6.SINIF FEN BİLİMLERİ KİTABININ ÇOKLU ZEKÂ KURAMINA GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 19 - 45, 06.05.2020

Aykut Koyuncuoğlu Zeki Kaya

https://doi.org/10.31463/aicusbed.676683

Cited By: 1

Öz

Bireyler karakterleri ve kişilikleri yönünden farklı yapılara ve niteliklere sahiptir. Eğitim ortamlarında da her bireyin öğrenme alanları farklıdır. Bu duruma paralel olarak Çoklu Zekâ kuramı Howard Gardner’ın çalışmalarıyla eğitim ortamlarında yerini almıştır. Bu kuram sekiz zekâ alanını kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı, 6.sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı’nın Çoklu Zekâ Kuramı’nı kriter alarak analizini yapmaktır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplamak için araştırmacılar tarafından çoklu zekâ kuramı özelliklerine göre ortaya koyulan kriter tablosu kullanılmıştır. Bu tablonun oluşturulmasında konuyla ilgili literatürde bulunan çoklu zekâ kuramı ve zeka alanlarının özelliklerini içerek gerekli kaynaklar incelenmiştir. Araştırma doküman incelemesi yöntemi kullanılarak veriler analiz edilmiştir. 2019-2020 eğitim öğretim yılında kullanılan 6.sınıflara ait Fen Bilimleri Ders Kitabı çalışmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Verilerin analizinde, temaların frekans değerleri göz önünde bulundurulmuştur.
Araştırma sonuçlarnda, görsellerde zekâ alanları açısından müziksel-ritmik zeka alanı dışında bütün zeka alanlarına yer verildiği belirlenmiştir. Bedensel ve kinestetik ile görsel-uzamsal zekâ alanına ilişkin temaların en fazla olduğu tanımlanırken, matematiksel ve mantıksal, sözel-dilsel, doğacı, sosyal-kişilerarası, içsel zekâ alanı vurgusunu sırasıyla takip ettiği görülmüştür. Bu durum 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabının yapısının en fazla görsel uzamsal-uzamsal zekâ ve bedensel-kinestetik zekâ alanlarına yönelik vurgular içerdiğini ifade etmektedir. Ayrıca araştırmacılar konuya yönelik önerilerde bulunmuşlardır.

Abstract
Individuals have different creation and qualities in terms of their characters and personalities. In educational environments, the learning areas of each individual are different. The Multiple Intelligence Theory proposed by Howard Gardner emerged in the direction of these ideas. It is an important theory involving the emphasis of eight types of intelligence. The aim of this study is to analyze the 6th grade science schoolbook in reference to multiple intelligence theory. In the study, Qualitative Researchs Model was used. In the study, in order to collect data, criteria list prepared by the researcher according to multiple intelligence theory characteristics was used. In the creation of this list, in the related literature multiple intelligence theory and
providing information about the characteristics of each type of intelligence were  analyzed. The research has document analysis feature and in this context the 6th grade science book used in the 2019-2020 academic year was came under the analysis. In the analysis of the data, frequency values of the themes were taken into consideration. In the results of the research, it was determined that all the intelligence areas , except the musical-rhythmic intelligence field, were included in the visual fields in terms of intelligence fields. As a result of the research, it was defined that the themes related to kinesthetic and visual intelligence fields were the most, followed respectively by mathematical-logical intelligence, verbal-linguistic intelligence, naturalistic intelligence, interpersonal- social intelligence, intrapersonal intelligence. This situation indicates that the structure of the 6th grade science book contains the most emphasis on visual- spatial intelligence and kinesthetic intelligence. In addition, researchers recommend the subject as a study for courses at other educational levels.

Keywords: Secondary School 6th Grade, Science Education, Coursebook, Multiple
Intelligence Theory, Content Analyse.. 

Anahtar Kelimeler

Ortaokul 6.Sınıf, Fen Bilimleri Eğitimi, Ders Kitabı, Çoklu Zekâ Kuramı, İçerik Analizi

Kaynakça

• Başaran, I. (2004). Etkili öğrenme ve çoklu zeka kuramı: bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi 5(1), 7-15. 17 Aralık 2019 tarihinde http://egitim.ege.edu.tr/efdergi/issues/2004-5-1/2004-5-1-2.pdf sayfasından erişilmiştir. Başbay, A. (2000). Çoklu Zeka Kuramına Göre Eğitim Programları Ve Sınıf İçi Etkinliklerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Hacettepe Üniversitesi: Ankara. Bauer, M. W. (2003). Classical content analysis: A review. In M. W. Bauer & G. Gaskell (Eds). Qualitative researching with text, image and sound (131-151). London: Sage Publication. Bellanca, J. (1997). Active Learning Handbook for Multiple Intelligence Classrooms. USA: IRI/Skylight Training and Publishing Inc., 1-465. Bümen, Nilay T. (2004). Okullarda Çoklu Zeka Kuramı. Ankara: Pegem A Yayıncılık s.1-172. Bümen, N. (2002). Okulda Çoklu Zeka Kuramı, Ankara :Pegem Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Demirci, N., Yağcı, Z. (2008). Fen Bilgisi Dersi “Yaşamımızı Yönlendiren Elektrik” Ünitesinin Çoklu Zekâ Kuramı Etkinliklerine Göre Değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 4(1), 79-97. Ekici, G., 2003. Çoklu Zeka Kuramına Dayalı Biyoloji Öğretiminin Analizi. Çağdaş Eğitim dergisi, 300: 27- 36. Gardner, H. (1993). Multiple Intelligence: The Theory in Practice. New York: Basic Books. Gardner, H. (1994). Intelligences in Theory and Practice: A Response to Elliot W. Eisner, Robert J. Sternberg, and Henry K. Levin. Teachers College Record, Summer94”, V.95:4, 576-584. Ünsal, Y. ve Güneş, B. (2002). Bir Kitap İnceleme Çalışması Örneği Olarak MEB İlköğretim 4. Sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabına Fizik Konuları Yönünden Eleştirisel Bir Bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (3). Gürçay, D. (2003). The effect of multiple intelligences based instruction on students' physics achievement. Middle East Technical University, Ankara, unpublished doctoral thesis. Gürdal, A. (1988). Fen Öğretimi. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, 21, 34-49. Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi, (28. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kaptan, F., (1999). Fen Bilgisi Öğretimi, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (1999). İlköğretimde fen bilgisi öğretimi. Ögretmen El Kitabı Modül 7. Kozağaç, Z. B. (2015). Matematik Bölümü Öğretmen Adaylarının Çoklu Zekâ Alanlarının Belirlenmesi Ve Sosyal Becerileri İle Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü, Aydın. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Fen Bilimleri Ders Kitabı (6. sınıf). Ankara, Milli Eğitim Bakanlığı. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). İlkokul ve Ortaokul Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara, Milli Eğitim Bakanlığı. 12.20.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325 sayfasından erişilmiştir. Özden, Y. (2003-2005). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegema Yayıncılık. Saban, A. (2002). Çoklu zeka teorisi ve eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Selçuk, Z., Kayılı, H. ve Okut, L. (2002-2004). Çoklu Zeka Uygulamaları, Ankara:Nobel Yayıncılık. Yavuz, K.E. (2001). Eğitim ve Öğretimde Çoklu Zeka Teorisi ve Uygulamaları, Ankara Özel Ceceli Okulları Yayınları. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.bs.). Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldırım, A, Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları. Yılmaz, G., Fer S. (2003). Çok Yönlü Zeka Alanlarına Göre Düzenlenen Öğretim Etkinliklerine İlişkin Öğrencilerin Görüşleri ve Başarıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi: 25: 235-245.