Sadrüşşerîa’nın Nesih Konusuna Yaklaşımı

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 0 - 0, 04.10.2016

Sezayi Bekdemir

Öz

Sadrüşşerîa es-Sânî (ö.747/1346), neshi hükmün müddetinin beyanı olarak tarif etmiştir. Sadrüşşerîa, fıkıh usûlünün diğer konularında olduğu gibi nesih konusunu da izah ederken nakli delillerin yanında akli delillere de sık sık müracaat etmiştir. O, nesih konusuna iki ayrı açıdan nazar etmiştir. Ona göre nesih Şâri’ (Allah) açısından hükmün beyanı, mükellef (kullar) açısından ise hükmün tebdîli hadisesidir. O, nass üzerine ziyâde, gayri mukarin müstakil bir delille yapılan tahsis ve şer’u men kablenâ gibi konuları nesih konusuyla ilişkilendirerek açıklamıştır. Bu yönüyle Sadrüşşerîa, tutarlı kurallar bütünü diyebileceğimiz İslam Hukuku ilmi alanında tutarlı ve ilkeli bir duruş sergilemiştir. Sadrüşşerîa’ya göre sonraki şeriatlar, öncekilerin hüküm açısından sürelerinin bittiğini ifade eder. Kur’an-ı Kerim ise önceki kitapların hükmünü ortadan kaldırmıştır/neshetmiştir. Bu bakımdan Sadrüşşerîa, tahrif edilmiş Tevrat'ın hükmünü ortadan kaldıran nesih olayını Yahudilerin inkâr etmelerinin normal bir durum olduğunu ifade etmiştir.