ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİ RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ EĞİTSEL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 1196 - 1209, 06.06.2018

Dila Nur Yazıcı Cansu Yıldız , Mine Canan Durmuşoğlu

Öz

Bu çalışma 3-8 yaş aralığındaki çocuklar için hazırlanmış resimli
çocuk kitaplarının eğitsel özelliklerinin incelenmesi amaçlanan betimsel bir
çalışmadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen
resimli Çocuk Kitabı Bilgi Formu ve “Resimli Çocuk Kitabı Eğitsel Özellikler
Formu” kullanılmıştır. Puanlayıcılar arasındaki güvenirliği sağlamak için üç
araştırmacı 40 kitabı birlikte incelemiş ve Cronbach Alpha değeri.91 çıkmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre kitapların çoğunluğunda güncel Türkçe kullanılmış,
yarıdan fazlası çocuğun duygu, düşünce ve hayal gücünü geliştirici biçimde
kaleme alınmıştır. Ayrıca incelenen kitapların dörtte üçünün önyargılardan
arındırıldığı saptanmıştır. Bununla birlikte kitapların yarıya yakınının ise
çocuğa insanın karakterini zayıf veya güçlü tüm yönleriyle tanıtmadığı tespit
edilmiştir. Son olarak incelenen kitapların çoğunda şiddet öğesi içeren
ifadelere rastlanmaması sevindirici bir bulgu olarak görülmüştür.

 

Anahtar Kelimeler

Eğitsel özellikler, erken çocukluk eğitimi, çocuk edebiyatı, resimli çocuk kitapları

Kaynakça

• American Library Associaton (2008). Caldecott terms and criteria. 11.11.2014 tarihinde http://www.ala.org/alsc/awardsgrants/bookmedia/caldecottmedal/caldecottterms/caldecoTtterms adresinden alınmıştır.
• Arnold, D.H.,Lonigan, J.C., Whitehurst, G.J. ve Epstein, J.N (1994). accelerating language development throug picture book reading: Replication and extension to a videotape training format. Journal of Educational Psychology, 86(2), 235-243.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz ve Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Ceany, A. D., Couch, R. A. ve Caropreso, E. J. (1994). Represantation of culture in children’s picture books. visual literacy in the digital age: Selected readings from the annual conference of the ınternational visual literacy association, 13-17 October 1993, http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED370570.pdf adresinden erişilmiştir.
• Chou, M.J.& Cheng, J. C. (2015). Parent-child aestetic shared reading with young children. Universal Journal of Educaitonal Research, 3(11), 871-876.
• Clifford, G. J. (1978). Words for schools: The applications in education of the vocabulary researches of Edward L. Thorndike. In P. Suppes (Ed.), Impact of research on education: Some case studies (pp. 107-198). Washington, DC: National Academy of Education.
• Creswell, J. W. (2014). Research design. California: SAGE.
• Dağlıoğlu, H.E.& Çamlıbel Çakmak, Ö. (2009). Okul öncesi çocuklarına yönelik yayınlanan hikaye kitaplarının şiddet ve korku öğeleri açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 510-534.
• Danko-Mcghee, K.& Slutsky, R. (2011). Judging a book by its cover: Preschool children’s aesthetic preferences for picture books. International Journal of Education through Art, 7 (2), 171-185.
• Dayıoğlu, G. (2000.) Çocuk kitaplarında eğitsellik, I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu Bildirileri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yayınları, Ankara, 523.
• Dedeoğlu Orhun, B. (2014). Estetik kavramı çerçevesinde çocuk edebiyatı. Türk Dili, 756, 602-607.
• Demircan, C. (2006). TÜBİTAK çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2(1), 12-27.
• Dilidüzgün, S. (2003). Çağdaş çocuk yazını. İstanbul: Morpa.
• Dilidüzgün, S.(2004). Çağdaş çocuk yazını, yazın eğitimine atılan ilk adım. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Huck, C. S.& Kiefer B. Z. (2003). Children’s litarature in the elemantary school.(8th editon). McGraw Hill Books:15.
• Justice, L., Kaderavek, J., Bowles, R.&Grimm, K. (2005). Language impairment, parent child shared reading and phonological awareness. Topics in Early Childhood Special Education, 25, 143-154.
• Gönen, M., Durmuşoğlu, M.& Severcan, S. (2009). Examining the views of preschool education teachers on the content, illustrations physical characteristics of the picture story books used in education. Procedia Social and Behavioral Science, 1(1), 753-759.
• Gönen, M. (2013). Çocuk edebiyatının genel hedefleri. Mübeccel Gönen (Ed.), Çocuk edebiyatı (s. 33-55). Ankara: Eğiten.
• Gönen, M., Yazıcı, D., Aydos, E. H., Öztürk, M.&Akbaş, S. (2014). Examination of picture story books in terms of language- cognitive development area indicator and concepts in moe 2013 early childhood education program. Ace Proceedings Book, 39-50.
• Horning, K. T. (2010). From cover to cover: Evaluating and reviewing children’s books. Harper Collins, 86.
• Kiefer, B. (1993). Visual criticism and children's literature. In B. Hearne& R. Sutton (Eds.), Evaluating Children’s Books: a Critical Look: Aesthetic, Social, and Political Aspects of Analyzing and Using Children’s Books (p. 73- 91). Graduate School of Library and Information Science, University of Illinois at Urbana-Champaign: USA.
• McNamee, A.& Mercurio, M. L. (2006). Picture books: Can they help caregivers create an “illusion of safety” for children in unsafe times? , Penn GSE Perspectives on Urban Education, 4(2), 1-13.
• Nelson, K. (1973). Structure and strategy in learning to talk. Monographsvof the Society for Research in Child Development, 38(1), 1-135, http://www.jstor.org/stable/1165788?seq=2#page_scan_tab_contents adresinden erişilmiştir.
• Robbins, C.& Ehri, L.C. (1994). Reading storybooks to kindergartners help them learn new vocabulary words. Journal of Educational Psychology, 86(1), 54-64.
• Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece, 107, 14-15.
• Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. (4. Baskı). İzmir: Tudem.
• Sipe, L. R. (2001). Picture books as aesthetic objects. Literacy Teaching and Learning, 6, 23-42.
• Taşdemir, M. (2005). Eğitsel bir materyal olarak çocuk hikaye kitapları ve romanlarının nitelik düzeyi. Milli Eğitim Dergisi, 168, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/168/index3-tasdemir.htm adresinden erişilmiştir.
• Tuğrul, B. ve Feyman, N. (2006). Okul öncesi çocukları için hazırlanmış resimli öykü kitaplarında kullanılan temalar. Yayına Hazırlayan: Sedat Sever. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (4-6 Ekim 2006). (ss. 387-392). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, No:203.
• Tüfekçi Can, D. (2014). Çocuk edebiyatı: kuramsal yaklaşım. Konya: Eğitim.
• Ural, S. (2013). Okul öncesi çocuk kitaplarının tanımı. Mübeccel Gönen (Ed.), Çocuk edebiyatı (s. 33-55). Ankara: Eğiten.
• Verhallen, M. J. A. J.& Bus, AA. G. (2010). Low-ıncome ımmigrant pupils learning vocabulary through digital picture storybooks. Journal of Educational Psychology, 102 (1), 54-61.
• Yalçın, A. &Aytaş, G. (2003). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23 (112), 7-17.
• Yıldırım A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zucker, T.A., Cabell, S.Q., Justice, L. M., Pentimonti, J. M.& Kaderavek, J. N. (2013). The role of frequent, interactive prkindergarden shared reading in the longitudinal development of language and literacy Skills. Developmental Psychology, 49(8), 1425-1439.