İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ EĞİTİM PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 4, 1808 - 1833, 15.12.2020

Metin Kartal

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.58249-779498

Öz

Araştırma, Ankara Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi’nde açılan ‘90 saat İnsan Kaynakları Sertifikalı Eğitim Programı’nın’ etkililiğini CIPP değerlendirme modeline göre değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, veri toplama ve analizi sürecinde nicel ve nitel verilerin toplandığı karma yöntem olarak planlanmıştır. Araştırmada, tek gruplu ön-test-son test zayıf deneysel model kullanılmıştır. Söz konusu programın amaçlarına ve içeriklerine ulaşılma düzeylerini belirlemek için ön-test ve son-test puan ortalamaları arasındaki farkın manidarlığını belirlemeye yardım eden Wilcoxon İsaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırmada ön-testteki en küçük puanın 31,43, en büyük puanın ise 60,00 olduğu görülmüştür. Bununla birlikte son-testten alınan en küçük puan 57,14, en büyük puan ise 94,29 olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlarla, ön-testten alınan puanların daha homojen dağıldığı (Ss= 7,56), yani puanların birbirlerine yakın olduğu; son-testten alınan puanların ise daha heterojen olduğu görülmektedir (Ss=12,30). Başarı Testinden alınan puanlar arasında manidar bir fark vardır (z= 3,52, p<,05). Fark puanlarının sıra-ortalaması ve toplamları ise son-test puanı lehinedir. Özet olarak bir söz konusu programın amaç ve içeriklere ulaşma konusunda bir etkisinin olduğu söylenebilir. Programın öğretme-öğrenme sürecine ilişkin bulgulara bakıldığında da program eğitmenlerinin konuyu önceki ve sonraki derslerle ilişkilendirdikleri, konuya uygun sözel-görsel dili (sekil, sema vb.) etkili biçimde kullanabildikleri, konuları yaşamla ilişkilendirdikleri, katılımcı sorularına uygun-yeterli yanıtlar oluşturdukları ve demokratik bir öğrenme ortamı sağladıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Akademik başarı, insan kaynakları yönetimi, eğitim programı, program değerlendirme, CIPP, İKY

EVALUATION OF HUMAN RESOURCES MANAGEMENT CURRICULUM

Öz

This study aimed at evaluating the effectiveness of “90-hour Human Resources Management (HRM) Program in Ankara University Continuing Education Center” with CIPP evaluation model. This study was a weak-experimental research since there was no control group. There was a single pre-test-post-test group in order to collect different but complementary QUAL-QUAN data on the same subject for in-depth knowledge. The findings were analyzed with Wilcoxon-Marked-Rank-Test to determine the significant difference between pre-test and post-test achievement. The results showed that lowest score in pre-test was 31.43 and highest was 60.00. Moreover, the low score in post-test was 57.14 and the high score was 94.29. According to these results, participants had more homogeneous distribution scores (Ss=7.56) in the pre-test, which means the scores are close each other, whereas the post-test scores are distributed more heterogeneously (Ss=12.30). The level of achievement between the pre-test and post-test scores showed a significant difference (z=3.52, p<.05). Based on the rank order and sum of the difference scores, this difference is in favor of the post-test score. All in all, it could be said HRM Program has an important effect over the participants’ achievement. It may be concluded from the results that the teaching-learning activities (verbal and visual language, such as shapes, diagrams etc.) had a positive positive effect on academic achievement of participants enrolled in HRM program, as well.

Anahtar Kelimeler

Academic achievement, human resources management, curriculum, program evaluation, CIPP, HRM

Kaynakça

• Acar, A. Z. (2006). Örgütsel yurttaşlık davranışı: Kavramsal gelişimi ile kişisel ve örgütsel etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(1), 1-14. http://dx.doi.org/10.31671/dogus.2019.257
• Açıkalın, A. (2016). Çağdaş örgütlerde insan kaynağının personel yönetimi. Pegem Akademi Yayınları.
• Akbaş, M. (2017). İlköğretim düzeyindeki üstün yetenekli öğrencilerin çeşitli sosyobilimsel konulara ilişkin argümantasyon kalitesinin ve informal düşünme becerisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Akçakaya, M. (2010). Örgütlerde uygulanan personel güçlendirme yöntemleri: Türk kamu yönetiminde personel güçlendirme. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 7(25), 145-174.
• Altuntuğ, N. (2009). Rekabet üstünlüğünün sürdürülmesinde yeteneklerin rolü: Yetenek yönetimi yaklaşımı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari İlimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 445-460.
• Argon, T. (2001). İnsan kaynakları yönetimi ilkelerine ilişkin Bolu ve Düzce illeri ilköğretim okulları yönetici ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Argon, T. & Sipahioğlu, M. (2015). Eğitim sendika yönetici ve üyelerinin MEB insan kaynakları yönetimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 315-334. http:// 10.17860/efd.05075
• Arın, D. (2006). Sosyal bilgiler dersinde güncel olayların kullanımının öğrenci başarısına ve hatırda tutma düzeyine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Aykaç, B. (1999). İnsan kaynakları yönetimi ve insan kaynaklarının stratejik planlaması. Nobel Yayın-Dağıtım.
• Balkan, İ. & Büyükbeşe, T. (2008). Katılımcı karar verme: Kararlara katılım konusunda kararlara katılım çalışanların düşüncelerine yönelik bir alan çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 29-56.
• Baykul, Y. (2015). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bektaş, Ö. (2001). Hayat bilgisi öğretimi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Bingöl, D. (1990). Personel yönetimi ve beşerî ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Basımevi.
• Bingöl, D. (1997). Personel yönetimi (3. Baskı). Beta Yayınları.
• Bloom, B.S. (2012). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (D. A. Özçelik, Çev). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (18. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Erlbaum.
• Creswell, J. W. (1998). Qualitative inquiry and research: Choosing among five traditions. Sage Publications.
• Creswell, J. W. & Plano-Clark, V. L. (2017). Designing and conducting mixed methods research. Sage Publications
• Çelebioğlu, B. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanabilme düzeyleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Delaney, J., & Huselid, M. (1996). The impact of human resource management practices on perceptions of organizational performance. The Academy of Management Journal, 39(4), 949-969. http://dx.doi.org/10.5465/256718
• Demirel, Ö., Seferoğlu, S. S. & Yağcı, E. (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme (2. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dincer, B. (2013). Kurumsal yönetimin farklı teoriler yoluyla değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(36), 15-26.
• Doğan, C. (2004). Sınıf öğretmenlerinin derslere ilişkin görüşleri ve tercih ettikleri öğretim yöntemleri: İstanbul örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 193-203.
• Doğan, S. & Demiral, Ö. (2008). İnsan kaynakları yönetiminde çalışanların kendilerine doğru yolculuk yöntemi: Yetenek yönetimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 145–166.
• Eliküçük, H. (2006). Öğretmenlerin öğretme–öğrenme süreçlerinde teknoloji kullanma yeterlilikler [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Erdemir, E. (2014). Etik ve ahlak arasında insan kaynakları yönetimi. İş Ahlakı Dergisi, 5(2), 5-11.
• Erdoğdu, E. (2013). İnsan kaynakları yönetiminde personel seçimi ve psikoteknik testlerin önemi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atılım Üniversitesi.
• Ergin, C. (2002). İnsan kaynakları yönetimi: Psikolojik bir yaklaşım. Academy Plus Yayıncılık.
• Fındıkçı, İ. (2009). İnsan kaynakları yönetimi (7. Baskı). Alfa Yayınları.
• Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R., & Worthen, B. R. (2003). Program evaluation: Alternative approaches and practical guidelines (3rd ed.). Allyn ve Bacon.
• Gözütok, F. D. (2001). Program değerlendirme [Program evaluation]. Gültekin, M. (Ed.), Öğretimde planlama ve değerlendirme içinde (ss. 175-190). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gözütok, F. D. (2019). Öğretim ilke ve yöntemleri (5. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Morris, L., & Fitz-Gibbon, C. T. (1998). How to deal with goals and objectives? Program Evaluation Kit. [Hedefler ve hedef davranışlarla nasıl baş ederiz?] (T. Gürkan & F. D. Gözütok, Çev.). Pegem Yayıncılık. (Orijinal çalışmanın yayın yılı 1978)
• Hattie, J. A. C. (2009). Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. Routledge.
• Kalaycı, N. (1994). İlkokul II. Sınıf hayat bilgisi dersini okutan öğretmenleri, bu dersteki etkinliklere ayırdıkları sürelerin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler öğretimi arayışı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 537-544.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Keklikçi, H. (2011). İlköğretim öğrencilerinin matematik korkuları üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi.
• Küçükahmet, L. (2001). Öğretim ilke ve yöntemleri. Nobel Yayın Dağıtım.
• Lengnick-Hall, M. L. & Lengnick-Hall, C. A. (2003). Human resource management in the knowledge economy: New challenges, new roles, new capabilities. Berrett-Koehler Publishers.
• Mathis, R. L., & Jackson, J. H. (1991). Human resource management (6th ed.). West Publishing Company.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2016). Aday öğretmen öğretmenlik uygulaması ders içi gözlem genel değerlendirme formu (Form 4-B). https://bit.ly/2XTVeZM
• Noe, R. A., Hollenbeck, J. R., Gerhart, B., & Wright, P. M. (1996). Fundamentals of human resource management (2nd ed.). Irvin-McGraw-Hill.
• Özçelik, D. A. (2013). Okullarda ölçme ve değerlendirme: Öğretmen el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Özdemir, Y. (2010). Türkiye’deki insan kaynakları yönetimi anlayışının belirlenmesine yönelik bir araştırma: İSO 500 örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Reilly, P., & Williams, T. (2006). Strategic HR: Building the capability to deliver. Gower Publishing. Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan kaynakları yönetimi (1. Baskı). Ezgi Yayınevi.
• Saldamlı, A. (2008). İnsan kaynakları yönetiminde bilişim teknolojisinin kullanımına yönelik bir araştırma: Tekirdağ örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 239-263.
• Saruhan, Ş. C. & Özdemir, A. Ö. (2004). Değer hedefli işletmecilik (1. Baskı). Marmara Üniversitesi. Nihad Sayar Eğitim Vakfı.
• Scarpello, V. G., & Ledvinka, J. (1988). Personnel/human resource management: Environments and functions. PWS-Kent Publishing Company.
• Sherman, A., Bohlander, G., & Snell, S. (1996). Managing human resources. South-Western College Publishing. Sözer, Y. (2004). Ne parlak fikir! Yaratıcı düşünme yöntemleri. Sistem Yayıncılık.
• Stufflebeam, D. L. (1971). The relevance of the CIPP evaluation model for educational accountability. Journal of Research and Development in Education, 5(2), 19- 25.
• Stufflebeam, D. L., & Shinkfield, A. J. (2007). Evaluation theory, models, and applications. A Wiley Imprint.
• Şimşek, M. Ş. & Öge, H. S. (2011). İnsan kaynakları yönetimi (4. Baskı). Eğitim Akademi.
• Taşkaya, S. M. & Bal, T. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 173–185.
• Tunçer, P. (2012). Değişen insan kaynakları yönetimi anlayışında kariyer yönetimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 203-233.
• Tüzüner, L. V. (2002). İnsan kaynakları yönetimi faaliyetlerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Uyar, M. Y. & Doğanay, A. (2018). Öğrenci merkezli strateji, yöntem ve tekniklerin akademik başarıya etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 186-209. https://doi.org/10.17860/mersinefd.334542
• Uysal, A. (2010). Sınıf öğretmenlerinin 2009 hayat bilgisi öğretim programında belirtilen strateji, yöntem ve teknikleri uygulamadaki yeterlik düzeylerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme: Teoriler-teknikler. Alkım Kitapçılık Yayıncılık. Worthen, B. R. & Sanders, J. R. (1973). Educational evaluation: Theory and practice. Wadsworth Publishing Company.
• Wright, P., Gardner, T., & Moynihan, L. (2003). The impact of HR practices on the performance of business units. Human Resource Management Journal, 13(3), 21-36. http://dx.doi.org/10.1111/j.1748-8583.2003.tb00096.x
• Yarımkaya, A. (2011). İnsan kaynakları yönetimi: 19 kolay bilgi. İstanbul Sanayi Odası Kalite ve Teknoloji İhtisas Kurulu (ISO-KATEK).
• Yiğit, E. Ö. (2008, Mayıs 2-4). Sınıf öğretmenlerinin ve ilköğretim öğrencilerinin hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinin uygulanma düzeyinde ilişkin görüşleri karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. [Sözlü Bildiri]. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Yüksel, Ö. (2000). İnsan kaynakları yönetimi. Gazi Kitabevi.