisyonel Bakıma İlişkin Bilgi Düzeyleri

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 172 - 184, 24.12.2023

Dilek Kıymaz , Ümmühan Kılıç , Serpil Yücesan , Ramazan Öztürk , Melek Toraman

Öz

Bu çalışma yoğun bakım hemşirelerinin nütrisyonla bakıma ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma 19 Ocak-30 Nisan 2023 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmaya Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi yoğun bakım ünitesinde çalışan 140 hemşire dahil edilmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda geliştirilen 21 sorudan oluşan tanıtıcı bilgi formu ile 26 madde ve üç alt boyuttan oluşan Hemşirelerde Nütrisyonel Değerlendirmenin Önemi, Nütrisyonel Bakıma İlişkin Bilgi Düzeyi ve Algılanan Nütrisyonel Bakım Kalitesini Değerlendirme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Yoğun bakım hemşirelerinin alt boyutlardan almış oldukları ortanca puan değerleri sırasıyla 22, 26 ve 35 olarak saptanmıştır. Bu sonuçlar yoğun bakım hemşirelerinin nütrisyonel değerlendirmenin önemine ilişkin tutumlarının olumlu olduğunu, nütrisyonel bakıma ilişkin bilgi düzeylerinin yeterli seviyede olmadığını ve yoğun bakımlardaki hastalara sunulan nütrisyonel bakım kalitesini yeterli derecede olumlu değerlendirmediklerini göstermektedir. Yoğun bakım hemşirelerinin nütrisyonel bakıma ilişkin farkındalık düzeylerinin ve yeterliliklerinin belirlenmesi ile bu konuda yeterli eğitimlerin planlanarak bu yeterliliklerinin geliştirilmesi, diğer sağlık ekibi üyeleri ile birlikte hastanın ihtiyacı olan beslenme gereksinimlerinin saptanması ve planlanması aşamalarında sağlık ekibine katkı sağlayacaktır. Bu doğrultuda gelecekteki çalışmalarda hemşirelerin nütrisyonel bakımla ilgili görüşlerinin derinlemesine ele alınması, daha fazla klinik veri ve hasta sonuçlarının da dahil edildiği kapsamlı çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hasta, Hemşire, Nutrisyon, Yoğun Bakım

The Knowledge Levels of Intensive Care Nurses on Nutritional Care

Öz

This study was conducted to determine the level of knowledge of intensive care nurses regarding nutritional care. The study was conducted between January 19th and April 30th, 2023. The study included 140 nurses working in the intensive care unit of Samsun Training and Research Hospital. The data were collected using a 21-question introductory information form developed by the researchers in line with the literature and a 26-item, three-subdimension scale assessing the importance of nutritional assessment in nurses, level of knowledge about nutritional care, and perceived quality of nutritional care. The median scores of intensive care nurses in the sub-dimensions were 22, 26 and 35, respectively. These results show that intensive care nurses’ attitudes towards the importance of nutritional assessment are positive, their level of knowledge about nutritional care is not sufficient and they do not evaluate the quality of nutritional care provided to patients in intensive care units positively enough. Determining the awareness levels and competencies of intensive care nurses regarding nutritional care and improving these competencies by planning adequate trainings on this subject will contribute to the health care team in the stages of determining and planning the nutritional needs of the patient together with other healthcare team members. In this direction, it is recommended that in future studies, nurses' views on nutritional care should be addressed in depth and comprehensive studies including more clinical data and patient outcomes should be conducted.

Anahtar Kelimeler

intensive care, nurse, nutrition, patient

Kaynakça

• Al Kalaldeh, M., & Shahein, M. (2014). Nurses' knowledge and responsibility toward nutritional assessment for patients in intensive care units. Journal of Health Sciences, 4(2), 90-96.https://doi.org/10.17532/jhsci.2014.168
• Bıçak Ayık, D., &Enç, N. (2019). Yoğun bakım hastalarında enteral beslenme. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 23(2), 114-122.
• Barker, L. A., Gout, B. S., &Crowe, T. C. (2011). Hospital malnutrition: Prevalence, identification and impact on patients and the healthcare system. International Journal of Environmental Research and Public Health, 8(2), 514-527.https://doi.org/10.3390/ijerph8020514
• Bayır, H., Yıldız, İ., Erkuran, M. K., Koçoğlu, H. (2015). Yoğun bakım hastalarında malnütrisyon. Abant Tıp Dergisi, 4(4), 420-427.
• Boeykens, K.& Van Hecke, A. (2018). Advanced practice nursing: Nutrition nurse specialist role and function. European Society for Clinical Nutrition and Metabolism, 26, 72-76.https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2018.04.011
• Corkins, M. R., Guenter, P., DiMaria‐Ghalili, R. A., Jensen, G. L., Malone, A., Miller, S.,Patel, V., Plogsted, S.&Resnick, H. (2014). American Society for Parenteral and Enteral Nutrition. Malnutrition diagnoses in hospitalized patients: United States, 2010. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 38(2), 186-195. https://doi.org/10.1177/0148607113512154
• Çoşğun, T., & Kısacık, Ö. G. (2021). Hemşirelerde nütrisyonel değerlendirmeye ilişkin tutumun, nütrisyonel bakıma ilişkin bilgi düzeyi ve algılanan bakım kalitesinin belirlenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 204-217.https://doi.org/10.34087/cbusbed.767803
• Çelebi, D., & Yılmaz, E. (2019). Cerrahi hastalarda enteral ve parenteral beslenmede kanıta dayalı uygulamalar ve hemşirelik bakımı. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7, 714-731. https://doi.org/10.38079/igusabder.546979
• Çelik, S., Demiray, Y., Acar, T., Köymen, H., Coşkun, Y., Doğru, Ö., Keskin, S., & Kaya, S. (2014). Yoğun bakım hemşirelerinin enteral tüp aracılığıyla ilaç uygulamalarının değerlendirilmesi. Çağdaş Tıp Dergisi, 4(1), 18-25.
• Demiray, A., Kuzyaka, İ., Açıl, A., &İlaslan, N. (2020). Enteral beslenen yoğun bakım hastalarının beslenme süreci ve gelişebilecek komplikasyonlar açısından değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 289-296.https://doi.org/10.33631/duzcesbed.599143
• Diker, T., Öntürk, Z. K., Badır, A., Aslan, F. E. (2009). Yoğun bakım hastalarında beslenme gereksinimi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 13(2), 90-93.
• Duerksen D, Heather H. Keller HH, Vesnaver E, Laporte M., Jeejeebhoy K, Payette H, Gramlich L, Bernier P, Allard J. (2014). Nurses’ perceptions regarding the prevalence, detection, and causes of malnutrition in Canadian hospitals: results of a Canadian malnutrition task force survey. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 40(1), 1-7. doi: 10.1177/0148607114548227
• Eide, H.D, Halvorsen, K., & Almendingen, K. (2015).Barriers to nutritional care for the undernourished hospitalised elderly: perspectives of nurses, Journal of Clinical Nursing, 24(5-6), 696-706.https://doi.org/10.1111/jocn.12562
• Fesci, H., Doğan, N., & Pınar, G. (2008). İç Hastalıkları Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Hasta Bakımında Karşılaştıkları Güçlüklerve Çözüm Önerilerinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 40-50.
• Fraher, M. H., Collins, C. J., Bourke, J., Phelan, D., & Lynch, M. (2009). Cost-effectiveness of employing a total parenteral nutrition surveillance nurse for the prevention of catheter-related blood stream infections. Journal of HospitalInfection, 73(2), 129-134.https://doi.org/10.1016/j.jhin.2009.06.005
• Holst, M., Rasmussen, H. H., Unosson, M., &Group, T. S. N. (2009). Well-established nutritional structure in Scandinavian hospitals is accompanied by increased quality of nutritional care. The European e-Journal of Clinical Nutrition and Metabolism, 4(1), e22-e29.https://doi.org/10.1016/j.eclnm.2008.09.002
• Kang, M. C., Kim, J. H., Ryu, S. W., Moon, J. Y., Park, J. H., Park, J. K.,Baik, H.V., Seo, J.M,. Son, H.W., Song, G.A., Shin, D.W., Shin, Y.M., Ahn, H.Y.,Yang, H.K., ChulYu,H.,Yun, I., Lee, J.G., Lee, J.M…& Hong, S. K. (2018). Prevalence of malnutrition in hospitalized patients: a multicenter cross-sectional study. Journal of Korean Medical Science, 33(2), 1011-8934.https://doi.org/10.3346/jkms.2018.33.e10
• Kalaldeh, M. A., Watson, R.&Hayter, M. (2013). Jordanian nurses’ knowledge and responsibility for enteral nutrition in the critically ill. British Association of Cosmetic Nurses, 20(5), 229-241. https://doi.org/10.1111/nicc.12065
• Kartal, H., Çamlıca, T., & Özkan, A. (2022). Yoğun bakımlarda karşılanmayan hemşirelik bakımı ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 9(2), 322-333. doi:10.54304/SHYD.2022.75547
• Karasu, M., &Özşaker, E. (2019). Hemşirelerin cerrahi hastasının beslenmesi konusunda bilgi, tutum ve uygulamalarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 1191-1205.https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.485998
• Kıraner, E., & Terzi, B. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde yoğun bakım hemşireliği. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi,24(EK-1), 83-88.
• Kısacık, G.Ö., Çoşğun, T., Taştekin, A. (2019). Hemşirelerde nütrisyonel değerlendirmenin önemini, nütrisyonel bakıma ilişkin bilgi düzeyini ve algılanan nütrisyonel bakım kalitesini değerlendirme ölçeği Türkçe formunun psikometrik özellikleri, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 35(3), 123-135.
• Kim, H., Choue, R. (2009). Nurses' positive attitudes to nutritional management but limited knowledge of nutritional assessment in Korea. International Nursing Review, 56(3), 333-339. https://doi.org/10.1111/j.1466-7657.2009.00717.x
• Koçhan, E., & Akın, S. (2018). Hemşirelerin enteral ve parenteral beslenme uygulamalarına ilişkin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Journal of Academic Research in Nursing, 4(1),1-14.
• Kurt, D., &Gürdoğan, E. P. (2023). Yoğun bakım hemşirelerinde nütrisyonel farkındalık. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi,19, 240-254.https://doi.org/10.38079/igusabder.1199757
• Lane, C., Wedlake, L. J., Dougherty, L., & Shaw, C. (2014). Attitudes towards and knowledge of nutrition support amongst healthcare professionals on London intensive care units. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 27, 339-351.https://doi.org/10.1111/jhn.12152
• Leblebicioğlu, H., &Nair. F. (2020). Covid-19 Salgınıyla Mücadele: Yoğun Bakım Hemşireliği Meslek Etiği Perspektifi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 24(ek-1), 73-80.
• Mogre, V., Ansah, G. A., Marfo, D. N., & Garti, H. A. (2015). Assessing nurses’ knowledge levels in the nutritional management of diabetes. International Journal of Africa Nursing Sciences, 3, 40-43.
• Morphet, J., Clarkea, A. B., &Bloomer, M. J. (2016). Intensive care nurses’ knowledge of enteral nutrition: A descriptive questionnaire. Intensive and Critical Care Nursing, 37, 68-74.
• Mowe, M., Bosaeus, I., Rasmussen, Højgaard, H., Kondrup, J., Unosson, M., Rothenberg, E., Irtun, Q.&Group, T. S. (2008). Insufficient nutritional knowledge among healthcare workers? Clinical Nutrition, 27(2), 196-202.https://doi.org/10.1016/j.clnu.2007.10.014
• Özçelik A. Ö., Sürücüoğlu M. S.& Akan L. S. (2007). Nutrition knowledge level of nurses in Turkey: Ankara as an example. Pakistan Journal of Social Sciences, 4(3), 485-489.
• Peterson, S., Sheean, P., & Braunschweig, C. (2011). Orally fed patients are at high risk of calorie and protein deficit in the ICU. Current Opinion in Clinical Nutrition & Metabolic Care, 14(2),182-185.10.1097/MCO.0b013e3283428e65
• Savran, Y., Limon, M., Tokur, M. E., & Cömert, B. (2016). Erişkin yoğun bakımda entübe hastalarda beslenme yetersizliğine yol açan faktörler ve zamanında yeterli beslenme desteğinin hasta sonuçları üzerine etkisi. Yoğun Bakım Dergisi, 7, 15-20.
• Sauer, A. C., Alish, C. J., Strausbaugh, K., West, K., &Quatrara, B. (2016). Nurses needed: Identifying malnutrition in hospitalized older adults. Nursing Plus Open, 2, 21-25.https://doi.org/10.1016/j.npls.2016.05.001
• Shin, B. C., Chun, I. A., Ryu, S. Y., Oh, J. E., Choi, P. K., &Kang, H. G. (2018). Association between indication for therapy by nutrition support team and nutritional status. Medicine, 97(52).1-5. Doi: 10.1097/MD.0000000000013932
• Şimşek, Ş. M. (2022). Yoğun Bakım Hastalarında Beslenme. Baygut, H. (Eds), Sağlık & Bilim 2022: Beslenme-2, 173-175. Efe Akademi Yayınları
• Terzi, B., & Kaya, N. (2011). Yoğun bakım hastasında hemşirelik bakımı. Yoğun Bakım Dergisi, 1, 21-25.
• Theilla, R. N., Cohen, J., Singer, P., Liebman, C., &Kağan, I. (2016). The assessment, knowledge and perceived quality of nutrition care amongst nurses. Journal of Nutritional Medicine and Diet Care, 2(1), 1-5.
• Yalçın, N., Cihan, A., Gündoğdu, H.,& Ocakçı, A. (2013). Nutrition knowledge level of nurses. Health Science Journal, 7(1), 99-108.
• Yilmaz, A. F., Kiliç, E., Gürsel, S., & Tiryaki, N. (2016). Nütrisyon timi yoğun bakımda neleri değiştirir? Türk Yoğun Bakım Dergisi, 14(2), 59.Doı: 10.4274/tybdd.70299
• Yılmaz, D. K., Sarkut, P., Düzgün, F., Kuzu, C., & Kılıçturgay, S. (2017). Yatan hastaların nutrisyonel değerlendirme ve desteğine yönelik hemşirelerin görüşleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(2), 139-143. doi:10.5222/HEAD.2017.139. 139.
• Yürük, B. (2021). Yoğun bakım ünitesinde yatan yetişkin hastalarda beslenme desteğinin tedavi sürecine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Biruni Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü). Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (ID: 675181).