Examining Crisis Preparedness in Higher Education Institutions: The Case of the COVID-19 Pandemic

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 2, 1170 - 1188, 15.06.2025

Cebrail Öztürk , İmam Bakır Arabacı

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2025..-1557574

Öz

The study aims to evaluate whether higher education institutions were prepared for the crisis caused by the Covid-19 pandemic and to assess the implementation of these preparations based on participants' perspectives. The research employs a qualitative design and is conducted using the case study method. The study group consists of participants selected through maximum variation and criterion sampling methods, including academic staff, administrators, administrative personnel, and students working in higher education institutions during the 2022-2023 academic year. Data for the study were collected using a semi-structured interview form and analyzed through content analysis. The findings indicate that institutional preparedness for managing the crisis caused by the Covid-19 pandemic played a significant role in preventing the crisis and minimizing the extent of its impact on institutions. It was particularly observed that preparedness for remote education processes and the necessary technological infrastructure had a critical influence in mitigating the effects of the crisis.

Anahtar Kelimeler

Crisis management , Crisis preparedness , Higher education , Covid-19.

Yükseköğretim Kurumlarında Krizlere Hazırlık Durumlarının İncelenmesi (Covid-19 Salgını Örneği)

Öz

Araştırmada, Covid-19 salgınında ortaya çıkan kriz durumuna yükseköğretim kurumlarının hazırlıklı olup olmadığını ve yapılan hazırlıkların uygulamaya dönüştürülmesinin katılımcı görüşlerine göre değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Çalışma, nitel araştırma olup durum analizi tekniğiyle yürütülmüştür. Çalışma grubu, 2022-2023 eğitim öğretim yılında yükseköğretim kurumlarında görev yapan akademik personel, yönetici, idari personel ve öğrencilerden maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme yöntemiyle seçilmiş katılımcılardan oluşmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, Covid 19 salgınından kaynaklı krizin yönetilmesinde kurumların hazırlıklı olmasının krizi önlemede ve kuruma verdiği hasarın büyüklüğünde önemli bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Kriz sürecinde özellikle kurumun uzaktan eğitim sürecine ve gerekli teknolojik altyapı konusunda hazırlıklı olması, krizin teğet geçmesinde önemli etkide bulunduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kriz Yönetimi , Krize Hazırlık , Yükseköğretim

Kaynakça

• Ağaçsapan, B., & Ağaçsapan, A. (2021). Yeni koronavirüs (COVID-19) pandemi sürecinde üniversiteler: Dünyadaki başlıca uygulamalar ve Türkiye’de uzaktan öğretim faaliyetleri. Atlas Journal, 7(39), 1609-162. https://doi.org/10.31568/atlas.663
• Aksu, M. (2008). Krizleri fırsata çevirmenin yolları: Kriz yönetimi. Kum Saati Yayınları. Anadolu Ajansı. (2024, May 10). A’dan Z’ye COVID-19 rehberi. https://www.aa.com.tr/tr/kategori-sayfasi-manset/adan-zye-kovid-19-rehberi/1777116
• Aydın, M., Atabay, M., & Aydın, M. (2021). COVID-19 pandemi sürecindeki uzaktan öğreticilerin yeterlilik durumlarının belirlenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAD), 7(3), 94-126. https://doi.org/10.51948/auad.910592
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4). https://doi.org/10.7827/EnglishStudies.43502
• Balaman, F., & Tiryaki, S. H. (2021). Coronavirüs (COVID-19) nedeniyle mecburi yürütülen uzaktan eğitim hakkında öğretmen görüşleri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1), 52-84. https://doi.org/10.15869/itobiad.769798
• Baltaş, Z. (2004). Krizde fırsatları görmek: Yöneticiler için kriz yönetim el kitabı. Remzi Kitabevi.
• Batdı, V. (2019). Meta-tematik analiz örnek uygulamalar. Anı Yayıncılık.
• Bıyıkoğlu, C. (2020). İlköğretim okul yöneticilerinin kriz yönetimi becerilerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Kültür Üniversitesi.
• Bostan, F., & Karadağ, M. (2023). COVID-19 pandemi krizinin Türkiye ekonomisi üzerine sektörel etkileri: Bist sektör endeksleri örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(2), 497-512. https://doi.org/10.31671/doujournal.1249334
• Bozkurt, A., & Sharma, R. C. (2020). Emergency remote teaching in a time of global crisis due to coronavirus pandemic. Asian Journal of Distance Education, 15(1). https://doi.org/10.5281/zenodo.3778083
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (COVID-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 112-142. https://dergipark.org.tr/en/pub/auad/issue/56247/773769
• Can, H. (2005). Organizasyon ve yönetim. Siyasal Kitabevi.
• Coombs, W. T., & Holladay, S. J. (2007). The negative communication dynamic: Exploring the impact of stakeholder affect on behavioral intentions. Journal of Communication Management, 11(4), 300–312. https://doi.org/10.1108/13632540710843913
• Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Çev.). Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (Y. Dede & S. B. Demir, Çev. Ed.). Anı Yayıncılık.
• Çelikten, M. (2001). Okul yöneticilerinin problem çözme becerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(27), 297-309. https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10332/126634
• Çoban, E. (2020). Eskişehir’deki otel yöneticilerinin Koronavirüs (COVID-19) salgını boyunca uyguladıkları kriz yönetimi stratejilerinin belirlenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Dinler, S. S. (2022). COVID-19 salgın sürecinde sınıf öğretmenlerinin yaşadığı sorunlar. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
• Düşünceli, F., Arı, Ö., Evren, M., & Kavak, O. (2020). COVID-19 sürecinde Mardin Artuklu Üniversitesi: Uzaktan eğitim sistemi, eğitim öğretim ile araştırma faaliyetlerinin değerlendirilmesi. https://www.artuklu.edu.tr/upload/posterler/covid/covid_19_mau.pdf
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., & Leech, N. L. (2015). Uygulamada araştırma yöntemleri: Desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım (S. Turan, Çev.). Nobel Akademik Yayınları.
• Green, J. C., Krayder, H., & Mayer, E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in social inquiry. In B. Somekh & C. Lewin (Eds.), Research Methods in the Social Sciences (pp. 275-282). Sage.
• Jena, P. K. (2020). İmpact of pandemic COVID-19 on education in India. International Journal of Current Research, 12(7), 12582-12586. http://journalcra.com/article/impact-pandemic-covid-19-education-india
• Karadağ, E., Çiftçi, S. K., Gök, R., Su, A., Ergin, K. H., & Çiftçi, Ş. S. (2021). COVID-19 pandemisi sürecince üniversitelerin uzaktan eğitim kapasiteleri. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(1), 8-22. https://doi.org/10.32329/uad.874799
• Karasar, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi (5. baskı). 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
• Koçel, T. (2014). İşletme yöneticiliği (15. baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Jossey-Bass.
• Özdoğru, M. (2021). COVID-19 salgınında okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlarla başa çıkma stratejileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/en/pub/mead/issue/63456/903476
• Pira, A., & Sohodol, Ç. (2015). Kriz yönetimi: Halkla ilişkiler açısından bir değerlendirme (5. baskı). İletişim Yayınları.
• Pullu, E. K., & Gömleksiz, M. N. (2020). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin COVID-19 pandemi sürecinde çevrimiçi öğrenmeye ilişkin hazır bulunuşluk ve tutum düzeyleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 757–782. https://doi.org/10.37669/milliegitim.77562
• Saka, A. (2021). Okul müdürlerinin kriz yönetimi: COVID-19 sürecindeki tutumları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Sayın, N. (2008). Ortaöğretim kurumlarında kriz yönetimi stratejisinin incelenmesi İstanbul il örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Seidman, I. (2006). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences (3rd ed.). Teachers College Press.
• Şahin, Z., Abbak, Y., Aslaner, İ. T., & Yerlikaya, C. A. (2022). COVID-19 pandemisi sürecinde lisansüstü öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik görüşleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 55(55), 131–154. https://doi.org/10.15285/maruaebd.1010258
• Üstün, Ç., & Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: Bir değerlendirme çalışması. Anadolu Kliniği, 25, 142–153. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.721864
• Tutar, H. (2007). Kriz ve stres yönetimi (2. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Tüz, M. V. (2014). Kriz yönetimi: Uygulama için temel adımlar. Nobel Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (1994). Case study research: Design and methods (2nd ed.). Sage Publications.
• Zdziarski, E. L. (2007). The crisis in the context of higher education. In Ks. Harper, Bg. Paterson, & E. L. Zdziarski II (Eds.), Crisis management: Responding from the heart (pp. 3–24). NASPA.