TÜBİTAK 2204-A Lise Öğrencileri Araştırma Projesi Yarışması’na İlişkin Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 4, 1720 - 1756, 15.12.2023

Nadir Aksoy , Ebru Bozpolat

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1330918

Öz

: Bu araştırmanın amacı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 2204-A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’na ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerini belirlemektir. Nitel araştırma yöntemi kullanılan araştırmada, durum çalışması deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Kayseri Bölgesinde bulunan 7 şehirde (Kayseri, Sivas, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Yozgat, Aksaray) düzenlenen TÜBİTAK 53. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda dereceye giren proje ekiplerinde yer alan 18 öğrenci ve 14 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada, veriler yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; genellikle öğrencilerin okul öğretmenlerinin yönlendirmesi ile, öğretmenlerin okul idaresinin bilgilendirmesi ile yarışmadan haberdar oldukları; öğrencilerin proje yarışmasına ilgisi olması ve kendisini geliştirebileceği düşüncesi ile öğretmenlerin ise okul idaresinin yönlendirmesi ve istekli olan öğrencileri destekleme düşüncesi ile yarışmaya katılmaya nasıl karar verdikleri tespit edilmiştir. Araştırmada öğrencilerin yarışmanın başvuru ve proje hazırlama sürecinde danışman öğretmeninden, öğretmenlerin öğretmen arkadaşlarından, okul idaresinden ve Millî Eğitim Ar-Ge biriminden destek aldıkları; öğrencilerin kendini geliştirmek, öğretmenlerin hem öğrencilerini hem de kendini geliştirmek amacıyla yarışmaya katılım sağladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmada öğrenci ve öğretmenlerin yarışmaya katılmadan önce ve katıldıktan sonraki duygu ve düşüncelerine, yarışma süresince dikkat edilmesi gerekenlere, yarışmanın sağladığı katkılara, yarışma süresince karşılaşılan sorunlara ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerine ve katılacak öğrenci ve öğretmenlere yönelik önerilerine ilişkin görüşleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye bilimsel ve teknolojik araştırma kurumu (TÜBİTAK), araştırma projesi yarışması, proje tabanlı öğrenme.

Student and Teacher Opinions on the TÜBİTAK 2204-A High School Students Research Project Competition

Öz

The purpose of this research is to determine the opinions of teachers and students on the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK) 2204-A High School Students Research Projects Competition. In the study, in which qualitative research method was used, case study design was preferred. The study group of the research consisted of 18 students and 14 teachers who took part in the project teams that ranked in TÜBİTAK 53rd High School Students Research Projects Competition held in 7 cities (Kayseri, Sivas, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Yozgat, Aksaray) in the 2021-2022 academic year. In the research, data were collected through semi-structured interview forms and analyzed by content analysis method. As a result of the research; it found out that in general, students learned about TÜBİTAK 2204-A HSRPC through the assistance of their school teachers and teachers through school administration. It has also been determined that the teachers’ decision to take part in the competition was motivated by their belief that, with the support of the school administration and the goal of encouraging the willing students, the students would be interested in the project competition and could thus improve themselves. It has been determined that during the application and project preparation phases of the competition, students received support from the advisor teacher and participating teachers received support from their coworkers, the school administration, and the National Education R&D unit. It has also been determined that students enter the competition in order to better themselves, and teachers enter in order to better both their students and themselves. Additionally, in the research, opinions of students and teachers regarding their feelings and thoughts before and after competing, what should be taken into account during the competition, the contributions of the competition, the difficulties encountered during the competition, and suggestions for solutions to these difficulties, as well as their advice for the students and teachers who will participate, were ascertained.

Anahtar Kelimeler

The scientific and technological research council of Turkey (TÜBİTAK), Research project competition, Project-based learning.

Kaynakça

• Arabacı, İ. B., & Akıllı, C. (2020). Eğitimcilerin proje hazırlama ve yürütme süreçlerinde karşılaştıkları sorunların proje döngüsü yönetimi aşamalarına göre incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 49(225), 129-152.
• Arduç, M. A., & Kahraman, S. (2021). Türkiye’de bilimsel okuryazarlık alanında yapılan araştırmaların içerik analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(16), 16-43. https://doi.org/10.29129/inujgse.934792
• Artvinli, E., Çetintaş, H., & Terzi, İ. (2020). TÜBİTAK ortaokul öğrencileri araştırma projelerinin bilimsel danışmanlık süreci yönetimi: fen bilimleri örneği. International Journal of Active Learning, 5(2), 86-126. https://doi.org/10.48067/ijal.827001
• Atasoy, Ş., & Akdeniz, A. R. (2006). Yapılandırmacı öğrenme kuramına uygun geliştirilen çalışma yapraklarının uygulama sürecinin değerlendirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, 35(170), 157-175.
• Avcı, E., Su Özenir, Ö., & Yücel, E. (2016). TÜBİTAK ortaöğretim öğrencileri araştırma projeleri yarışmasına katılan öğrencilerin yarışma sonrası kazanımlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 1-21.
• Aydın, A., & Aydın, F. (2022). TÜBİTAK araştırma projelerine katılım gösteren ve göstermeyen öğrencilerin özgüven becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 9(88), 2017-2028. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.3282
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak,E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2021). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (30. baskı). Pegem Akademi.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz. A. Aypay (Çev. Ed.). Anı.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2021). Eğitimde araştırma yöntemleri. E. Dinç & K. Kıroğlu (Çev. Ed.). Pegem Akademi.
• CONRAD Challenge. (2023). CONRAD challenge. https://www.conradchallenge.org/conrad-challenge. Core, C. (2021). The united states academic decahtlon and curriculum and content standarts. https://www.usad.org/USAD/media/2021-2022/Curriculum/2021-22-USAD-and-Content-Standards.pdf
• Creswell, J.W. (2012). Educational research: planning, conducting and evaluating qualtative and quantitative research. Pearson.
• Çetin, O., & Şengezer, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin projesi ile ilgili görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 24-49.
• Çetinkaya, E., & Ayartepe, S. (2020). TÜBİTAK 4006 bilim fuarları hakkında öğretmen görüşleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 5(2), 159-198.
• Çıbık, A. S. (2008). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 8(1), 36-47.
• Çiftçi, S., & Sünbül, A. M. (2005, Kasım). Proje tabanlı öğrenme düşüncesinin oluşumu ve gelişimi. 1. Ulusal Fen ve Teknoloji Eğitiminde Çağdaş Yaklaşımlar Sempozyumu, Ankara.
• Demirbaş, M., & Yağbasan, R. (2005). Sosyal öğrenme teorisine dayalı öğretim etkinliklerinin, öğrencilerin bilimsel tutumlarının kalıcılığına olan etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 363-382.
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme: kuramdan uygulamaya (22. baskı). Pegem Akademi.
• Deveci, İ., & Daşçı, H. (2020). Ortaokul seviyesi TÜBİTAK araştırma projeleri yarışmasına katılan danışman öğretmenlerin proje deneyimleri. Eğitimde Bireysel Farklılıklar Dergisi, 2(2), 75-97. https://doi.org/10.47156/jide.847861
• Dionne, L., Reis, G., Trudel, L., Guillet, G., Kleine, L., & Hancianu, C., (2012). Students’ sources of motivation for participating in science fairs: an exploratory study within the Canada-wide science fair 2008. International Journal of Science and Mathematics Education, 10(3), 669-693. https://doi.org/10.1007/s10763-011-9318-8
• Et, S. Z., & Gömleksiz, M. N. (2022). Lisansüstü öğrencilerin bilimsel araştırma sürecine ilişkin görüşleri. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 59-82.
• Güven, B. (2019). Ortaokul matematik proje görevi uygulamalarına yönelik öğrenci öğretmen veli görüşleri [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Helle, L., Tynjälä, P., & Olkinuora, E. (2006). Project-based learning in post-secondary education – theory, practice and rubber sling shots. Higher Education, 51, 287–314. https://doi.org/10.1007/s10734-004-6386-5
• Kadıoğlu, H. (2020 Mart). Öğretmen adaylarının TÜBİTAK araştırma proje deneyimleri üzerine nitel bir araştırma. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Kongresi, İstanbul.
• Kanar, B. (2022). Eğitim projelerinin etkinliğinin arttırılmasında proje döngüsü yönetiminin etkisine yönelik bir eylem araştırması [Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler (36. baskı). Nobel. Kavak, Z. (2015). Fizik ve fen bilimleri öğretmenlerinin bilimsel proje hazırlama sürecinde karşılaştıkları [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Koç, A., Çalık, Ş., Şenel, T., Aslan, O., & Zor, E. (2020). TÜBİTAK proje yarışmaları bölge sergisine katılan üniversite öğrencilerinin kendi araştırma projeleri hakkındaki görüşleri. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(2), 466-490.
• Konate, A.D. (2022). Meslek lisesi öğrencilerinin 21. yy becerileri ve umut düzeylerinin kariyer karar verme güçlüğü ile ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ufuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kurnaz, A., Erdoğan, İ., & Atbaşı, Z. (2021). Öğrencilerin bilimsel araştırma yapma ve makale yazma becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi. Millî Eğitim Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi, 1(1), 127-159.
• Küfrevioğlu, R. M., Baydaş, Ö., & Göktaş, Y. (2011, Eylül). Proje ve beceri yarışmalarında elde edilen kazanımlar, karşılaşılan zorluklar ve öneriler. International Computer & Instructional Technologies Symposium, Elazığ.
• Laugksch, R. (2000). Bilimsel okuryazarlık: kavramsal bir bakış. Fen Eğitimi, 84(1), 71-94.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: nitel veri analizi. S. Akbaba Altun & A. Ersoy (Çev. Ed.). Pegem Akademi
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: nicel ve nitel yaklaşımları II. Yayın Odası.
• Oğuz Ünver, A., Arabacıoğlu, S., & Okulu, H. (2015). Öğretmenlerin bu benim eserim proje yarışması rehberlik sürecine ilişkin görüşleri. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 12-35. https://doi.org/10.21666/mskuefd.87781
• Okuyucu, M. A. (2019). 4006-TÜBİTAK bilim fuarına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 202-218. https://doi.org/10.24289/ijsser.545583
• Özel, M., & Akyol, C. (2016). Bu benim eserim projeleri hazırlamada karşılaşılan sorunlar, nedenleri ve çözüm önerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 141-173.
• Özmusul, M. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilimsel bilgiye yönelik görüşleri: bilgi okuryazarlığı açısından bir çözümleme. İlköğretim Online, 11(3), 629-645.
• Öztuna Kaplan, A., & Diker Coşkun, Y. (2012). Proje tabanlı öğrenme uygulamalarında karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerilerine yönelik bir eylem araştırması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 137-159.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün & S. B. Demir (Çev. Ed.), Pegem Akademi.
• Raghavan, K., Coken-Regev, S., & Strobel, S. A. (2001). Student outcomes in a local systemic change project. School Science & Mathematics, 21(8), 417-428.
• Saban, A. (2005). Öğrenme öğretme süreci yeni teori ve yaklaşımlar. Nobel.
• Saban, A., & Ersoy, A. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri (2. baskı). Anı.
• Sayır, E. (2018). Ortaokul öğrencileri ile fen ve matematik öğretmenlerinin TÜBİTAK proje etkinliklerine ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi[Doktora tezi, Kastamonu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sontay, G., Anar, F., & Karamustafaoğlu, O. (2019). 4006-TÜBİTAK bilim fuarı’na katılan ortaokul öğrencilerinin bilim fuarı hakkındaki görüşleri. International e-Journal of Educational Studies, 3(5), 16-28. https://doi.org/10.31458/iejes.423600
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (2. baskı). Anı.
• Sözer, Y. (2017). TÜBİTAK ortaöğretim öğrencileri araştırma projeleri yarışmasına katılan öğrencilerin edindikleri kazanımların değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 49-77.
• Sülün, Y., Ekiz, S. O., & Sülün, A. (2009). Proje yarışmasının öğrencilerin fen ve teknoloji dersine olan tutumlarına etkisi ve öğretmen görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 75-94.
• Thomas, J. W. (2000). A review of research on project-based learning. The Autodesk Foundation.
• Timur, B., & Çetin, N. İ. (2017). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin proje geliştirmeye yönelik yeterlikleri: hizmet içi eğitim programının etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 97-111.
• Tortop, H. S. (2013). Bu benim eserim bilim şenliğinin yönetici, öğretmen, öğrenci görüşleri ve fen projelerinin kalitesi odağından görünümü. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 255-308. https://doi.org/10.14520/adyusbd.497
• Torun, E., & Akpınar, M. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin TÜBİTAK 4006 proje deneyimlerinden yansımalar: sorunlar ve çözüm önerileri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 717-741.
• Trilling B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: learning for life in our times. Jossey-Bass/Wiley.
• TÜBİTAK, (2022). Lise öğrencileri araştırma projeleri yarışması proje rehberi. TÜBİTAK-BİDEB 2204.
• Türkmen, L., & Yalçın, M. (2001). Bilimin doğası ve eğitimdeki önemi. Education, 72, 19-40.
• Uysal, E., & Yenilmez, K. (2011). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlığı düzeyi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 1-15.
• Ülker Kurtuluş, Ş. (2019). Biyoloji bilim dalında TÜBİTAK araştırma projelerine katılan öğretmenlerin karşılaştığı güçlüklerin incelenmesi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Velioğlu, E. (2021). Öğretmenlerin bilimsel araştırma yapabilme beceri düzeyleri: Karma yöntem araştırması [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yamiç, Y. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin proje hazırlama konusundaki görüşlerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Trabzon Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yerdelen Damar, S., & Soyalp, F. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin proje yarışması ve okul bağlamında kullandıkları öğrenme yaklaşımları: epistemolojik değişkenlik. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 593-630.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin.
• Yıldırım, H. İ. (2020). Bilim fuarında projeyle yer alan öğrencilerin ve danışman öğretmenlerin bilim fuarına ilişkin görüşleri. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7, 28-51. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.677181
• Yin, R. K. (2017). Durum çalışması araştırması uygulamaları. (Çev. İ. Günbayı). Nobel.