Okula Bağlılık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 4, 1820 - 1837, 08.12.2017

Meltem Çengel , Tarık Totan , Suna Çöğmen

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.32772-363966

Cited By: 8

Öz

Okula bağlılık “okul ile ilgili okul içinde ve dışındaki
etkinliklere katılma, okulun hedeflerine değer verme ve kendini okul ile
özdeşleştirme” olarak açıklanabilir. Alanyazın, özerklik, ait olma, yeterlilik
gibi psikolojik ihtiyaçlar karşılandığında okula bağlılığın üç farklı boyutta
gerçekleştiğine işaret etmektedir. Bu boyutlar; duyuşsal, davranışsal ve
bilişsel bağlanma olarak ifade edilebilir. Bu çalışmanın amacı, Fredricks,
Blumenfeld, Friedel ve Paris (2005) tarafından geliştirilen ve üç
boyuttan oluşan Okul Bağlılığı Ölçeği’nin Türkçe formunun psikometrik
özelliklerini incelemektir. Öncelikle dil geçerliği, yakınsak ve ıraksak ölçek
geçerliği çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Sonrasında, Aydın ili merkez
ilçesinde 2014 Bahar döneminde eğitim gören 515 (kız n=261, erkek n=254)
öğrenci katılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde uygun örnekleme yöntemi
kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, üç boyutta kurgulanan ölçeğe ilişkin
hipotez model ve veri seti arasında yeterli uyumun olduğunu göstermiştir (χ²=618.90,
sd=49, χ²/sd=4.15, CFI=.96, SRMR=.05). Doğrulayıcı faktör analizi
için çapraz geçerleme sonuçları da model uyumunun iyi olduğunu göstermektedir.
Ölçek maddelerinin madde toplam korelasyonları 0.33-0.67 arasındadır. Ölçeğin
tüm maddeleri %27’lik alt ve üst gruplarını ayırt etmede yeterlidir. Ölçeğin iç
tutarlılık değerleri için hesaplanan Cronbach alfa, davranışsal boyut için
0.68’den, McDonald omega katsayıları ise 0.74’ten yüksektir. Test tekrar test
güvenirliği sonuçları 0.70 ile 0.79 arasındadır.
Sonuç olarak ölçek üç boyutta okul bağlılığı değerlendirmede yeterli, geçerli
ve güvenilir bir ölçektir. 

Anahtar Kelimeler

Okula bağlılık, ölçek uyarlama, geçerlik

Kaynakça

• Akman, S. (2013). Lise öğrencilerinin şiddete yönelik tutumları ile okula bağlılık duygusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Appleton, J. J., Christenson, S. L., & Furlong, M. J. (2008). Student engagement with school: Critical conceptual and methodological issues of the construct. Psychology in the Schools, 45(5), 369-386.
• Appleton, J.J., Christenson, S.L., Kim, D., & Reschly, A.L. (2006).Measuring cognitive and psychological engagement: Validation of the student engagement instrument. Journal of School Psychology, 44, 427– 445.
• Arastaman, G. (2009) Lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 102-112.
• Archambault, I., Pagani, L. S., & Fitzpatrick, C. (2013). Transactional associations between classroom engagement and relations with teachers from first through fourth grade. Learning and Instruction, 23, 1-9.
• Archambault, I., Janosz, M., Fallu, J. S., & Pagani, L. S. (2009). Student engagement and its relationship with early high school dropout. Journal of Adolescence, 32, 651-670.
• Audas, R., & Willms, J. D. (2001). Engagement and dropping out of school: A life course perspective: Human Resources and Social Development Canada.
• Bacanlı, H. (2012). Eğitim Psikolojisi (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bandalos, D. L. (1993). Factors influencing cross-validation of confirmatory analysis models. Multivariate Behavioral Research, 28(3), 351-374.
• Bayık, M. E. ve Gürbüz, S. (2016). Ölçek uyarlamada metodoloji sorunu: Yönetim ve örgüt alanında uyarlanan öleçkler üzerinden bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 3(1), 1-20.
• Bilde, J. de, Damme, J. Van, Lamote, C., & Fraine, B. De. (2012). Can alternative education increase children’s early school engagement? A longitudinal study from kindergarten to third grade. School Effectiveness and School Improvement: An International Journal of Research, Policy and Practice, 24(2), 212–233.
• Boekarts, M., Pintrich, P. R., & Zeidner, M. (2000). Self-regulation: An introduction overview. In M. Boekarts, P. R. Pintrich & M. Zeidner (Eds.), Handbook of self-regulation (pp. 13-15). San Diego, CA.: Academic Press.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York, NY: The Guilford Press.
• Bugay, A., Aşkar, P., Tuna, M. E., Çelik-Örücü, M., & Çok, F. (2015). Okul iklimi ölçeği lise formu’nun psikometrik özellikleri. İlköğretim Online, 14(1), 311–322.
• Burkett, E. (2002). Another planet: A year in the life of a suburban high school. New York: Harper Collins.
• Bugay, A., Aşkar, P., Tuna, M. E., Çelik-Örücü, M., & Çok, F. (2015). Okul iklimi ölçeği lise formu’nun psikometrik özellikleri. İlköğretim Online, 14(1), 311–322.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (PegemA yay). Ankara.
• Can, S. (2008). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin okula bağlılık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Chiu, M. M., Pong, S. L., Mori, I., & Chow, B. W. Y. (2012). Immigrant students’ emotional and cognitive engagement at school: A multilevel analysis of students in 41 countries. Journal of youth and adolescence, 41(11), 1409-1425.
• Connell, J. P., & Wellborn, J. G. (1991). Competence, autonomy, and relatedness: A motivational analysis of self-system processes. In M. R. Gunnar & L. A. Sroufe (Eds.), Self-processes and development (Vol. Vol. 23, pp. 43–77). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Covell, K. (2010). School engagement and rights-respecting schools. Cambridge Journal of Education, 40(1), 39–51.
• Çalık, T., ve T. Kurt. (2010) Okul iklimi ölçeği’nin (OİÖ) geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim , 35 (157), 167-180.
• Develi, R. (2014). Ölçek geliştirme. kuram ve uygulamalar (Çev. Ed. T. Totan). Ankara: Nobel Yayın Dağ.
• Driscoll, R., (2007). Westside Test Anxiety Scale Validation.. ERIC Digest, ED495968.
• Eccles, J. S. (2004). Schools, academic motivation, and stage-environment fit. Hoboken, NJ.: John Wiley & Sons Inc
• Eccles, J. S., Adler, T. F., Futterman, R., Goff, S. B., Kaczala, C. M., Meece, J. L., & al., et. (1983). Expectations, values and academic behaviors. In J. T. Spence (Ed.), Achievement and achievement motivation (pp. 75-146). San Francisco: W. H. Freeman.
• Finn, J. D. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117-142.
• Fredricks, J. A. (2011). Engagement in school and out-of-school context: A multidimensional view of engagement. Theory into Practice, 50(4), 327-335.
• Fredricks, J. A., Blumenfeld, P., Friedel, J., & Paris, A. (2005). School Engagement. In K. A. Moore & L. H. Lippman (Eds.), What do children need to flourish? New York: Springer.
• Fredricks, J. A., Blumenfeld, P., & Paris, A. (2004). School engagement: Potential of concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74(1), 59-109.
• Gatignon, H. (2014). Statistical analysis of management data (3. Baskı). New York, NY: Springer Science.
• Goodenow, C. (1993a). Classroom belonging among early adolescent students: Relationships to motivation and achievement. The Journal of Early Adolescence, 13(1), 21-43.
• Goodenow, C. (1993b). The psychological sense of school membership among adolescents: scale development and educational correlates. Psychology in the Schools, 30(1), 79-90.
• Guthrie, J. T., & Wigfield, A. (2000). Engagement and motivation in reading. In M. Kamil & P. Mosenthal (Eds.), Handbook of Reading research (Vol. 3, pp. 403-422). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Haynes, N. M., Emmons, C. L., & Comer, J. P. (1994). School climate survey. New Haven, CT: Yale Child Development Center, School Development Program.
• İhtiyaroğlu, N. (2014) Okul ikliminin öğretmen etkililiği ve öğrenci bağlılığı ile ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Jöreskog, K.G. & Sorbom, D. (1993) LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. New York: Scientific Software International, Inc.
• Kalaycı, H. ve Özdemir, M. (2013) Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algılarının okul bağlılıkları üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD). 33 (2) 293-315.
• Kaplan, R.M., Saccuzzo, D.P. (1993). Psychological testing. Principles, Applications, and Issues (3. baskı) CA: Brooks/Cole, Pacific Grove
• Kuhn, D., & Lao, J. (1996). Effects of evidence on attitudes: Is polarization the norm?. Psychological Science, 7(2), 115-120.
• Kuhn, D., & Lao, J. (1998). Contemplation and conceptual change: Integrating perspectives from social and cognitive psychology. Developmental review, 18(2), 125-154.
• Ladd, G. W., & Dinella, L. M. (2009). Continuity and change in early school engagement: predictive of children's achievement trajectories from first to eighth grade? Journal of Educational Psychology, 101(1), 190-206.
• Lao, J., & Kuhn, D. (2002). Cognitive engagement and attitude development. Cognitive development, 17(2), 1203-1217.
• Li, Y. (2011) School engagement: what it is and why it is important for positive youth development. Advances in child development and behavior.  41: 131-160.
• Libbey, H. P. (2004). Measuring student relationships to school: Attachment, bonding, connectedness, and engagement. Journal of School Health, 74(7), 274-283.
• Manlove, J. (1998). The influence of high school dropout and school disengagement on the risk of school-age pregnancy. Journal of Research on Adolescence, 8(2), 187-220.
• McDermott, P. A., Mordell, M., & Stoltfus, J. C. (2001). The organization of student performance in American schools: discipline, motivation, verbal learning, nonverbal learning. Journal of Educational Psychology, 93(1), 65-75.
• Mosher, R., & McGowan, B. (1985). Assessing student engagement in secondary schools: Alternative conceptions, strategies of assessing, and instruments. University of Wisconsin: Research and Development Center.
• National Research Council & Institute of Medicine. (2004). Engaging schools: fostering high school students' motivation to learn. Washington, DC: National Academy Press.
• Natriello, G. (1984). Problems in the evalation of students and student disengagement from secondary schools. Journal of Research and Development in Education, 17(4), 14-24.
• Osterman, K. F. (1998). Students community within the school context: A research synthesis. Paper presented at the American Educational Research Association, San Diego, CA.
• Önen, E. (2014). Öğrencinin Okula Bağlılığı Ölçeği: Türk Ortaokul ve Lise Öğrencileri İçin Uyarlama Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(42).
• Özgök, A. (2013). Ortaokul öğrencilerinde okula aidiyet duygusunun arkadaşlara bağlılık düzeyinin ve empatik sınıf atmosferi algısının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Adana.
• Pintrich, P. R., & DeGroot, E. V. (1990). Motivational and sel-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82, 33-40.
• R Core Team (2015). R: A language and environemnt for statistical computing. Vienna, Austria.
• Reeve, J., Jang, H., Carrell, D., Jeon, S., & Barch, J. (2004). Enhancing students' engagement by increasing teachers' autonomy support. Motivation and Emotion, 28(2), 147-169.
• Simons-Morton, B.G., & Crump, A. D. (2002). The association of parental involvement and social competence with school adjustment and engagement among sixth graders. Journal of School Health, 73(3), 121-126.
• Skinner, E., Furrer, C., Marchand, G., & Kindermann, T. (2008). Engagement and disaffection in the classroom: Part of a larger motivational dynamic? Journal of Educational Psychology, 100(4), 765–781.
• Skinner, E, Kindermann, T, & Furrer, C. (2009). A motivational perspective on engagement and disaffection: A conceptualization and assessment of children's behavioral and emotional participation in academic activities in the classroom. Educational and Psychological Measurement, 69(3), 493-525.
• SPSS (2009) PAWS Statistics 18 core system user’s guide. Illinois: SPSS Inc.
• Tinto, V. (1975). Dropout from higher education: a theoretical synthesis of recent research. Review of Educational Research, 45(1), 89-125.
• Totan, T. & Yavuz, Y. (2009). Westside Sınav Kaygısı Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 95-109.
• Turgut, Ö. (2015) Ergenlerin psikolojik sağlalık düzeylerinin, önemli yaşama olayları, algılanan sosyal destek ve okul bağlılığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir.
• Uslu, F. (2012). İlköğretim okulu öğrencilerinin okula yönelik aidiyeti: Öğretmen-öğrenci ilişkisi, akran ilişkisi ve aile katılımının rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Mersin.
• Uzzaman, M. A., & Karim, A. R. (2016). The Psychometric Properties of School Engagement Scale in Bangladeshi Culture. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 42(1), 143.
• Voelkl, K. E. (1995). School warmth, student participation, and achievement. Journal of Experimental Education, 63, 127-138.
• Wang, M. T., & Eccles, J. S. (2013). School context, achievement motivation, and academic engagement: A longitudinal study of school engagement using a multidimensional perspective. Learning and Instruction, 28, 12-23.
• Yusof, N., Ang, R. P., & Oei, T. P. S. (2016). The Psychometric Properties of the School Engagement Measure in Adolescents in Singapore. Journal of Psychoeducational Assessment, 1-13. 0734282916639441.
• Yong, A. G. & Pearce, S. (2013). A beginner's guide to factor analysis: Focusing on exploratory factor analysis. Tutorials in Quantitative Methods for Psychology, 9(2), 79-94.
• Zimmerman, B. J., Bonner, S., & Kovach, R. (1996). Developing Self-Regulated Learners: Beyond Achievement to Self-Efficacy. Washington, D.C.: American Psychological Association.