Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KUR’ÂN’IN BİREYSEL VE TOPLUMSAL AHLAKI TEDAVİ ETME METODU

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 267 - 284, 25.10.2020
https://doi.org/10.31463/aicusbed.756170

Öz

İslam dini doğru bir şekilde bazı fertlerin beşerî hayatı koruma adına oluşturdukları yanlış tutumları tedavi etmeyi amaç edinmektedir. Bunun yanı sıra Kur’ân’ın ahlakı ile ahlaklanan bir toplum inşa etmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmanın amacı ise Kur’ân’ın bireysel ve toplumsal açıdan ahlakı tedavi etme metodunu incelemek ve açıklamaktır. Çalışmada ahlak ve Kur’ân arasındaki ilişki, ahlak ve ahlaklanma arasındaki farklar ele alınmakla beraber ahlakı bilmekteki amaç ve bireysel veaile ortamında nasıl bir ahlak olması gerektiği de ele alınmıştır. Kişisel temizlik, gözün kapatılması, doğru sözlü ve tevazulu oma vb. kişide bulunması gereken güzel özellikler bağlamında emirlerle şekillenen kurallar; yalan, nifak, cimrilik, haset, zina vb. kişinin uzak durması gereken kötü özelliklerden engelleyen nehiyler çerçevesinde toplumsal ahlak ele alınmıştır. Aynı şekilde kişi için mübah olan hoş olanlardan faydalanma, emre uymama zorunluluğu vb. durumlarda durulması gereken sınır, emirleri yerine getirme ve yasaklardan kaçınma hususları incelenmiştir. Çalışmada ele alınan diğer bir husus anne babaya iyilik yapma ve saygılı olma gibi en önemli aile ahlakları, aile ve çocukların ahlakî terbiyeleri ve çocukların hayatlarına verilen değerdir. Sılayı rahim gibi akraba hakları da değinilen hususlardandır. Sonuç kısmında elde edilen neticeler okuyucuya sunulmuştur.

Destekleyen Kurum

Ağrı İbrahim çeçen üniversitesi

Kaynakça

  • القرآن الكريم. 1- الأخلاق بين الفلاسفة وعلماء الدين،للدكتور مصطفى حلمي، الناشر: دار الكتب العلمية، بيروت- لبنان، ط1، 2004م-1424ه. 2- الأخلاق عند الإمام الغزالي ، تأليف د. زكي مبارك ، مطبعة العصرية – صيدا – بيروت . 3- البغوي، شرح السنة، لمحيي السنة، أبو محمد الحسين بن مسعود بن محمد بن الفراء الشافعي (ت. 516هـ)، تحقيق: شعيب الأرنؤوط-محمد زهير الشاويش، الناشر: المكتب الإسلامي - دمشق، بيروت، ط2، 1403هـ - 1983م 4- البيهقي: السنن الكبرى، لأحمد بن الحسين بن علي بن موسى الخُسْرَوْجِردي الخراساني، أبو بكر (ت. 458هـ)، تحقيق: محمد عبد القادر عطا، الناشر: دار الكتب العلمية، بيروت – لبنان، ط3، 1424 هـ - 2003 م 5- تاج العروس من جواهر القاموس لمحمّد بن محمّد بن عبد الرزّاق الحسيني، أبو الفيض، الملقّب بمرتضى، الزَّبيدي (ت. 1205هـ) تحقيق: مجموعة من المحققين الناشر: دار الهداية. تحقيق وتعليق: أحمد محمد شاكر (جـ 1، 2) ومحمد فؤاد عبد الباقي (جـ 3) وإبراهيم عطوة عوض المدرس في الأزهر الشريف (جـ 4، 5)، الناشر: شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي – مصر، ط2، 1395 هـ - 1975 م. 6- تربية الأولاد في الإسلام لعبد الله علوان ، دار السلام بيروت ، ط2 مزيدة ومنقحة ، 1/178. 7- التعريفات، لعلي بن محمد بن علي الزين الشريف الجرجاني (ت. 816هـ)،تحقيق: ضبطه وصححه جماعة من العلماء بإشراف الناشر، الناشر: دار الكتب العلمية بيروت – لبنان، ط1، 1403هـ -1983م. 8- تهذيب الأخلاق وتطهير الأعراق، لأبي علي أحمد بن محمد بن يعقوب مسكويه (ت.421هـ)، حققه وشرح غريبه: ابن الخطيب، الناشر: مكتبة الثقافة الدينية، ط1 9- جامع البيان في تأويل القرآن لمحمد بن جرير بن يزيد بن كثير بن غالب الآملي، أبو جعفر الطبري (ت. 310هـ) تحقيق: أحمد محمد شاكر الناشر: مؤسسة الرسالة الطبعة: الأولى، 1420 هـ - 2000 م 10- جامع العلوم والحكم في شرح خمسين حديثا من جوامع الكلم، لزين الدين عبد الرحمن بن أحمد بن رجب بن الحسن، السَلامي، البغدادي، ثم الدمشقي، الحنبلي (ت.795هـ)، تحقيق: شعيب الأرناؤوط - إبراهيم باجس، الناشر: مؤسسة الرسالة – بيروت، ط7،، 1422هـ - 2001م. 11- سنن الترمذي لمحمد بن عيسى بن سَوْرة بن موسى بن الضحاك، الترمذي، أبو عيسى (ت. 279هـ) 12- صحيح البخاري، الجامع المسند الصحيح المختصر من أمور رسول الله صلى الله عليه وسلم وسننه وأيامه = لمحمد بن إسماعيل أبو عبد الله البخاري الجعفي تحقيق: محمد زهير بن ناصر الناصر الناشر: دار طوق النجاة (مصورة عن السلطانية بإضافة ترقيم ترقيم محمد فؤاد عبد الباقي) ط1، 1422هـ . 13- فتح الباري شرح صحيح البخاري، لأحمد بن علي بن حجر أبو الفضل العسقلاني الشافعي، رقم كتبه وأبوابه وأحاديثه: محمد فؤاد عبد الباقي، الناشر: دار المعرفة – بيروت، (د.ط)، 1379. 14- كتاب مجموع الرسائل ، للإمام أبي عبد الله محمد بن أبي بكر بن أيوب ابن قيم الجوزية (ت.751ه)، رسالة ابن القيم الى أحد اخوانه، تحقيق: عبد الله بن محمد المريفر، الناشر:دار عالم الفوائد ، (د.ط)، (د.ت). 15- لسان العرب، لمحمد بن مكرم بن على، أبو الفضل، جمال الدين ابن منظور الأنصاري الرويفعى الإفريقى (ت. 711هـ)، الناشر: دار صادر – بيروت، ط3 - 1414 ه. 16- مختار الصحاح، لزين الدين أبو عبد الله محمد بن أبي بكر بن عبد القادر الحنفي الرازي (ت.666هـ)، تحقيق: يوسف الشيخ محمد، الناشر: المكتبة العصرية - الدار النموذجية، بيروت – صيدا، ط1، 1420هـ / 1999م. 17- مسند الإمام أحمد بن حنبل لأبي عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني (ت. 241هـ) تحقيق:شعيب الأرنؤوط - عادل مرشد، وآخرون، إشراف: د عبد الله بن عبد المحسن التركي الناشر: مؤسسة الرسالة ط1،1421 هـ - 2001 م. 18- المسند الصحيح المختصر بنقل العدل عن العدل إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم، لمسلم بن الحجاج أبو الحسن القشيري النيسابوري (ت.261هـ)، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، الناشر: دار إحياء التراث العربي – بيروت، (د.ط)، (د.ت). 19- المعجم الوسيط ، تأليف : مجمع اللغة العربية، الناشر: مكتبة الشروق الدولية، القاهرة، ط4، 1425-2004. 20- معجم مقاييس اللغة:أحمد بن فارس بن زكريا القزويني الرازي، أبو الحسين (ت.395هـ)،تحقيق: عبد السلام محمد هارون، الناشر: دار الفكر، (د.ط)، 1399هـ - 1979م. 21- مقال ذم البخل في القرآن الكريم ، موقع :طريق الإسلام ، https://ar.islamway.net/article/70014/. 22- نضرة النعيم في مكارم أخلاق الرسول الكريم - صلى الله عليه وسلم، لعدد من المختصين بإشراف الشيخ/ صالح بن عبد الله بن حميد إمام وخطيب الحرم المكي، الناشر : دار الوسيلة للنشر والتوزيع- جدة، ط4.
  • KAYNAKLAR 1.EL ahlak beyne el felasife ve ulemaeldin , Dr. Müstafa HILMİ,EL NAŞİR: dar elkütüp elilmiye,beyrut- lübnan,T1,2004m-1424h. 2.EL ahlak inde el imamgazali, Dr. Zeki mübarek , dar el asriye,seyda- beyrüt. 3.EL begawı, şarh elsünet, abu muhammed elhüseyn bin mesut bin huhammed bin el fera el şafii)Ö.516), tahkik: şuaayıb elarneüt ve muhamed zuhei el şawış, elnaşir: elmekteb elislami- şaam ve beyrüt ,T2,1403H-1983M. 4.EL beyhaki, el sünen elkübra,ahmed bin el hüseyn bin ali bin musa elhesrewecirdi elhürasani, abu bekir(Ö.458H),TAHKİK: muhamed abdu elkadir ata, el naşir:dar elkutup elilmiye,beyrüt- lübnan, T3,1424H-2003M. 5.Tac elarus min cevahir elkamus,muhamed bin muhamed bin abulrezak elhüseyni, abu elfeyd,elzubeydi(Ö.1205h), tahkik: ahmet muhamed ve muhamed fuaad ve ibrahim atuh, elnaşir: mektep müstafa elbabi elhalebi- misir,T2,1395M-1975M. 6.Terbiyet elewlad fi elislam, abdllah alvan,dar elselam- beyrüt3T2. 7.EL TARIFAT, Ali bin muhamed bin elzin elşerif elcurcani(Ö.816),tahkik:çok alimler,elnaşir:dar elkutup elilmiye,beyrüt-lübnan,T1,1403h-1983m. 8. Tahdip elehlak ve tathir elaralk,ebi ali ahmed bin muhamed bin yakup meskewh(Ö421h),tahkik:ibin elhatib,elnaşir: mektep elsekafe eldiniye,T1. 9.Cami elbeyan fi teavil alkuran, muhamed bin cerir bin yezid bin kesir bin galip abu cafer elteberi,(Ö.310H), tahkik: ahmed muhamed şakir, dar elrisale,T1,1420H-2000M. 10.Cami elulum ve elhikem fi şerh eli hadis min cevami elkelim, zeneldin bin abdlrhman bin ahmed bin recep bin elhasen,elselami elbğdadi elşami elhanbeli(Ö.795H),tahkik:şuayp elarnauti-ibrahim bacis,elnaşir:dar elrisale- beyrüt,T7,1422h-2001m. 11.Sünen eltirmidi,muhamed bin isaa bin sevrete bin musa bin elzehak,eltimidi,abu isa(Ö.279). 12.Sahih elbuhari, elcamı elmusned elsahih elmuhtasar min ümur beygam ber ve sünenuhu ve eyamehu, muhammed bin ismail abu abullalh elbuhari elceafi ,tahkik:muhammed zuhir bin nasir elnasir,el naşir:dar tawk elnecat ,T1,1422h. 13. Fethulbari şerih sahih elbuharı, ahmed bin ali bn hacer abu elfezil elaskalani,tahkik: muhammed fuaad abdulbaki,el naşir:dar elmearife- beyrüt,1379h. 14. Kitap mecmu elresaayl,imam abu abdu llah muhammed bin ebi bekir bin eyup ibin kayım elcevziye(Ö.751H), RİSALET İBİN ELKAYIM İLA EHAİ İHVANEHU,Thkik:abdullah bin muhamed elmerifer,elnaşir:dar aalem elfewaıd. 15.Lisan elarap,muhammed bin mekrem bin ali,abu elfezil ,cemal ludin ibin mendur elensari elruweyfaı,(Ö.711h),el naşir:dar sadir – beyrüt,T3,1414h. 16.Muhtar elsahah,zineldin abu abdullah muhammed bin ebi bekir bin abdukadir elhanafi elrazi(Ö.666h), tahkik:yusuf elşeh muhammed ,elnaşir:elmektebe el asriye ve eldar elnemudeciye, beyrüt-sayda,T1,1420h-1999m. 17.Musned elimam ahmed bin hanbel, ebi abullah ahmed bin muhammed bin hanbel bin hilal bin esed elşeybani,(Ö.241h),tahkik: şuaayıp elarnaüt ve adilmurşid ve aherun, danişman:abullah bin abdulmhsin elturki ,elnaşir: muasset elrisaleh,T1,1421h-2001m. 18.El musned elsahih elmuhtasar binakl eladil an eladil ila beygamber , muslim bin elhacac abuelhasen eikuşeyri elnisaburi(Ö.261H)tahkik:muhammed fuaad abdulbaki,elnaşir:dar ihya elturas elarapi- beyrüt. 19.El mucem elvesit , talif :mecme elluge elarapiye, elnaşir: mektepet elşuruk eldevliye, elkahire,T4,1425h-2004m. 20. Mucem mekayıs el luge, ahmed bin faris bin zekeriya el kuzvini elrazi,(Ö.395h), tahkik:abuelselam muhammed harun, elnaşir:dar elfikir,1399h-1979m. 21.Makale zem elbuhul fi elkuran elkerim ,mevka tarik elislsm, https://ar.islamway.net/article/70014/. 22. Nazret elnaiim fi mekarim ehlak elresul elkerim, liaded mine elmuhtasin ,işraf: salih bin Abdullah bin hamid, imam ve hatip elharam elmeki ,elnaşir: dar elvesile- cede,T4
Toplam 2 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm MAKALELER
Yazarlar

Dr.ahmet Hamitoglu 0000-0002-4129-9665

Yayımlanma Tarihi 25 Ekim 2020
Gönderilme Tarihi 22 Haziran 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Hamitoglu, D. (2020). KUR’ÂN’IN BİREYSEL VE TOPLUMSAL AHLAKI TEDAVİ ETME METODU. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 267-284. https://doi.org/10.31463/aicusbed.756170