HATAY’IN ANAVATANA KATILMASINDAN SONRA BÖLGEYE YÖNELİK DEVLET YATIRIMLARI (1939-1960)

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 45 - 52, 25.04.2019

AHMET Edi

https://doi.org/10.31463/aicusbed.542553

Öz

Hatay Türkiye Cumhuriyetine katılmasından sonra bölgeye
yönelik Ankara’nın yatırımları görülmektedir. Özellikle İskenderun Limanını
işlevsel hale getirebilmek için yapılan ekonomik faaliyetler bölgenin
sanayisini olumlu yönde etkilemiştir. Bunun yanında limanın faaliyet alanının
genişlemesi ve önemli ticaret merkezlerinden biri haline gelmesi ile Amik
Ovasında endüstriyel tarımın yaygınlaştığı görülmüştür. Endüstriyel tarım için
gerekli olan ekipmanlar gerek tarım kredi kooperatifi gerek Ziraat Bankası gerekse
Bakanlıklar yolu ile krediler açılarak yapılmaya çalışılmıştır. Bununla beraber
tarımsal verimliliği arttırmaya yönelik sulama noktasında faaliyetlerin olduğu
da görülmüştür. Ekonomik faaliyetlerin özellikle devlet tarafından yapılmasının
yanı sıra özel sektörün de bölgeye yönelik istihdam amaçlı yatırımları da
teşvik edilmiştir. Masrhall yardımları ile başlayan tarımsal reformdan Hatay’da
nasibini almıştır.

1939-1950 ve 1950-1960 arası dönemde iki farklı siyasi
yaklaşımın bölgeye verdiği önem üzerinde de durularak hem karşılaştırmalı hem
de ortak noktadan Hatay’ın durumu değerlendirilmeye çalışılmıştır. II. Dünya
savaşı esnası ve sonrası ile Sovyet tehdidine karşı bölgenin ekonomik açıdan
güçlendirilmesi de çalışmanın bir başka bakış açısı olmuştur. Hatay’a yönelik
yapılan devlet yatırımlarının özellikle bölgenin hassasiyetinden dolayı siyasi
olmuştur.

Çalışmada Amik Ovası ve İskenderun özelinde Hatay’a yönelik
devlet yatırımları Nitel araştırma yöntemiyle incelenerek bölgenin kalkınması
incelenmiştir. Bunun yanında yapılan bu yatırımların siyasi noktada getirileri
ile bölge halkının bakış açısı değerlendirilmiştir. Hassas bir bölge olması
dolayısıyla da yapılan devlet kontrollü gelişmeler incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hatay, Antakya, İskenderun, Yatırım

Kaynakça

• BCA, 030.0.018.001.002.90.28.8.
• BCA, 030.0.0180.1.002.110.5.
• BCA, 030.01.0.0.74.471.12
• BCA, 030.01.0.0.74.471.9
• Cumhurbaşkanlığı Arşivi, A IV-18-c, D 74-1, F21-28.
• Anayol, 30 Mart 1950.
• Atayolu, 20 Nisan 1953
• Atayolu, 28 Ocak 1946.
• Hâkimiyet, 28 Kasım 1953.
• CHP, Cumhuriyet Halk Partisi İl Dilekleri, s, 680. https://www.tbmm.gov.tr/hata2.htm Erişim Tarihi 17.02.2019
• Bayram EVİN, “Amik Ovası’nda Pamuk Üretim Alanlarının Islah Çalışmaları (1918-1970)”, s.4, Kapadokya Tarih ve Sosyal Bilimler Dergisi, Nevşehir, 2014. Mehmet Tekin, Hatay’da Eğitim ve Kültür, Ankara (Tarihsiz)
• Şemseddin Çelik, “Bir Gezginin Gözünden 1950’lerin Başında Hatay”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 63, Erzurum, 2018, s. 639-667
• Şerife Yorulmaz, “Fransız Manda Yönetimi Döneminde İskenderun Sancağı (Hatay)’nın Sosyo-Ekonomik ve Siyasal Durumuna İlişkin Bazı Kayıtlar (1918-1939)”,
• Ankara Üniversitesi, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 22, Ankara 1998, s. 231-259
• Tuğba Korhan, “İkinci Dünya Savaş’ında Mersin ve İskenderun Limanları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.9, S. 42,