Trafik Kazalarının Analiz ve Yorumlanmasında Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 82 - 97, 28.12.2024

Harun Demir , Sadi Adıgüzel , Erdem Erkal , Mehtap Özenen Kavlak

Öz

Trafik kazaları dünya genelinde en ciddi sorunlardan biri olarak kabul görmektedir, çünkü insan kaybına ve maddi zararlara yol açmaktadır. Bu sorunu çözmek için her ülke kendine göre çeşitli önlemler almakla beraber eğitimlerde verilmektedir. Bunlar, yol kalitesinin artırılması, kentsel arazi kullanımının doğru planlanması, sürücü, yolcu ve yaya eğitimlerinin verilmesi ve araçlarda güvenlik donanımlarının geliştirilmesi gibi önlemleri kapsamaktadır. Son zamanlarda, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), trafik kazalarının azaltılmasında etkili bir şekilde kullanılmaktadır. CBS, trafik kazalarının mekânsal analizlerini yaparak kaza kara noktalarını belirlemekte ve buna göre önlemler alınmaktadır. Trafik güvenliğinin sağlanması ve kaza sayılarının düşürülmesi hedefli çalışmalarda, kaza kara noktalarının belirlenmesi ve iyileştirilmesi önem kazanmaktadır. Kazaların meydana geldiği alanların yol koşulları ve altyapı durumu incelenebilir. CBS, altyapı eksiklikleri, yol işaretleri, trafik ışıkları, hız limitleri ve yol bakımının eksikliklerini belirleyerek bu unsurların kazalarla olan ilişkisini ortaya koyabilir. Sürücülerin hız, alkol, yorgunluk gibi davranışsal faktörlerle ilgili veriler toplanarak, bu faktörlerin kazalarla ilişkisinin incelenmesi sağlanabilir. Kazaların coğrafi dağılımı ve nedenleri analiz edildikten sonra, yerel yönetimler veya ulaşım otoriteleri, trafik kazalarını azaltmak için etkili politikalar geliştirebilir. Bu politikalar, trafik güvenliği için altyapı projelerini, eğitim kampanyalarını veya düzenlemeleri içerebilir. Coğrafi Bilgi Sistemleri, trafik kazalarının coğrafi ve zamansal yönlerini derinlemesine analiz ederek, kazaların sebeplerine dair etkili sonuçlar ve çözümler üretebilir. Bu tür analizler, trafik güvenliği ve altyapı geliştirme çalışmalarını yönlendirebilir, kazaların önlenmesine yönelik stratejilerin oluşturulmasına olanak tanır.

Anahtar Kelimeler

Trafik Kazası, Kaza Kara Nokta, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Analiz, Analiz

Etik Beyan

Bu makalenin tüm bölümleri yazarlar tarafından alınan ortak karar ile yazılmış olup fikir ayrılığına düşülmemiştir.

Teşekkür

Bu makalenin ortaya çıkmasında desteklerini ve teşviklerini esirgemeyen değerli hocalarımız Sayın Prof.Dr. Alper ÇABUK’a teşekkürlerimizi sunarız.

Use of Geographic Information Systems in Analysis and Interpretation of Traffic Accidents

Öz

Traffic accidents are considered one of the most serious problems worldwide because they cause human loss and material damage. In order to solve this problem, various measures are taken in each country and training is also provided. These include measures such as improving road quality, proper planning of urban land use, providing driver, passenger and pedestrian training and developing safety equipment in vehicles. Recently, Geographic Information Systems (GIS) are effectively used in reducing traffic accidents. GIS determines accident black spots by performing spatial analyses of traffic accidents and measures are taken accordingly. In studies aimed at ensuring traffic safety and reducing the number of accidents, determining and improving accident black spots come to prominence. Road conditions and infrastructure status of the areas where accidents occur can be examined. GIS can determine infrastructure deficiencies, road signs, traffic lights, speed limits and deficiencies in road maintenance and reveal the relationship of these elements with accidents. Data on behavioral factors such as speed, alcohol and fatigue of drivers can be collected and the relationship of these factors with accidents can be examined. After analyzing the geographical distribution and causes of accidents, local governments or transportation authorities can develop effective policies to reduce traffic accidents. These policies may include infrastructure projects, educational campaigns or regulations for traffic safety. Geographic Information Systems can produce effective results and solutions regarding the causes of accidents by deeply analyzing the geographical and temporal aspects of traffic accidents. Such analyses can guide traffic safety and infrastructure development studies and enable the creation of strategies for preventing accidents.

Anahtar Kelimeler

Traffic Accident, Accident Black Spot, Geographic Information System, Analysis

Kaynakça

• Ayyıldız H., (2021). Ceza Muhakemesinde Adli Kolluk ve Soruşturmadaki Rolü, Doktora Tezi (Tez No: 664332). Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Kamu Hukuku Anabilim Dalı
• Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. (2024). Trafik Güvenliği Analiz Platformu [Erişim Tarihi: 05 Kasım 2024] https://cbs.csb.gov.tr/trafik-guvenligi-analiz-platformu-i-112417
• Çabuk S. N., (2014). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Tasarlamak: Geotasarım Kavramı. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 6(1), 37-54.
• Dereli M.A., Erdoğan S., Soysal Ö, Çabuk A., Uysal M., Tiryakioğlu İ. & Aslan Y., (2015). Coğrafi Bilgi Sistemleri Destekli Trafik Kaza Kara Nokta Belirleme: Ampirik Bayes Uygulaması, Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 7, No: 2, 2015 (36-42).
• Dangermond J., (2010). “GeoDesign and GIS–Designing Our Futures”, Proceedings of Digital Landscape Architecture, Wichmann, p.p. 502-514
• Emniyet Genel Müdürlüğü, (2012). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Trafik Kazalarının Zamansal ve Mekânsal Analizi, ISBN: 978‐605‐359‐573‐1
• Esri (2024) CBS Nedir? [Erişim Tarihi: 03 Kasım 2024] https://www.esri.com.tr/tr-tr/cbs-nedir/genel-bakis.
• Erdoğan S., & Güllü M., (2004). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Trafik Kazalarının Analizi: Afyon Örneği. Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi (91), 29-33.
• Güvenli Trafik. (2024). Öncelikli Alanlar / Kaza Kara Noktaları. [Erişim Tarihi: 01 Kasım 2024]
• https://www.guvenlitrafik.gov.tr/oncelikli-alanlar-kaza-kara-noktalari
• IrishCentral, (2024). On This Day: Bridget O'Driscoll was the first pedestrian killed in a car accident in 1896 [Erişim Tarihi: 01 Kasım 2024] https://www.irishcentral.com/roots/history/bridget-odriscoll-pedestrian-killed
• Jandarma Genel Komutanlığı Trafik İstatistik Bülteni (2023) [Erişim Tarihi: 23 Aralık 2024] https://jandarma.gov.tr/2023-ekim-ayi-verileri
• Jandarma Genel Komutanlığı Trafik İstatistik Bülteni (2023) [Erişim Tarihi: 23 Aralık 2024] https://jandarma.gov.tr/2024-ekim-ayi-verileri
• Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) Yol Ağı Bilgileri [Erişim Tarihi:01 Aralık 2024] https://www.kgm.gov.tr/sayfalar/kgm/sitetr/kurumsal/yolagi.aspx
• Karayolları Trafik Kanunu (Kanun Numarası: 2918, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarih-Sayı: 18/10/1983-18195
• Karayolları Trafik Yönetmeliği (Yayımlandığı Resmî Gazete Tarih-Sayı: 18/07/1997- 23053 Mükerrer)
• Karayolu Altyapısı Güvenlik Yönetimi Hakkında Yönetmelik (Yayımlandığı Resmî Gazete Tarih-Sayı: 21/10/2018- 30572)
• Kaya, Ş., (2024). Akıllı Kent Uygulamalarının Kent Kimliğinde Ortaya Çıkardığı Dönüşüm: Amsterdam Örneği, Doktora Tezi (Tez No: 861732). Sakarya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sosyoloji Anabilim Dalı
• Maltaş, A., (2017). Ağ Tarama Yöntemleri ile Kaza Kara Nokta Tespiti: İstanbul D100 Kara Yolu Örneği, Yüksek Lisans Tezi (Tez No: 482577). Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
• Murat, Y. Ş., & Şekerler A., (2009). Trafik Kaza Verilerinin Kümelenme Analizi Yöntemi ile Modellenmesi. İMO Teknik Dergi, 20 (3): 4759-4777.
• Öztürk, M.Z., (2024). Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. [Erişim Tarihi: 01 Aralık 2024] http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/cografi_ bilgi_sistemleri_onlisans_ue/cografi_bilgi_sistemlerine_giris.pdf
• ScienceDirect (2024). The world's first automobile fatality [Erişim Tarihi: 01 Kasım 2024] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0001457505000369?via%3Dihub
• Tuncuk, M., & Karaşahin M., (2004). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Trafik Kaza Kara Noktalarının Tespiti: Isparta Örneği, 3. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, Fatih Üniversitesi, İstanbul
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2024) CBS Nedir? [Erişim Tarihi: 03 Kasım 2024] https://cbsgunu.csb.gov.tr/cbs-nedir-i-99013
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haber Bülteni 16 Mayıs 2024 Sayı: 53479 - Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri, 2023
• Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni 06 Şubat 2024 Sayı: 49684 - Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2023
• Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni 20 Kasım 2024 Sayı: 53461- Motorlu Kara Taşıtları, Ekim 2024
• World Health Organization, (2024). Road Traffic Injuries [Erişim Tarihi: 01 Kasım 2024] https://www.who.int/health-topics/road-safety#tab=tab_1
• World Health Statistics 2023–Monitoring Health for the SDGs, ISBN 978-92-4-007432-3
• Yılmaz İ., Erdoğan S., Baybura, T., Güllü M., vd. (2007). Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla Trafik Kazalarının Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 135-150.
• Yomralıoğlu T. (2000). Coğrafi Bilgi Sistemleri: Temel Kavramlar ve Uygulamalar. Karadeniz Teknik Üniversitesi.