İlkokul Öğrencilerinin İnternet Algıları ve Kullanma Deneyimleri: Fenomenolojik Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 3, 834 - 956, 30.09.2022

Hanifi Şekerci

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022..-867068

Öz

İnternet hayatın neredeyse her alanında ve sıklıkla kullanılmaktadır. Birçok işi hızlı ve kolay bir şekilde hâlletmeye olanak sağlayan internetin kullanım yaşı da düşmektedir. İlkokul öğrencileri tarafından da sıklıkla kullanılan internetin onlar tarafından nasıl algılandığı ve bu aracı kullanma deneyimlerinin belirlenmesi önemli görülmüştür. Bu kapsamda araştırmada ilkokul öğrencilerinin internet algılarının ve kullanma deneyimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilime göre araştırma tasarlanmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde tipik durum örnekleme tekniği kullanılmıştır. Bu bağlamda araştırmaya 10 ilkokul 4. sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veriler öğrencilerin çizdiği resimler, bu resimlere ilişkin açıklamaları ve odak grup görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde doküman analizi ile tematik analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ilkokul öğrencilerinin internet algılarını teknolojik cihazlar, sosyal medya ve akıllı telefon işletim sistemi uygulamaları şekillendirmektedir. İlkokul öğrencilerinin internet kullanım amaçlarının odağında araştırma, ödev yapma ve eğlence vardır. Bunun yanında öğrenciler internet kullanırken uygunsuz fotoğraflarla, bahis reklamlarıyla, şiddet içerikli oyun ve videolarla karşılaşmaktadır. İlkokul öğrencileri okul ve aileden internetin doğru kullanımı ile ilgili bilgi almıştır ve aileler internet kullanımı konusunda bir takım tedbirler almaktadır.

Anahtar Kelimeler

ilkoul öğrencileri, internet algısı, internet kullanımı

Primary School Students’ Internet Perceptions And Use Experiences: A Phenomenological Study

Öz

The Internet is often used in almost all fields of life. The age of use of the Internet, which allows people to get many jobs done quickly and easily, is decreasing as well. Because of this, it was considered important to determine primary school students’ perceptions of the internet and their usage experiences. The study used phenomenology design which is one of the qualitative research patterns. Typical case sampling method was used to determine the study group. 10 4th graders formed the sample. The pictures drawn by the students, their explanations of the pictures, and the focus group interview form were used to collect data. Document analysis and thematic analysis were used in the data analysis. The results showed that technological devices, social media, and smartphone applications shaped the Internet perceptions of primary school students. The foci of primary school students' internet usage were doing research, doing homework, and entertainment. It was found that the students encountered inappropriate pictures, betting ads, games, and videos containing violence while using the Internet. Primary school students received information from their schools and families regarding the proper use of the Internet, and families are taking a number of measures regarding its use.

Anahtar Kelimeler

Primary School Students, Internet Perceptions, Using the Internet

Kaynakça

• Aftab, P. 2000. The parent’s guide to protecting your children in cyberspace. New York: McGraw-Hill.
• Akbulut, M. G., & Saban, A. (2015). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin şiddetle İlgili algılarının çizdikleri resimler aracılığıyla incelenmesi. Turkish Journal of Education, 1(1), 21-37.
• Aktay, S. ve Güven Aktay, E. (2015). İlkokullarda teknoloji eğitimi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 17-44.
• Arslan, E., Bütün, P., Doğan, M., Dağ, H., Serdarzade, C., & Arıca, V. (2014). Çocukluk çağında bilgisayar ve internet kullanımı. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 4(3), 195-201.
• Arıcı Tüzün, B. (2006). Resim, psikoloji ve çocuğun dünyasında resim. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi,10, 15-22.
• Arnas, Y. A. (2005). 3-18 yas grubu çocuk ve gençlerin interaktif iletisim araçlarini kullanma aliskanliklarinin degerlendirilmesi. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(4), 59-66.
• Aslanidou, S. ve Menexes, G. (2008). Youth and the internet: Uses and practices in the home. Computers & Education, 51(3), 1375-1391. doi: 10.1016/j.compedu.2007.12.003
• Ayas, T., & Horzum, M. B. (2016). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(39), 56-57.
• Aykaç, N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde öğretmen ve öğrenme süreci algısı. Eğitim ve Bilim, 37(164), 298- 315.
• Belet, Ş. D. ve Türkkan, B. (2007, Nisan). İlköğretim öğrencilerinin yazılı anlatım ve resimsel ifadelerinde algı ve gözlemlerini ifade biçimleri (Avrupa Birliği örneği).VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 270- 278
• Berson, I. R., Berson, M. J. ve Berson, J. M. (2002). Emerging risks of violence in the digital age: Lessons for educators from an online study of adolescent girls in the United States. Journal of School Violence, 1(2), 51-71.
• Bozkurt, H. (2011). İnternet kötüye kullanımı olan çocuklarda psikiyatrik eş tanılar. [Tıpta Uzmanlık Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Buldu, M. (2006). Young children’s perceptions of scientists: A preliminary study. Educational Research, 48(1), 121-132.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. Baskı). Pegem Akademi.
• Caplan, S.E. (2002) Problematic İnternet use and psychosocial well-being: Development of a theory-based cognitive–behavioral measurement instrument. Computers in Human Behavior. 18(5), 553–575.
• Chang, C. (2010). Internet safety survey: Who will protect the children. Berkeley Technology Law Journal, 25(1), 501 – 527.
• Colwell, J., & Kato, M. (2003). Investigation of the relationship between social isolation, self‐esteem, aggression and computer game play in Japanese adolescents. Asian Journal of Social Psychology, 6(2), 149-158.
• Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (2.ed.). New Jersey: Pearson Education.
• Çalık, D. ve Çınar, P. Ö. (2009 Aralık 12-13). Geçmişten günümüze bilgi yaklaşımları: bilgi toplumu ve internet. XIV. Türkiye’de İnternet Konferansı,77-88.
• Dağlıoğlu, H. E., Çalışandemir, F., Alemdar, M., & BencikKangal, S. (2010). Examination of humans figure drawings by gifted and normally developed children at preschool period. Elementary Education Online, 9(1), 31-43.
• DeBell, M., & Chapman, C. (2006). Computer and Internet use by students in 2003. Washington, DC: National Center for Education Statistics.
• Doğruer, N., Meneviş, İ., & Ramadan, E. (2010, November). Öğretmen adaylarının internet kullanımı. In International Conference on New Trends in Education and Their Implications (pp. 11-13).
• Dönmez, O. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının çocukların karşılaştığı çevrimiçi risklere yönelik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Duerager, A. ve Livingstone, S. (2012) How can parents support children’s internet safety? retrieved from 22.10.2020 http://eprints.lse.ac.uk/42872/1/How%20can%20parents%20support%20children%E2%80%99s%20internet%20safety%28lsero%29.pdf
• Eastin, M. S., Greenberg, B. S., & Hofschire, L. (2006). Parenting the internet. Journal of Communication, 56(3), 486-504.
• Ergüney, M. (2017). İnternetin okul öncesi dönemdeki çocuklar üzerindeki etkileri hakkında bir araştırma. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 1917-1938.
• Ersoy, A., & Türkkan, B. (2009). Perceptions about Internet in elementary school children’s drawings. Elementary Education Online, 8(1), 57-73.
• EU Kids Online II Türkiye (2010). Avrupa çevrimiçi çocuklar araştırma projesi Türkiye sonuçları. Retrieved 05ağustos 2020 from http://eukidsonline.metu.edu.tr/
• Gasser, U., Maclay, C. M. ve Palfrey, J. G. (2010). Working towards a deeper understanding of digital safety for children and young people in developing nations. Cambridge, MA: BerkmanCenter for Internet & Society
• Griffiths, M. (1999). Internet addiction: Fact or fiction? The Psychologist, 12(5), 246–250.
• Gültutan, Ş. Y. (2007). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin internet kullanma alışkanlıkları ([Yaınlanmamış Doktora Tezi], Ankara Üniversitesi.
• Güneş, S., (2008). İnternet kullanımı ve aile araştırması. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
• Güney, Z. (2020). Çocukların sosyal medya kullanımı üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(1), 188-199.
• International Telecommunications Union (2009). Guidelines for Policy Makers of Child Online Protection. Retrieved 08 Nisan 2020 from https://www.itu.int/en/cop/Documents/guidelines-policy%20makers-e.pdf
• İçel K. (1998). Kitle haberleşme hukuku, Beta Yayınları.
• Kaşıkçı, D. N., Çağıltay, K., Karakuş, T., Kurşun, E. ve Ogan, C. (2014). Türkiye ve avrupa'daki çocukların internet alışkanlıkları ve güvenli internet kullanımı. Egitim ve Bilim, 39(171), 230 – 243.
• Kearney, P. (2007). Cognitive assessment of game-based learning. British Journal of Educational Technology, 38(3), 529–531.
• Kırık, A.M. (2014). Aile ve çocuk ilişkisinde internetin yeri: Nitel bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 337-347.
• Kubey, R. W., Lavin, M. J., & Barrows, J. R. (2001). Internet use and collegiate academic performance decrements: Early findings. Journal of communication, 51(2), 366-382. http://dx.doi.org/10.1111/j.1460-2466.2001.tb02885.x
• Kuzu A, Odabaşı F, Erişti SD, Kabakçı I, Kurt AA, Akbulut Y, Dursun Ö, Kıyıcı M, Şendağ S. (2008). İnternet kullanımı ve aile. Ankara: T. C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bilim Serisi, Yayın No: 133.
• Leonard, M. (2006). Children’s drawings as a methodological tool: Reflections on the develop plus system in northern Ireland. Irish Journal of Sociology, 15(2), 52-66.
• Leung, L., & Lee, P. S. (2012). The influences of information literacy, internet addiction and parenting styles on internet risks. New media & society, 14(1), 117-136.
• Liamputtong, P. (2009). Qualitative data analysis: Conceptual and practical considerations. Health Promotion Journal of Australia, 20(2), 133-139.
• Livingstone, S., Davidson, J., Bryce, J., Hargrave, A. M. ve Grove-Hills, J. (2012) Children's online activities: risks and safety: The UK evidence base. Retrieved 30 Nisan 2020 from https://eprints.kingston.ac.uk/id/eprint/23635/1/UKCCIS_Report_19_6_12.pdf
• Livingstone, S., and Helsper, E. J. (2008) Parental mediation and children's Internet use. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 52(4), 581-599.
• Madell, D., & Muncer, S. (2004). Gender differences in the use of the internet by English secondary school children. Social Psychology of Education, 7(2), 229-251.
• Magid, L. (2008). Child safety on the ınformation highway. Retrieved 22 Mayıs 2020 from http://safekids.com/pdfs/childsafety_info_highway.pdf
• Malchiodi, C. A. (2005). Çocukların resimlerini anlamak. Yurtbay, T. (Çev.) Epsilon Yayıncılık.
• Mascheroni, G., & Ólafsson, K. (2014). Net children go mobile: Cross-national comparisons. Milano, Italy: Educatt. Retrieved 22 Mayıs 2020 from https://www.academia.edu/13743900/Net_Children_Go_Mobile_Cross_national_comparisons_Report_D3_3
• MEB (2018). 4-7. Sınıf sosyal bilgiler programı, Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2018). 1-3. Hayat bilgisi programı, Ankara: MEB Yayınları.
• Mestçi, A. (2005). Türkiyede İnternet Raporu: 2005. Retrieved 30 Mayıs 2020 from https://ab.org.tr/ab06/bildiri/42.pdf
• Miles, M. B. ve Huberman, A.M. (1994). An expand sourcebook: Qualitative data analysis. USA: Sage Publication.
• Moseley, C., Perrotta, B. D., & Utley, J. (2010). The Drawan-Environment Test Rubric (DAET-R): Exploring preservice teachers’ mental models of the environment. Environmental Education Research, 16(2), 189-208.
• OECD (2011). The protection of children online: Risks faced by children online and policies to protect them. OECD Publishing Retrieved 24 Mayıs 2020 from https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/5kgcjf71pl28-en.pdf?expires=1611394679&id=id&accname=guest&checksum=85BADCC491B40EC595322E9DB670A397
• Okumuş, V. (2018). Çocukların sosyal medya kullanımları ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Oktik, N. (2013 Kasım 14- 15). Sosyal kontrol, çocuk ve internet. 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi.207- 309.
• Orhan, F. &. Akkoyunlu, B. (2004). ilköğretim öğrencilerinin internet kullanımları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 107-116.
• Özsoy, S. (2012). Is the earth flat or round? Primary school children’s understandings of the planet earth: The case of Turkish children. International Electronic Journal of Elementary Education, 4(2), 407-415.
• Özsoy, S., & Ahi, B. (2014). İlkokul öğrencilerinin geleceğe yönelik çevre algılarının çizdikleri resimler aracılığı ile belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1557-1582.
• Özden, M., & Yılmaz, F. (2008, May). 4–5. Sınıflar ilköğretim programının internet kullanımına etkisinin aile görüşlerine göre değerlendirilmesi. In International Educational Technology Conference (pp. 6-9).
• Patton, M., C. (2002). Qualitative method and evaluation methods. Sage Publication, Thousand Oaks: California.
• Picker, S. H. & Berry, J. S. (2000). Investigating pupils’ images of mathematicians, Educational Studies in Mathematics, 43(1), 69-94.
• Piperno, F., Di Biassi, S., & Levi, G. (2007). Evaluation of family drawings of physically and sexually abused children. European Child & Adolescent Psychiatry, 16(6), 389-397.
• Poftak, A. (2002). Net-wise teens: Safety, ethics, and innovations. Technology & Learning, 22(1), 36−45.
• Rijey, J. & Van Rooy, W. (2007). Perceptions about health in primary school children. Teaching Science, 53(4), 32-35.
• Sadık, F., Çakan, H. & Artut, K. (2011). Çocuk resimlerine yansıyan çevre sorunlarının sosyo-ekonomik farklılıklara göre analizi. İlköğretim Online, 10(3),1066-1080.
• Sakarya, S., Tercan, İ. ve Çoklar, A. N. (2011). İlköğretim öğrencilerinin interneti ve arama motorlarını kullanma durumları. Journal of New World Sciences Academy, 7(1), 348-354.
• Shields, M. K., & Behrman, R. E. (2000). Children and computer technology: Analysis and recommendations. The Future of Children, 10(2), 4-30.
• Subrahmanyam, K. (2009). Developmental implications of children’s virtual worlds. Washington and Lee Law Review, 66(3), 1065-1083.
• Subrahmanyam, K., Kraut, R., Greenfield, P. ve Gross, E. (2000). The impact of home computer use on children’s activities and development. The Future of Children, 10(2), 123-144.
• Sözer, B. (2002). Elektronik Sözleşmeler. BETA Basım Yayım Dağıtım.
• Terkan, N., & Taylan, A. (2010, Nisan). İnternet ve çocukların korunması: Ebeveny kontrolü. 2. Uluslararası Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Konferansı, 338- 342.
• Tuğlu, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medyayı kullanım amaçları ve sosyal medya kullanımlarına ilişkin tutumları. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Tuncer, N. (2000). Çocuk ve internet kullanımı. Türk Kütüphaneciliği, 14(2), 205-212.
• Turgut, Y. E. (2016). Çocukların mobil internet deneyimleri: kullanım, risk faktörleri ve risklerle başa çıkma stratejilerinin incelenmesi [Doktora Tezi]. Atatürk üniversitesi.
• Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’perceptions about scientist and what factors afecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 55-61.
• Valcke, M., Bonte, S., De Wever, B. ve Rots, I. (2010). Internet parenting styles and the impact on Internet use of primary school children. Computers & Education, 55(2), 454-464. doi: 10.1016/j.compedu.2010.02.009
• Wang, R., Bianchi, S. M., & Raley, S. B. (2005). Teenagers’ Internet use and family rules: A research note. Journal of Marriage and Family, 67(5), 1249-1258.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Bs.). Seçkin Yayıncılık.
• Youth Protection Roundtable (2009). Youth Protection Roundtable Toolkit. Retrieved 08 Eylül 2020 from http://www.digitale-chancen.de/transfer/assets/final_YPRT_Toolkit.pdf