Sınıf Öğretmenlerinin Örgütsel Mutluluk Düzeyleri İle Örgütsel Dedikodu Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 4, 2323 - 2340, 15.12.2024

Mahmut Sağır , Mustafa Avcı

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1452204

Öz

: Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin örgütsel mutluluk düzeyleri ile örgütsel dedikodu düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş ili merkez ilçesinde görev yapmakta olan 5080 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise evrenden “Küme Örnekleme” yöntemiyle belirlenen 369 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin örgütsel mutluluk düzeylerine ilişkin veriler “Örgütsel Mutluluk Ölçeği” ile örgütsel dedikodu düzeylerine ilişkin veriler ise “Örgütsel Dedikodu Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmada, sınıf öğretmenlerinin örgütsel mutluluk düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin örgütsel mutluluk düzeylerinin, Örgütsel Mutluluk Ölçeğinin “Olumsuz Duygular” ve “Potansiyelin Gerçekleştirilmesi” alt boyutunda yüksek, “Olumlu Duygular” alt boyutunda ise orta düzeyde olduğu görülmüştür. Buna karşılık sınıf öğretmenlerinin örgütsel dedikodu düzeylerinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin örgütsel dedikodu düzeyinin, Örgütsel Dedikodu Ölçeğinin “Örgütsel Zarar” alt boyutunda orta, “İlişkileri Geliştirme” ve “Haberdar Olma” alt boyutlarında ise düşük düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada sınıf örgütsel mutluluk düzeyi ile örgütsel dedikodu düzeyleri arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin örgütsel dedikodu düzeleri örgütsel mutluluk düzeylerinin %14’ünü açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmeni, Örgütsel Mutluluk, Örgütsel Dedikodu

Etik Beyan

BU çalışmada etik kurallar uyulmuştur.

The Relationship Between Primary School Teachers’ Organizational Happiness and Their Organizational Gossip Levels

Öz

This study aims to explore the relationship between primary school teachers' organizational happiness and their levels of organizational gossip. Having a quantitative research design, the study employed a relational survey model. The population encompassed 5080 primary school teachers working in the central district of Kahramanmaraş during the 2021-2022 academic year. The sample consisted of 369 primary school teachers who were selected through the "Cluster Sampling" method. This study deployed the "Organizational Happiness Scale" to measure primary school teachers' organizational happiness levels and the "Organizational Gossip Scale" to assess their organizational gossip levels. The findings revealed a high level of organizational happiness among primary school teachers. Primary school teachers' organizational happiness levels were high on the "Negative Emotions" and "Realization of Potential" factors of the Organizational Happiness Scale, and medium on the "Positive Emotions" factor. Moreover, primary school teachers were identified to possess low levels of organizational gossip. The findings also suggested that their organizational gossip levels were medium on the "Organizational Harm" factor, and low on the "Developing Relationships" and "Being Informed" factors of the Organizational Gossip Scale. A significant, medium-level and negative relationship was noted between organizational happiness and organizational gossip levels. Primary school teachers' organizational gossip levels accounted for 14% of their organizational happiness levels.

Anahtar Kelimeler

Primary School Teacher, Organizational Happiness, Organizational Gossip.

Kaynakça

• Acaboğa, A. (2007). Din-mutluluk ilişkisi [Yüksek lisans tezi]. Sütçü İmam Üniversitesi.
• Akdoğan, A., & Mirap, S., & Cingöz, A. (2009, Mayıs 21-23). İşgörenlerin dedikoduya inanma düzeyleri ve dedikodunun amaçlarına ilişkin algılamaları: Örgütsel ve bireysel değişkenler açısından bir inceleme [Sözlü bildiri]. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Türkiye.
• Akduru, H. E., & Semerciöz, F. (2017). Kamu kurumlarında örgütsel dedikodu ve işyeri yalnızlığına dair bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 106-119.
• Alakaşlı, H. (2021). Okullarda örgütsel dedikodu ile bağlılık arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi.
• Alakaşlı, H., & Törsten, R. (2022). Okullarda Örgütsel Dedikodu İle Bağlılık Arasındaki İlişkinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1),44-58
• Arabacı, B. İ., & Sünkür, M., & Şimşek, F. Z. (2012). Öğretmenlerin dedikodu ve söylenti mekanizmasına ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 18(2), 171-190
• Arslan, Y. (2018). Öğretmenlerin farklılıkların yönetimleri yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki [Doktora tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Arslan, Y., & Polat, S. (2017). Örgütsel mutluluk ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(4), 603 - 622.
• Bayram, S. (2020). Öğretmenlerin örgütsel affedicilik algıları ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi,
• Begum, S., & Jabeen, S., & Aneeqa, B. A. (2014). “Happiness: A psychophilosophical’’. Dialogue, 9(3), 313-325.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması [Doktora tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Bulut A., & Demirhan, G. (2020). Eğitim kurumlarında yönetsel tarz ve örgütsel mutluluk. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 162-176.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (23. Baskı). Pegem Akademi.
• Chua, S. V., & De la Cerna Uy, K. J. (2014). The psychological anatomy of gossip. American Journal of Management, 14(3), 64.
• Çağalı, E. (2021). Örgütsel dedikodu ve sinerjiye yönelik lise öğretmenlerinin görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Çalıkuşu, E., & Öz, M., & Göral, B. B., & Bozoğlu, A., & Ateş, İ. (2013, Aralık 12-14). İnformal İletişimin “Dedikodu-Söylenti” Örgüt İçi Rolü: Bir Yükseköğretim Kurumunda Yapılan Çalışma [Tam metin bildiri]. International Conference on Quality in Higher Education Proceedings Book, Sakarya, s. 438-470.
• Çetin, S. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algı düzeyleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Danış, M. S. (2015). Dedikodunun Sosyolojisi [Yüksek lisans tezi] Selçuk Üniversitesi.
• Demircan, T. (2019). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi].Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demo, G., & Paschoal, T. (2013, September 7-11). Well-Being at workscale: Exploratory and confirmatory validation in the United States comprising affective and cognitive components. Proceeding XXXVII Encontro da ANPAD
• Dunbar, R. I. M. (2004). Gossip in evolutionary perspective. Review of General Psychology, ( 8), 100-110.
• Düzgün, O. (2016). Ortaokulda görev yapmakta olan öğretmenlerin mutluluk düzeyleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Eden, D. (2001). Who controls the teachers? Educational Management & Administration, 29(1), 97–111. doi: 10.1177/0263211x010291007
• Elmas, E. (2021). Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ve örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at Work. International Journal of Management, 12(4), 384-412.
• Ergüven, H. (2020). Okul müdürlerinin kullandıkları güdüleyici dil ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Kültür Üniversitesi.
• Gitmez, A. S. ve Morçöl, G. (1994). Socio-economic status and life satisfaction in Turkey. Social Indicators Research, 31(1), 77-98.
• Gürbüz, G. (2020). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk algıları ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
• Gürbüzoğlu, Y. E. (2019). Örgütlerde dedikodunun bireysel farklılıklar bağlamında incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Han, B. (2019). İnformal iletişim biçimi olarak okullarda söylenti ve dedikodunun öğretmen görüşlerine göre incelenmesi [Doktora tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Han, B. ve Dağlı, A. (2018). Organizational Gossip Scale: Validity and reliability study. Turkish Studies Educational Sciences, 13(27), 829-846. doi: 10.7827/Turkish Studies.14374
• Isles, S. (2017). Rethinking gossip among teachers. Ontario Institute for Studies in Education of the University of Toronto.
• İnan, A. S. (2022). İlkokul öğretmenlerinin örgütsel mutluluk ve örgütsel sessizlikleri arasındaki ilişki. [Yüksek lisans tezi].Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Jones, R. A. (2018). School Leaders' Attitudes and Preferred Responses to Gossip [Doctoral dissertation]. University of La Verne.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (6. baskı). Nobel Yayınları.
• Karasu, Y. (2020). İlköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin örgütsel dedikodu ve örgütsel güven algıları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Kardaş, K. (2019). Sağlık çalışanlarında dedikodu ve söylenti tutumunun iş tatmini üzerindeki etkileri [Yüksek lisans tezi]. Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Kesebir, P., & Diener, E. (2008). In pursuit of happiness: Empirical answers to philosophical questions. Perspectives on Psychological Science, 3(2), 117-125.
• Kim, A.,& Moon, J., & Shin, J. (2019). Justice perceptions, perceived ınsider status, and gossip at work: a social exchange perspective. Journal of Business Research, (97), 30-42.
• Kotaoğlu, Z. (2019). Temel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin yöneticilerine güveni ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi
• Korkut, A. (2019). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk, örgütsel sinizm ve örgütsel adalet algılarının analizi [Doktora tezi].İnönü Üniversitesi.
• Köse, Ö. (2020). Öğretmenlerin algılarına göre okulların DNA profilleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Leblebici, D. N., & Yıldız, H. H., & Karasoy, A. (2009). Örgütsel yaşamda dedikodunun algılanışı ve araçsallığı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 561- 574.
• Moçoşoğlu, B. & Kaya, A. (2018). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği. Harran Maarif Dergisi, 3(1), 52-70.
• Noon, M.,& Delbridge, R. (1993). News from behind my hand: gossip in organizations. Organization Studies,14, 23–36.
• Paschoal, T.,& Tamayo, A. (2008). Construção e validação da escala de bemestarnotrabalho. Avaliação Psicológica, 7(1), 11-22.
• Prilleltensky, I., & Prilleltensky, O. (2006). Promoting well-being: Linking personal, organizational, and community change. John Wiley & Sons.
• Pryce-Jones, J. (2011). Happiness at work. Maximizing Your Psychological Capital For Success. John Wiley & Sons.
• Sevim, H. İ. (2021). Okullardaki dağıtımcı liderlik ile örgütsel mutluluk ve sinerjik iklim arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi,
• Sabuncuoğlu, Z., & Gümüş, M. (2008). Örgütlerde iletişim (1. Baskı). Arıkan Basım Yayım.
• Solmaz, B. (2004). Kurumsal Söylenti ve Dedikodu: Türkiye'deki İşletmeler Üzerine Bir Uygulama. (1. Baskı). Tablet Yayınları.
• Şafak, H. F. (2021). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre örgütsel dedikodunun okul iklimi üzerindeki rolü [Yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Taner, B. (1993). Büyük otellerde yönetim biçimlerinin personel üzerindeki etkileri ve yöneticilerin personele yaklaşımlarından bir sistem önerisi [Doktora tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Tekgöz, A. (2013). Dedikodunun cinsiyeti: kadın kimliğinin yeniden inşasında dedikodunun rolü [Yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Türk Dil Kurumu. (2022). http://sozluk.gov.tr adresinden 5 Eylül 2020 tarihinde erişilmiştir.
• Thomas, S. A., & Rozell, E. J. (2007). “Gossip and Nurses: Malady or Remedy?”. Health Care Management, 26(2):111-5.
• Usta, M. E., & Kaya, A., & Özyurt, D. (2018). Örgütsel dedikodu yönetimi. Harran Maarif Dergisi, 3(2), 1-13.
• Uzun, T., & Kesicioglu, O.S. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel mutluluğu ile iş tatminleri ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 39-52. doi: 10.29329/mjer.2019.210.3
• Üçüncü, K. (2016). İş tatmini ve motivasyonu. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Warr, P. (2007). Work, happiness and unhappiness. Lawrence Erlbaum Associates.
• Yalçınsoy, A. (2019). Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler . B. Şekerlioğlu, K. Gül (Ed.), Örgütlerde dedikodu: nedenleri ve sonuçları içinde (ss.103-110). Gece Akademi.