Ortaöğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenlerle Aralarındaki Çatışmaları Yönetme Yöntemleri

Yıl 2009, Cilt: 9 Sayı: 1, 89 - 101, 15.03.2016

Nuri Akgün Kaya Yıldız Devran Çelik

Öz

Bu araştırmanın amacı; ortaöğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerle aralarındaki
çatışmaları yönetmede; problem çözme, kaçınma, ödün verme, uzlaşma ve hükmetme
yöntemlerini ne derece kullandıklarını belirlemektir. Araştırmanın çalışma evrenini, 2007-2008
öğretim yılında Bolu Merkez ilçedeki 16 ortaöğretim okullarında görev yapan 16 yönetici ve 584
öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada, ortaöğretim okulu yöneticilerinin tamamına
ulaşılacağından örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Öğretmenlerin sayılarının fazla olması
sebebiyle evreni temsil edecek düzeyde tesadüfü örneklem alma yöntemi ile araştırma kapsamına
alınan 584 öğretmenden örneklem alma yolu gidilmiştir. Örneklem 240 öğretmen olarak
belirlenmiştir. Ortaöğretim okulu yöneticinin, öğretmenlerle aralarındaki çatışmayı yönetme
yöntemlerini ne derece kullandıklarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada veri toplama aracı
olarak Ural (1997) tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Araştırmada; Ortaöğretim
okullarındaki yönetici görüşlerine göre yöneticilerin, öğretmenlerle aralarındaki çatışmaları
yönetmede öncelikli olarak problem çözme ve uzlaşma yöntemlerini kullandıkları, daha sonra
ödün verme, kaçınma ve hükmetme yöntemlerini kullandıkları, öğretmen görüşlerine göre ise
yöneticilerin çatışmaları yönetmede öncelikli olarak problem çözme ve uzlaşma yöntemlerini
kullandıkları, daha sonra hükmetme, kaçınma ve ödün verme yöntemlerini kullandıkları sonucuna
ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca Ortaöğretim okulu yöneticilerinin çatışmaları yönetmede,
kaçınma yöntemini kullanmalarına ilişkin, yönetici ve öğretmen görüşleri arasında 0.05 anlamlılık
düzeyinde fark bulunmazken, problem çözme, hükmetme, uzlaşma ve ödün verme yöntemlerinin
kullanılmasına ilişkin yönetici görüşleri ile öğretmen görüşleri arasında anlamlı fark saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ortaöğretim okulu yöneticisi, çatışma yönetimi, problem çözme, kaçınma, ödün verme, uzlaşma, hükmetme

THE HIGH SCHOOL PRINCIPALS’ MANAGING METHODS FOR SOLVING CONFLICTS WITH TEACHERS

Öz

The aim of this study is to identify to what extend high school principles use problem
solving, avoiding, compensations, compromising and forcing methods to manage conflicts
between teachers and them. The high school principals and teachers working at 16 high schools in
the city center of Bolu in 2007 –2008 academic year formed the population of the study. In 2007–
2008 academic year at 16 high schools, 16 principals and 584 teachers were working. In the
study, the researchers reached the whole population of principals; therefore, no sampling was
used. In the study, as the researchers could not reach 584 teachers. For this purpose, 240 teachers
selected through simple random technique formed the sample of the study. In the study, in order
to identify to what extend high school principals use conflict management methods, the
questionnaire developed by Ural (1997) was use d as data collection instrument. The findings of
the study indicated that high school principals use primarily problem solving and compromising
then compensations, avoiding and forcing methods to solve problems between them and teachers.
Meanwhile, the findings of the study indicated that high school teachers primarily believe that
high school managers use primarily problem solving and compromising then use forcing ,
avoiding and compensations methods. In the study, no significant difference was found between
high school managers and teachers perceptions related to the use of avoiding method to manage conflicts at 0.05 level while significant difference was found between high school managers and
teachers perceptions related to use of problem solving, forcing, compromising and compensations
methods.

Anahtar Kelimeler

High school principals, Conflict management, Problem solving, Avoiding, Compensations, Compromising, Forcing

Kaynakça

• Açıkalın, Aytaç. Okul Yöneticiliği. Ankara: Pe-Gem Yayınları,1994.
• Aydın, Mustafa. Eğitim Yönetimi. Hatiboğlu Yayınevi, 6. Baskı, Ankara, 2000.
• Eren , Erol. Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları, 2004.
• Gümüşeli, Ali İlker. “İzmir Ortaöğretim Okulları Yöneticilerinin Öğretmenler ile Aralarındaki Çatışmaları Yönetme Biçimleri”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 1994.
• Karip, Emin. Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2003. Paknedel, Canan. “Örgütsel İklim ve İş Doyumu”, Çağdaş Eğitim Dergisi, Sayı: 206, Ankara, 1995.
• Polat, Soner ve Hasan Arslan. “Yüksek Öğretim Örgütünde Görev Yapan Yöneticilerin Çatışma Yönetimi Stratejilerini Kullanma Düzeyleri” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı: 39, Ankara, 2004.
• URAL, Ayhan. “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenlerle Aralarındaki Çatışmaları Yönetme Yöntemleri”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu, 1997.