COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLER VE GASTRONOMİK LEZZETLER: TOKAT ÖRNEĞİ

Yıl 2021, , 313 - 334, 16.04.2021

Savaş Yaylacı , Hüseyin Mertol

https://doi.org/10.31463/aicusbed.891301

Cited By: 5

Öz

Coğrafi işaretler, bir ürünün ait olduğu bölgeyi, sahip olduğu özellikleri gösteren, geleneksel özelliklerini koruyarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan işaretler olarak tanımlanabilir. Coğrafi işaret onayı ile ürünün kalitesi, geçmişten getirdiği özellikler, bölgeden sağlanan ürünlerin hammaddesi ile bölgeye özgü özelliklerle bağlantılı olarak belli bir popülarite kazanmış ürünlerin korunması sağlanır. Tokat ili zengin tarihi mirası, kültürü ve coğrafi işaretli ürünleri ile son yıllarda ön plana çıkmaktadır. Tokat’ın geniş bir ürün yelpazesi ve coğrafi işaret almayı hak eden birçok kültürel ve geleneksel değeri bulunmaktadır. Tokat’ın 7 adet gıda alanında olmak üzere toplam 8 adet yöresel ürünü coğrafi işaretle tescillenmiştir. 5 mahreç ve 3 adet menşe işaretine sahip olan bu gastronomik lezzetler ve ürünler mahreç ve menşe işaretini alma sırasına göre eskiden yeniye doğru; Zile Pekmezi(2009), Niksar Cevizi(2013), Turhal Yoğurtmacı(2014), Tokat Kebabı(2015), Erbaa Narince Bağ yaprağı(2017), Zile Kömesi(2017), Tokat Narince Salamura Asma Yaprağı(2019) ve Tokat Yazması(2020)’dır. Bu çalışmanın amacı, ülkemizde birçok ürünle coğrafi işaret almış ve alacak olan illerimizden biri olan Tokat’ın yöresel ürünlerini incelemektir. Bu çalışmada amacına göre kuramsal araştırma ve yöntemine göre ise literatür tarama yöntemi uygulanmıştır. Bu çalışmada birçok sonuç ortaya çıkarılmıştır; temelde ise son dönemlerde hızla gelişen gastronomi kavramı, coğrafi işaret olgusu ile bir araya geldiği noktada insanların Tokat mutfak kültürümüzün önemini kavramasına yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi işaret, Gastronomik ürün, Tokat

Kaynakça

• Akkuş, Ç., (2019). Yemek kültürünün sürdürülebilirliğini kadınların demografik özellikleri etkiliyor mu. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 731-750.
• Aktaş, F., (2020). Journal of Global Food Research. Food Research, 1, 1.
• Arslan, E., (2020). Çevrimiçi Gastronomik Turist Deneyimlerinin İçerik Analiziyle İncelenmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 23(2), 442-460.
• Aslan, H., (2010). Gastronomi Turizminin Turizm Eğitimi Programlarındaki Yeri ve Önemi BirUygulama. Konya. Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
• Batu, A., (2019). Gastronomi ve Moleküler Gastronomi Açısından Üzüm Pekmezi. Aydın Gastronomy, 4(1), 35-44.
• Batu, A., (2006). Klasik ve modern yönteme göre sıvı ve beyaz katı üzüm pekmezi (Zile pekmezi) üretimi. Aydın Gastronomy, 2020, 4(1), 35-44
• Bekar, T., (2017). Tokat Merkezde yetiştirilen bazı şaraplık üzüm çeşitlerinin fenolojik gelişme evreleri. Türkiye Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 1(2), 73-78.
• Bolay, S. H., (1987). Türk Tarihinde Ve Kültüründe Tokat Sempozyumu, 2-6 Temmuz 1986. Tokat Valiliği. Şeyhülislâm İbn Kemal Araştırma Merkezi.
• Bozkurt, S. G., (2020). Sivas’ın Doğal Ve Kültürel Kaynaklarının Ekoturizm Potansiyeli Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Journal Of Forest Science, 4(2), 172-189.
• Cangi, R., Yanar, Y., Yağcı, A., Topçu, N., Sucu, S., & Dülgeroğlu, Y., (2014). Narince üzüm çeşidinin yapraklarında farklı fungusit uygulamaları ve salamura yöntemlerine bağlı olarak fungusit kalıntı düzeylerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi JAFAG, 31(2), 23-30.
• Cangi, R., & Yağcı, A., (2017). Bağdan sofraya yemeklik asma yaprak üretimi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6, 137-148.
• Cömert, M., Özkaya, F.D., (2014). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(2), 62-66.
• Deveci, B., Türkmen, S., Avcıkurt, C., (2013). Kırsal Turizm ile Gastronomi Turizmi İlişkisi:Bigadiç Örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, s.29-34.
• Gürel, E., Gürler, A. Z., Nabalı, B., & Ayyıldız, B. (2016). Coğrafi İşaretlerin Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi: Tokat İli Örneği, XII. Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27.
• Gökovalı, U., (2010). Atatürk İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, cilt:21 sayı:2 Haziran, s.141-160.
• Hazarhun, E., & Tepeci, M., (2018). Coğrafi İşarete sahip olan yöresel ürün ve yemeklerin Manisa’nın gastronomi turizminin gelişimine katkısı. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 371-389.
• Işın, A., & Yalçın, E., (2020). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2507-2522..
• Kendir, H., & Arslan, E., (2020). Gastronomi Turizmi Açısından Yöresel Lezzetlerin Duygusal Değer Boyutunda İncelenmesi Tokat İli Örneği. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, (2020 Sonbahar Özel Sayı I/II), 130-138.
• Kızılaslan, N., ve Ünal, T., (2014). “Tokat İlinin Ekoturizm/Kırsal Turizm Potansiyeli ve SWOT Analizi”, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, Sayı: 9, 45-61.
• Kilci, M., Kızılaslan, H., (2016). Tarım, G., & Bakanlığı-Tagem, H. Tokat İli Niksar İlçesi Ceviz Üretim Ve Pazarlama Yapısı. Xıı. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi.
• Kocaman, M., & Kocaman, E., (2018). Yavaş şehir modelinde kültürel ve gastronomik ürünler ile marka şehir oluşturmak: Zile örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:18 Sayı:35 Bahar 2019/1 s.837-850.
• Sağır, A., (2012). Bir Yemek Sosyolojisi Denemesi Örneği Olarak Tokat Mutfağı. Electronic Turkish Studies, 7(4).
• Saygılı, D., Demirci, H., Samav, U., (2019). Coğrafi İşaretli Gastronomik Lezzetler: İzmir Örneği, Ganud International Conference On Gastronomy, Nutrition And Dietetics, s.106.
• Teyin, G., (2020). Kültürel Bir Miras; Tören Keşkeği Geleneği. Gastroia: Journal Of Gastronomy And Travel Research, 4(2), 313-321.
• Üçer, M., & Eczacı, A. Y., (2010). Sivas Yöresinde Yerel Bitkilerden Yapılan İlaçlar. Bitkilerle Tedavi, 29.
• Yazıcı, İ., & Yeşilayer, A., (2019). Tokat İli Narince Üzüm Çeşidinde Farklı İlaç Uygulamalarının Bağ Yaprak Uyuzu [Colomerusvitis Pagenstecher (Acarina: Eriophyidae)]’Na Karşı. Türk Tarım Ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(1), 212-220.
• https://tokat.ktb.gov.tr/TR-143211/tokat-mutfagi.html. Erişim Tarihi: 22.02.2021.
• https://www.ci.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir. Erişim Tarihi:03.01.2021.
• https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=60. Erişim Tarihi:03.01.2021.
• https://tokat.ktb.gov.tr/tr-60574/genel-bilgiler.html. Erişim Tarihi:1.01.2021.
• https://tokat.ktb.gov.tr/TR-143211/tokat-mutfagi.html. Erişim Tarihi:03.01.2021.
• https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210. Erişim Tarihi:19.02.2021.
• http://www.tokat.gov.tr/tokatta-tarim-toprak-ve-turizm. Erişim Tarihi:22.02.2021.
• https://www.google.com/searchq=co%C4%9Frafya+tokat+il+haritas%C4%B1+2020&tbm=isch&ved=2ahUKEwi7p9yitZvuAhUT_hoKHQaAB8EQ2cCegQIABAA&oq=co%C4%9Frafya+tokat+il+haritas%C4%B1+2020&gs_lcp=CgNpbWcQA1DtnQFYis0BYNvRAWgAcAB4AIABoAGIAe4LkgEEMC4xMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=2zcAYPvNNpP8a4aAnogM&bih=686&biw=1396#imgrc=3tUkeFFFbhnE8M. Erişim Tarihi: 14.01.2021.