Special Education Teachers' Views on the Educational Responsibilities of Parents with Children with Special Needs

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 3, 1628 - 1651, 15.09.2025

Gülşah Selin Tümkaya

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2025..-1565208

Öz

It is crucial for parents to fulfill their responsibilities during the educational process in order to help children with special needs develop life skills and maximize their potential. Thus, this study aims to explore the perspectives of special education teachers working in primary schools on the educational responsibilities of parents of children with special needs. This research, conducted using the qualitative research method, employed a case study design. The study group consisted of 21 special education teachers working in primary schools in Adana during the 2023-2024 academic year. Data were collected through face-to-face interviews using a structured interview form. The obtained data were analyzed using a descriptive method and presented with direct quotations from the teachers' views. As a result of the research, teachers stated that the most fulfilled responsibility by parents of children with special needs is "ensuring the child's attendance at school," while the most neglected responsibility is "supporting the child's education at home." The most frequently mentioned reason for parents not fulfilling their responsibilities was "lack of awareness." Teachers mostly suggested "providing guidance services and informative family education," "psychological support," "individual meetings," "economic support to the family," and "increasing child-family activities" to ensure that parents fulfill their responsibilities.

Anahtar Kelimeler

Parent , Educational responsibility , Child with special needs , Special education teacher.

Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Eğitsel Sorumluluklarına İlişkin Özel Eğitim Öğretmenlerinin Görüşleri

Öz

Ebeveynlerin sorumluluklarını yerine getirmesi eğitim süreci içerisinde; özel gereksinimli çocukların yaşamsal becerilerini geliştirmesi ve mevcut potansiyelini en üst düzeye çıkartabilmesi için çok önemlidir. Bu nedenle araştırmada ilkokullarda görev yapan özel eğitim öğretmenlerinin özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin eğitsel sorumluluklarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi ile yapılan bu araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Adana’daki ilkokullarda görev yapan 21 özel eğitim öğretmeni oluşturmuştur. Veriler yüz yüze, yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler, betimsel yöntem ile analiz edilmiş ve öğretmenlerin görüşlerine ilişkin alıntılara da yer verilerek sunulmuştur. Araştırma sonucunda öğretmenler, özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin en çok yerine getirdiği sorumluluğu “çocuğun okula devamını sağlamak”, yerine getirmediği sorumluluğu ise “öğrencinin eğitimini evde desteklemek” olarak belirtmişlerdir. Ebeveynlerin sorumluluğunu yerine getirmeme nedeni olarak da en fazla “bilinçsiz olmaları” ifade edilmiştir. Öğretmenler, ebeveynlerin sorumluluklarını yerine getirmesi için çoğunlukla “rehberlik hizmetlerinin ve bilgilendirici aile eğitimlerinin verilmesi”, “psikolojik desteğin”, “bireysel görüşmelerin”, “aileye ekonomik desteğin”, “çocuk-aile etkinliklerinin arttırılması” önerilerinde bulunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn , Eğitsel sorumluluk , Özel gereksinimli çocuk , Özel eğitim öğretmeni

Kaynakça

• Ar, Ö. F., Şen, M. & Melekoğlu, M. (2022). Erken çocuklukta özel eğitimde ailenin rolü. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 637-646. https://doi.org/10.24315/tred.916749
• Arslan, A., Ulaş, A.H. & Coşkun, M.K. (2020). Özel eğitimde aile eğitimine yönelik bir derleme çalışması. EKEV Akademi Dergisi, 24(84), 21-37.
• Aslanargun, E. (2007). Okul-aile iş birliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışması. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 119-135.
• Aydın, İ. (2023). Eğitim ve öğretimde etik (13. baskı). Pegem Akademi.
• Berger, E. H. (1991). Parent involvement: Yesterday and today. The Elemantary School Journal, 3, 209-219. https://www.jstor.org/stable/1001707
• Birkan, B. (2002). Erken özel eğitim hizmetleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(02), 99-109. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000062
• Boethel, M. (2003). Diversity: Schools, families, and community connections. Annual Synthesis. National Center for Family and Community Connections with Schools.
• Bruder, M. B. (2010). Transitions for children with disabilities. In S. L. Kagan & K. Tarrant (Eds.), Transitions for young children: Creating connections across early childhood systems (pp. 67–92). Paul H. Brookes Publishing Co.
• Cavkaytar, A., Ardıç, A. & Aksoy, V. (2014). Aile gereksinimlerini belirleme aracının geçerlik ve güvenirliğinin güncellenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15(02), 1-14. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000195
• Colarusso, R., & O’Rourke, C. (2007). Special education for all teachers (4th ed.). Dubuque, IA: Kendall/Hunt.
• Cook, L., & Friend, M. (2010). The state of collaboration on behalf of students with disabilities. Journal of Educational and Psychological Consultation, 20, 1–8. https://doi.org/10.1080/10474410903535398
• Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (4th ed.). Sage Publications
• Czapanskiy, K. S. (2014). Special kids, special parents, special education. University of Michigan Journal of Law Reform, 47(3), 733-790. https://repository.law.umich.edu/mjlr/vol47/iss3/5
• Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul aile dayanışması. İlköğretim-Online, 2(2), 28-34. http://www.ilkogretim-online.org.tr
• Çelik, N. (2005). Okul-aile ilişkilerinde yaşanan sorunlar [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Dauber, S. L., & Epstein, J. L. (1993). Parents’ attitudes and practices of involvement in inner-city elementary and middle schools. In N. F. Chavkin (Ed.), Families and schools in a pluralistic society (pp. 53-71). New York: State University of New York Press.
• Danielson, C. (2002). Enhancing student achievement: A framework for school improvement. Association for Supervision and Curriculum Development.
• Davies, J. D. & Davies, P. A. (1985). Parents, teachers and children with special needs. In Cullingford, C. (Ed.), Parents, teachers and schools (pp. 117-129). Robert Royce.
• Dearing, E., Kreider, H., Simpkins, S., & Weiss, H. (2006). Family involvement in school and low-income children's literacy: Longitudinal associations between and within families. Journal of Education Psychology, 98 (4), 653- 664. https://doi.org/10.1037/0022-0663.98.4.653
• Demirbilek, M., & Levent, F. (2020). Kaynaştırma sınıflarında özel eğitim alan öğrencilere yönelik öğretmen davranışlarına ilişkin rehberlik öğretmenlerinin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(3), 479-511. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.578454
• Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. (2018). The sage handbook of qualitative research (5th ed.). Sage publications.
• Dethloff, N. (2005). Parental rights and responsibilities in Germany source. Family Law Quarterly, 39(2), 315-337.
• Doğan, M. (2015). Yetersizliği olan çocuklar, aile ve aile eğitimi: Kavramsal ve uygulamaya dönük gelişmeler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 111-127. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2015.15.0-5000128646
• Dulger, H. (2015). Expectations of parents, whose children are studies in primary schools, from teachers [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Englung, M., Luckner, A., Whaley, G. & Egeland, B. (2004). Children's achievement in early elementary school: longitudinal effects of parental involvement, expectations, and quality of assistance. Journal of Educational Psychology, 96, 723- 730. https://doi.org/10.1037/0022-0663.96.4.723
• Epstein, J. L. & Connors, L. J. (1995). School and family partnerships in the middle grades. In B. Rutherford (Ed). Creating family/school partnerships (pp. 137-166). National Middle School Association.
• Epstein, J. L. & Sanders, M. G. (2006). Prospects for change: Preparing educators for school, family and community partnerships. Peabody Journal of Education, 81(2), 81-120. https://doi.org/10.1207/S15327930pje8102_5
• Epstein, J. L. (1987). Toward a theory of family–school connections: Teacher practices and parent involvement. In K. Hurrelmann, F. Kaufmann, & F. Losel (Eds.), Social interven tion: Potential and constraints (pp. 121–136). De Gruyter.
• Epstein, J. L. (2002). School/Family/Community partnerships: Caring for the children we share. Phi Delta Kappan, 92(3), 66- 96. https://doi.org/10.1177/003172171009200326
• Epstein, J. L. (2013). Ready or not? Preparing future educators for school, family, and community partnerships. Teaching Education, 24(2), 115-118. https://doi.org/10.1080/10476210.2013.786887
• Ergin, D., Şen, N., Eryılmaz, N., Pekuslu, S., & Kayacı, M. (2007). Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin depresyon düzeyi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (1), 41-48.
• Eroğlu, E. (2019). Eğitim ortamında etkili iletişim ve boyutları. U. Demiray (Ed.), Etkili iletişim içinde (s.222-239). Pegem Akademi.
• Evans, L. (2007). Inclusion. Routledge.
• Fan, X., & Chen, M. (2001). Parent involvement and student academic achievement: A meta analysis. Educational Psychology Review, 13, 1–22. https://doi.org/10.1023/A:1009048817385.
• Finders, M. & Lewis, C. (1994). Why some parents don’t come to school?. Educational Leadership, 51(8), 50-54.
• Forlin, C., & Hopewell, T. (2006). Inclusion-the heart of the matter: Trainee teachers’ perceptions of a family’s journey. British Journal of Special Education, 33, 55–61. https://doi.org/10.1111/j.1467-8578.2006.00415.x
• Fylling, I. & Sandvin, J.T. (1999). The role of parents in special education: The notion of partnership revised. European Journal of Special Needs Education, 14(2), 144-157, https://doi.org/10.1080/0885625990140205
• Green, J., & N. Thorogood. (2004). Qualitative methods for health research. Sage Publications.
• Green, C. L, Walker, K. V., Hoover-Dempsey, K. V., & Sandler, H. M. (2007). Parents’ motivation for involvement in children’s education: An empirical test of a theoretical model of parent involvement. Jounal of Educational Psychology, 99, 531-544. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0663.99.3.532
• Gresham F.M. (2001). Social skills instruction for exceptional children. Theory Into Practice, 21(2), 129-133. https://doi.org/10.1080/00405848209542994
• Güzel, Ş. (2006). Dört altı yaş grubu çocuğa sahip annelerin aile eğitimine yönelik ihtiyaç duydukları konuların belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Hall, B. (1999). The origin of parental rights. Public Affairs Quarterly, 13(1), 73-82. https://www.jstor.org/stable/40441215
• Hassamancıoğlu, U., Akın, A., Yoldaş, C., & Şahin, S. (2020). Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerde, aile içi roller ve çocuğu tanıma becerilerinin aile yılmazlığına etkisinin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 1176-1200. https://doi.org/10.33417/tsh.714363
• Hegarty, S. (1993). Home-school relations: A perspective from special education. In Munn, P. (Ed.), Parents and schools: Customers, managers or partners? (pp.120-144). Routledge.
• Henderson, A. T., & Mapp, A. L. (2002). A new wave of evidence: The impact of school, fam ily, and community connections on student achievement. TX:SEDL. http://www.sedl.org/connections/resources/evidence.pdf
• Henricson, C. (2008). Governing parenting: Is there a case for a policy review and statement of parenting rights and responsibilities? Journal of Law and Society, 35(1), 150-165. http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-6478.2008.00419.x
• Hill, N. E., & Tyson, D. F. (2009). Parental involvement in middle school: A meta-analytic assessment of the strategies that promote achievement. Developmental Psychology, 45, 740 763. https://doi.org/10.1037/a0015362
• Hodge, D., Hoffman, C. D., & Sweeney, D. P. (2011). Increased psychopathology in parents of children with autism: Genetic liability or burden of caregiving?. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 23(3), 227-239. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s10882-010-9218-9
• Hoover-Dempsey, K. V., Walker, J. M., Sandler, H. M., Whetsel, D., Green, C. L., Wilkins, A. S., & Closson, K. (2005). Why do parents become involved? Research findings and implications. The Elementary School Journal, 106, 105–130. http://dx.doi.org/10.1086/499194
• Hornby, G. & Lafaele, R. (2011). Barriers to parental involvement in education: An explanatory model. Educational Review, 63(1), 37–52. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/00131911.2010.488049
• Hornby, G. (1995). Working with parents of children with special needs. Cassell.
• Hornby, G. (2000). Improving parental involvement. Cassell. Hosseinkhanzadeh, A.A., Esapoor, M., Yeganeh, T., & Mohammadi, R. (2012). A study of the family cohesion in families with mentally disable children. Procedia - Social and Behavioral Sciences 84(2013), 749–753. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.06.639
• Huang, Y., Kellett, U. M., & St. John, W. (2010). Cerebral palsy: Experiences of mothers after learning their child’s diagnosis. Journal of Advanced Nursing, 66(6), 1213–1221. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2010.05270.x
• İlhan, T. (2017). Özel Gereksinimli 3-6 yaş çocuklarının ebeveynlerinin stres düzeyleri ile rolleri arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(03), 383-400. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.286786
• Karaaslan, Ö. (2010). Etkileşime dayalı erken eğitim programının (EDEP) gelişimsel yetersizliğe sahip çocuklar ve anneleri üzerindeki etkililiği [Doktora tezi], Anadolu Üniversitesi.
• Karabağ, E. (2007). Ebeveynlerin liderliği [Yüksek lisans tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Karasu, T., & Mutlu, Y. (2015). Öğretmenlerin perspektifinden özel eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Muş il örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 47-66.
• Kartal, A., Alaybeyoğlu, M., Çolakça, A., Kesme, Ü., & Salan, D. (2024). Özel eğitimde ailenin katılım ve rolü. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 10(43), 111-118. https://doi.org/10.5281/zenodo.13120468
• Keçeli- Kaysılı, B. (2008). Akademik başarının arttırılmasında aile katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 69-83. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000115
• Kıral, B. (2020). A case study regarding of the parental responsibilities to their children. Eurasian Journal of Educational Research, 85, 65-92. https://doi.org/10.14689/ejer.2020.85.4
• Kıral, E. & Ocak, E. (2016, May). Executive branch counselor and parent opinion on parent visits to the secondary scholol [Paper presentation]. VIII. International Educational Research Congress, Çanakkale, Türkiye.
• Koca, A. (2016). İşitme kayıplı çocuğu olan bir ailenin aile eğitimi sürecinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Kohl, G. O., Lengua, L. J., McMahon, R. J., & Conduct problems prevention research group (2000). Parent involvement in school conceptualizing multiple dimensions and their relations with family and demographic risk factors. Journal of School Psychology, 38(6), 501-523. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/S0022- 4405(00)00050-9
• Köksal, G. (2011). Zihinsel engelli çocukları olan ebeveynlerin yaşamlarında algıladıkları stresi yordayan faktörlerin incelenmesi [Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Küçüker, S., Ceber-Bakkaloğlu, H. & Sucuoğlu, B. (2001). Erken eğitim programına katılan gelişimsel geriliği olan çocuklar ve anne-babalarının etkileşim davranışlarındaki değişimin incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 3(1), 61-71. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000054
• Lee, S. A. (2018). Family structure effects on student outcomes. In B. Schneider & J. C. Coleman (Eds.). Parents, their children, and schools (pp. 43-76). Routledge.
• Lowe, N. V. (2005). The allocation of parental rights and responsibilities the position in England and Wales. Family Law Quarterly, 39(2), 267-299. https://www.jstor.org/stable/25740490
• Macias, M.M., Saylor, C.F., Haire, K.B., & Bell, N.L. (2007). Predictors of paternal versus maternal stress in families of children with neural tube defects. Children’s Healthcare, 36(2), 99–115. https://doi.org/10.1080/02739610701334558
• MacMillan, D. L., & Turnbull, A. P. (1983). Parent involvement with special education: respecting individual preferences. Education and Training of the Mentally Retarded, 18(1), 4-9. https://www.jstor.org/stable/23877311
• Mahoney, G. (2009). Relationship focused intervention (RFI): Enhancing the role of parents in children’s developmental intervention. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 1(1), 79-94. https://doi.org/10.20489/intjecse.107978
• Marquez, C. A. (2019). Latino parent school involvement: Do parents read and respond to teacher invitations? [Master dissertation]. California State University.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2020). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Resmi Gazete (Sayı: 31152). https://orgm. meb. gov. tr/meb_iys_dosyalar/2020_06/24163215_ozel_eYitim_yonetmeliYi_son_hali. pdf.
• Moses, D., & Croll, P. (1987). Parents as partners or problems?. Disability, Handicap and Society, 2, 75-84. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/02674648766780061
• Moyo, A. (2014). Balancing child participation rights, parental responsibility and state intervention in medical and reproductive decisionmaking under South Afrıcan Law (Doctoral dissertation). University of Cape Town.
• Muller, C. & Kerbow, D. (2018). Parent involvement in the home, school, and community. In B. Schneider & J. C. Coleman (Eds.). Parents, their children, and schools (pp. 13-42). Routledge.
• Muller, C. (2018). Parent involvement and academic achievement: An analysis of family resources available to the child. In B. Schneider & J. C. Coleman (Eds.). Parents, their children, and schools (pp. 77-114). Routledge.
• Newman, L. (2005). Family ınvolvement in the educational development of youth with disabilities. Ideas That Work.
• Oktay, Ayla. (2002). Yaşamın sihirli yılları: Okulöncesi dönem. Epsilon Yayınevi.
• Özcan, N. (2004). Zihin özürlü çocuklara tuvalet becerisi öğretimine yönelik aile eğitimi programının etkililiği [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Özen, Y. (2015). Sorumluluk eğitimi. Vize Yayıncılık.
• Özkan, E. (2024). Engelleri aşmak için el ele: Özel eğitimde ailenin önemi. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Researches, 10(41), 1-8. https://doi.org/10.5281/zenodo.11253102
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. John Wiley & Sons, Ltd.
• Pena, D. C. (2000). Parent involvement: Influencing factors and implications. The Journal of Educational Research, 94(1), 42- 54. https://doi.org/10.1080/00220670009598741
• Sheldon, S. B., & Jung, S. B. (2018). Student outcomes and parent teacher home visits. Johns Hopkins University Pub.
• Shpancer, N. (1998). Caregiver-parent relationships in daycare: A review and re examination of the data and their implications. Early Education and Development, 9(3), 239–259. https://doi.org/10.1207/s15566935eed0903_3
• Silverman, D. (2000). Doing qualitative research. SAGE Publications.
• Sui-Chu, E., & Willms, J. (1996). Effects of parent involvement on eigth-grade achievement. Sociology of Education, 69(2), 126-141. https://www.jstor.org/stable/2112802
• Swartz, M. I., & Easterbrooks, M. A. (2014). The role of parent, provider, and child characteristics in parent–provider relationships in infant and toddler classrooms. Early Education and Development, 25(4), 573–598. https://doi.org/10.1080/10409289.2013.822229
• Şahin, A., Kün, İ., Şebin, E., & Mutlu, H. (2024). Özel eğitimde öğretmenin rol ve sorumlulukları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(107), 996-1005. https://doi.org/10.5281/zenodo.11405828
• Şanlı, E. (2012). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden zihin engelli çocuğu olan ailelerin gereksinimlerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Şeker, E. (2013). Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlere yönelik olarak düzenlenen aile eğitimi etkinliklerinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Şenol, F. B. & Can Yaşar, M. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde öğretmen ve ebeveyn gözünden “özel eğitim”. Milli Eğitim Dergisi, 49(Özel Sayı), 439-458. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787808
• Taşdemir, M., & Dağıstan, G. (2014). Çocuklara sorumluluk kazandırmada ebeveynlerin BHTG yaklaşımını uygulama durumları: Bir durum çalışması. Turkish Studies (Elektronik), 9(8), 47 - 71. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7318
• Taytak Küçük, E. (2022). Özel eğitimde öğrencilerin eğitim süreçlerine ailelerin katılımına ilişkin öğretmen veli ve okul yöneticisi görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Taytak Küçük, E., & Taşkın, P. (2023). Özel eğitimde ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri. Trakya Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 1471-1490. https://doi.org/10.24315/tred.1167114
• Tehee, E., Honan, R., & Hevey, D. (2009). Factors contributing to stress in parents of individuals with autistic spectrum disorders. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 22, 34–42. https://doi.org/10.1111/j.1468-3148.2008.00437.x
• Tolan, P. H., & Woo, S. C. (2009). Moving forward in school–family partnerships in pro moting student competence: From potential to full impact. In S. L. Christenson & A. L. Reschly (Eds.), Handbook of school– family partnerships (pp. 473–501). Routledge.
• Tomlinson, S. (1982). A sociology of special education. Routledge and Kegan Paul.
• Toy, A. B., & Kesici, İ. (2020). Özel gereksinimli çocuğu olan annelerin eğitim ihtiyaçları. Journal of Advanced Education Studies, 2(1), 61-93.
• Trumbull, E., Rothstein-Fisch, C., & Hernandez, E. (2003). Parent involvement in schooling: According to whose values?. The School Community Journal, 13(2), 45–72.
• Turnbull, A., & Turnbull, R. (2001). Families, professionals, and exceptionality: Collaborating for empowerment (4th ed). Merrill/Prentice Hall.
• Turnbull, A., Turnbull, R., Erwin, E., & Soodak, L. (2006). Families, professionals, and excep tionality: Positive outcomes through partnerships and trust (5th ed.). Merrill/Prentice Hall.
• Tümkaya, S., & Candan Akyol, P. (2022). İlkokullarda uygulanan kaynaştırma programında aile katılımının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 366-380. https://doi.org/10.16986/HUJE.2020064755
• Wang, M. T., & Sheikh‐Khalil, S. (2014). Does parental involvement matter for student achievement and mental health in high school?. Child Development, 85(2), 610-625. https://doi.org/10.1111/cdev.12153
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., E., S., & Akçamete, G. (2018). Examination of views and suggestions about participation of families of children with special needs in individualised education program. Cypriot Journal of Educational Science. 13(1), 31–40. http://dx.doi.org/10.18844/cjes.v13i1.3367
• Yıldız, H. (2017). İlkokula devam eden özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin çocuklarının eğitimlerine katılımlarının incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 2(2), 82-94.
• Yin, R. K. (2011). Qualitative research from start to finish. The Guilford Press.