SİVAS YÖRESİ HALK KÜLTÜRÜNDE EĞLENCE

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 166 - 185, 30.04.2022

Ferdi Karaönçel

https://doi.org/10.31463/aicusbed.1059337

Öz

İç Anadolu Bölgesinin yüzölçümü bakımından en büyük ikinci ili olan Sivas, tarihi dokusu ile birçok kültürel yapıyı içerisinde barındıran kadim bir şehirdir. Coğrafi özellikleri ve tarihte farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmasından dolayı kültürel yapı içerisinde kendine özgü karakteristik bir biçimde şekillenen özellikleri bulunmaktadır. Bu çalışmada; Sivas yöresi halk türküleri, yöresel toplantı ve eğlence gelenekleri, halk oyunları, düğünleri ve festivalleri incelenmiş, yörenin halk kültürü ile ilişkilendirilerek ele alınmıştır. Çalışmanın amacı; Sivas yöresine ait eğlence kültürünün ve eğlence geleneklerinin yöre halkının kültürel ve sosyal hayatı içerisindeki yerini, uygulanış şekillerini ulusal ve uluslararası boyutlarda tanıtmaktır. Bu bağlamda çalışma ile ilgili veriler literatür ve belgesel kaynak tarama yöntemlerinden yararlanılarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiş ve halk kültürü açısından yorumlanarak raporlaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sivas, Sivas Yöresi Halk Kültürü, Eğlence, Kültür, Türkü, Halk Oyunları, Düğün, Festival

ENTERTAINMENT IN SİVAS REGIONAL FOLK CULTURE

Öz

Sivas, which is the second-largest city of the Central Anatolia Region in terms of surface area, is an ancient city that includes many cultural structures with its historical texture. It has its own characteristic features that are shaped within the cultural structure due to its geographical features and hosting different civilizations in history. In this study; folk songs, local meetings and entertainment traditions, folk dances, weddings and festivals were analyzed and they were discussed within the framework of the folk culture of the region. The purpose of this study was to introduce the place of the entertainment culture and entertainment traditions of the Sivas region in the cultural and social life of the local people and the way they are applied in national and international dimensions. In this sense, the data related to the study was obtained by using literature and documentary source surveying methods. The obtained data were classified according to the city center and districts, descriptive analyses were made and reported with regard to the interpretation of folk culture.

Anahtar Kelimeler

Sivas, Sivas Region Folk Culture, Entertainment

Kaynakça

• Bulut, M. (2019). Anadolu Selçuklu Dönemi Sivas Medreseleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çiğdem, E. (2007). Sivas Yöresinde Yaygın 20 Uzun Havanın Analitik Olarak İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çiftci, E., Ercan, M. ve Karaönçel, F. (2019). "Refahiye Halk Oyunları Üzerine Bir İnceleme". Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12(2), 351-367.
• Demirsipahi, C. (1976). Türk Halk Oyunları. Ankara: İş Bankası Yayınları.
• Emiroğlu, İ. (2010). Konya’da Hamam Kültürü ve Kullanım Eşyaları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdoğan, G. (2021). XX. Yüzyıldan Günümüze Sivas'ta Musiki Hayatı. Ankara: Duvar Yayınları.
• Karakuş, P. (2022). TRT Repertuvarındaki Sivas Şarkışla Yöresine Ait Uzun Havaların Çok Katmanlı Analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Karaönçel, F., Karaönçel, A., Çiftci, E. (2021). "TRT Türk Halk Müziği Repertuvarında Bulunan Sı̇vas Yöresı̇ Oyun Havalarının Makamsal ve Ritmik Analı̇zı̇". Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 341-352.
• Kaya, U. (1991). Sivas Halayları ve Ezgilerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılıç, M. (2002). Geleneksel Köy Seyirlik Oyunları, Halk Dansları ve Ezgileri ile Sivas. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Milli B. (2007). Osmanlı Öncesi Sivas Yöresi ve Tarihi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Nacakcı, Z. vd. (2015). Müzik Kültürü. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Özbilgin, M. Ö. (2003). Zeybeklik Kurumu ve Zeybek Oyunları (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Say, A. (2005). Müzik Sözlüğü. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Subaşı, E. (2018). "Sivas Düğünlerinde Gelin Hamamı’na Gelin Bohçası Hazırlama Geleneği". Arış Halı, Dokuma ve İşleme Sanatları Dergisi, (13), 37-45.
• Sinmez, Ç. Ç. ve Yiğit, A. (2014). "Sivas Folklorunda Davar Yüzü (Saya Gezme) ve Koç Katımı Töreni". Mersin Üniversitesi Lokman Hekim Journal 4 (1): 19-25.
• Temürtürkan, D. (2021). "Çamşıhı Yöresi Âşıklık Geleneği İçinde Kadın Aşık: Âşık Hatice Mihrap". Segâh Musiki Dergisi 4(1), 140.
• Tunç, E. (2012). Sivas’ta Sünnet Merasimleri ve Kirvelik Kurumu (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turan, O. (1996). Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• TRT Türk Halk Müziği Elektronik Nota Arşivi.
• URL 1: https://www.sivaskulturenvanteri.com/sivas/sivas-sehrinin-tarihsel-gelisimi/ (Erişim Tarihi: 25.12.2021)
• URL 2: http://www.sivas.gov.tr/tarihce (Erişim Tarihi: 18.12.2021)
• URL 3: https://dogankaya.com/fotograf/sivasta_asiklik_geleneginin_bugunku_durumu (Erişim Tarihi: 05.01.2022)
• URL 4: https://kutluozen.com/yazilarim/sivas-yoresi-seyirlik-oyunlari/ (Erişim Tarihi: 12.02.2022)