YABANCI DİL ÖĞRETİM GÖREVLİLERİNİN ÖRGÜTSEL KÜLTÜR ALGILARININ ZAMAN İÇİNDE DEĞİŞİMİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 1639 - 1659, 17.10.2018

Mustafa Özdere

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-409799

Öz

Bu çalışmanın amacı Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
Yabancı Diller Yüksekokulunda görev yapmakta olan öğretim görevlilerinin
kurumlarının okul kültürüne ilişkin algılarının zaman içinde farklılaşıp
farklılaşmadığını, farklılaşma varsa bu farklılaşmanın yönünü ve olası
nedenlerini belirlemektir. Çalışma, bir karma yöntem olan açıklayıcı sıralı
karma yöntemi ile desenlenmiştir. Nicel veri tarama araştırma yöntemlerinden,
boylamsal araştırma yöntemi ile nitel veri ise odak grup görüşmeleri ile
toplanmıştır.  Çalışmanın evrenini Niğde
Ömer Halisdemir Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulunda görev yapmakta olan
öğretim görevlileri oluşturmaktadır. Çalışma adı geçen kurumda aktif olarak
görev yapmakta olan 35 öğretim görevlisinin 20’sinin katılımı ile
gerçekleştirilmiştir. İlk veri Ekim 2017’de, ikinci veri ise aynı
katılımcıların Mart 2018’de aynı veri toplama aracı olan ölçeği yanıtlamasıyla
gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak Pheysey’in (1993)
örgütsel kültür sınıflaması esas alınarak, İpek (1999) tarafından
geliştirilmiş, güç kültürü, rol kültürü, başarı kültürü ve destek kültürü olmak
üzere dört boyuttan oluşan 5’li Likert formundaki Örgütsel Kültür Ölçeği
kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre okul kültürü ve ölçülen alt
boyutlara ilişkin algının zaman içinde değiştiği, ortalama değerlerinde bir
artış olduğu belirlenmiştir. Bu değişimin genel nedeninin okul yönetiminin değişmesi
olduğu düşünülmektedir. Ayrıca kadın katılımcıların başarı kültürü ve destek
kültürüne ilişkin algılarının yeni yönetim lehine, lisans mezunu katılımcıların
başarı ve destek kültürüne ilişkin algılarının yeni yönetim lehine, servis
derslerine giren katılımcıların başarı kültürüne ilişkin algılarının ve
hazırlıkta derslere giren katılımcıların ise destek kültürüne ilişkin
algılarının yeni yönetim lehine değiştiği bulunmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Örgüt kültürü, yabancı dil öğretim görevlisi, boylamsal tarama

Kaynakça

• Aslan, M., Özer, N., ve Bakır, A. A. (2009). Okul kültürine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Nitel bir araştırma. İlköğretim Online, 8(1).
• Atay, K. (2001). Öğretmen yönetici ve denetmenlerin bakış açısından okul kültürü ve öğretmen verimliliğine etkisi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 26(26), 179-194.
• Ayık, A., ve Ada, Ş. (2009). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkilliliği arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 429-446.
• Baştürk, R. (2011). Bütün yönleriyle spss örnekli nonparametrik istatistiksel yöntemler. Ankara: Anı.
• Buluç, B. (2013). Örgüt kültürü ve iklimi. S. Özdemir, F. Sezgin, ve S. Koşar (Dü.), Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama (s.101-128). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (20. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Campo, C. (1993). Collaborative school cultures: How principles make a difference. School organization, 13(2), 199-127.
• Can, N. (2008). Okul yöneticilerinin yönetimde cinsiyet faktörüne ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 35-41.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. (A. Aypay, Trans.) Ankara: Anı.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları: Araştırma deseni. (S. B. Demir, Ed.) Ankara: Eğiten Kitap.
• Çelikten, M. (2003). Okul kültürünün şekillendirilmesinde müdürün rolleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 0-0. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/download/article-file/256444
• Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri ili örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 91-118.
• Deal, T. E., ve Peterson, K. D. (1998). How leaders influence the culture of schools. Educational Leadership, 56(1), 28-30.
• Demirtaş, Z. (2010). Okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 35(158).
• Dinçer, Ö. (2013). Stratejik yönetim ve işletme politikası (9. b.). İstanbul: Alfa yayınları.
• Güçlü, N. (2003). Örgüt kültürü. Manas Journal of Social Studies, 3(6), 147-159.
• Hofstede , G. (1997). Cultures and organizations. USA: McGraw-Hill Companies.
• Hoy, W. K., ve Miskel, C. G. (2013). Educational administration: Theory, research, and practice. (9. b.). New York: McGraw-Hill.
• İpek, C. (1999). Resmi liseler ile özel liselerde örgütsel kültür ve öğretmen-öğrenci ilişkisi. Ankara: Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi. Ankara
• İpek, C. (2012). Öğretmen algılarına göre ortaöğretim kurumlarında örgütsel kültür ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Kuram ve Uuygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3), 399-434.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi (24. b.). Ankara: Nobel.
• Kök, S. B., ve Özcan, B. (2012). Örgüt kültürünün oluşumunda etkili olan faktörler ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Grişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 7(2), 113-131.
• Miles, M. B., ve Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2. b.). California: SAGE Publicaitions.
• Ouchi, W. G., ve Wilkins, A. L. (1985). Organizational culture. Ann. Rev. Sociol, 11, 457-483.
• Özdemir, A. (2006). Okul kültürünün oluşturulması ve çevreye tanıtılmasında okul müdürlerinden beklenen ve onlarda gözlenen davranışlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 411-433.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. b.). (M. Bütün , ve S. B. Demir, Trans.) Ankara: Pegem Akademi.
• Peterson, K. D., ve Deal, T. E. (1998). How leaders influence the culture of schools. Educational leadership, 56(1), 28-30.
• Pheysey, D. C. (1993). Organizational cultures: Types and transformations. London: Routledge.
• Robbins, S. P., ve Judge, T. A. (2013). Örgütsel Davranış (14. b.). (İ. Erdem, Trans.) Ankara: Nobel.
• Schein, E. (2004). Culture and leadership: Organizational culture and leadership (3. b.). San Francisco: Jossey-Bass.
• Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
• Sezgin, M., ve Bulut, B. (2013). Örgüt kültürü ve halkla ilişkiler. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 182-194.
• Sönmez, M. A. (2006). Meslek liselerinde örgüt kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 85-108.
• Şahin, S. (2011). Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki: İzmir ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1909-1928.
• Şahin-Fırat, N. (2010). Okul müdürü ve öğretmenlerin okul kültürü ile değer sistemlerine ilişkin algıları. Eğitim ve Bilim, 35(156), 71-83.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Uyar, T. (2013). Örgüt kültürü, oluşumu ve yaklaşımları. İstanbul: Entropol.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. b.). Ankara: Seçkin.