Okul Yönetiminde Dijital Veri Güvenliği: Tehditler ve Önlemler

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 48 - 66, 30.06.2023

Mahammad Aslanlı , Mehmet Özdoğru

Öz

Dijital verilerin kullanımının gün geçtikçe arttığı okullarda dijital veri güvenliğine yönelik olası tehditlerin önceden bilinmesi dijital verilerin güvenliğini sağlamaya yönelik atılacak adımların başarıya ulaşmasında etkili olacaktır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı okul yönetiminde dijital veri güvenliğine yönelik tehditleri ve önlemleri okul yöneticilerinin görüşleri doğrultusunda incelemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma durum çalışması desenine göre yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını Kütahya ilinde görev yapan 13 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde “maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında “yarı yapılandırılmış görüşme formu” kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2022-2023 eğitim-öğretim yılı güz döneminde toplanmıştır. Verilerin toplanması sürecinde Kütahya il merkezinde devlet okullarında görevli 13 okul yöneticisiyle görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada görüşmeler sonucu ulaşılan verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada okul yönetiminde dijital veri güvenliğine yönelik tehditler teması altında 5 alt temaya ulaşılmıştır. Buna göre kullanıcılardan kaynaklı durumlar, şifre kullanımıyla ilgili sorunlar, teknolojik araç-gereçlerin yanlış kullanımı, internet kaynaklı tehditler ve depolama alanlarının güvenliğiyle ilgili sorunlar okul yönetiminde dijital veri güvenliğini tehdit eden unsurlardır. Ayrıca araştırmada okul yönetiminde dijital veri güvenliğine yönelik alınan önlemler teması altında 2 alt temaya ulaşılmıştır. Buna göre okullarda dijital verilerin güvenliği için kullanıcılara yönelik önlemler ve donanımsal önlemler olmak üzere birtakım tedbirlerin alındığı görülmüştür. Araştırma bulguları genel olarak değerlendirildiğinde okul yönetsel işlerinde kullanılan dijital verilerin güvenliğine yönelik birçok tehdit unsurunun olduğu bununla birlikte okul yöneticileri tarafından bu tehditlere yönelik bazı önlemlerin alındığı sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

okul, dijital veri güvenliği, okul yöneticisi, okul müdürü, bilgi güvenliği

Digital Data Security in School Management: Threats and Precautions

Öz

Knowing the possible threats to digital data security in schools, where the use of digital data is increasing day by day, will be effective in the success of the steps to be taken to ensure the security of digital data. In this direction, the aim of the research is to examine the threats and precautions against digital data security in school administration in line with the opinions of school administrators. The research was carried out in accordance with the qualitative research method. The research was carried out according to the case study pattern. The participants of the research consist of 13 school administrators working in the province of Kütahya. The "maximum diversity sampling method" was used to determine the participants. A "semi-structured interview form" was used to collect the research data. The data of the research were collected in the fall semester of the 2022-2023 academic year. During the data collection process, interviews were conducted with 13 school administrators working in public schools in the city center of Kütahya. Content analysis technique was used in the analysis of the data obtained as a result of the interviews. In the research, 5 sub-themes were reached under the theme of threats to digital data security in school management. According to this, situations caused by users, problems with password usage, misuse of technological tools and equipment, threats from the internet, and problems with the security of storage areas are the factors that threaten digital data security in school management. In addition, 2 sub-themes were reached under the theme of measures taken for digital data security in school management. Accordingly, it has been observed that some measures have been taken for the security of digital data in schools, including precautions for users and hardware measures. When the research findings are evaluated in general, it has emerged that there are many threats to the security of digital data used in school administrative affairs, however, some precautions have been taken by school administrators against these threats.

Anahtar Kelimeler

school, digitla data security, information security, school administrator

Kaynakça

• Acarer, T. (2020). Ülke güvenliğimizde alınabilecek makro siber güvenlik önlemleri. Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi, 6(2), 61-71.
• Alkan, M. (2012). Siber güvenlik ve siber savaşlar, Bilgi Güvenliği Derneği TBMM İnternet Komisyonu Sunumu. Aldridge, J., Medina, J., & Ralphs, R. (2010). The problem of proliferation: Guidelines for improving the security of qualitative data in a digital age. Research Ethics, 6(1), 3-9.
• Aslay, F., Çam, H., & Özen, Ü. (2019). Yükseköğretim kurumlarında bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin ölçümlenmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 5(2), 1-11.
• Avcı, İ., Özarpa, C., Özdemir, M., Kınacı, B. F. & Kara, S.A. (2022). Akıllı ulaşım sistemlerindeda siber güvenlik ve çok kaynaklı güvenlik önlemi. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 5 (1), 22-35.
• Avcı, Ü. & Arslan, E. (2019). Dijital veri güvenliği farkındalığı ve bilgi okuryazarlığı ile elde edilen hizmetçi eğitimin etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (JFES), 52(3), 891-914.
• Avcı, Ü. & Oruç, O. (2020). Üniversite öğrencilerinin kişisel siber güvenlik davranışları ve bilgi güvenliği farkındalıklarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 284-303. doi: 10.17679/inuefd.526390.
• Aytekin, A. (2015). Türkiye’nin siber güvenlik stratejisi ve eylem planının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bilişim Sistemleri Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi.
• Canbek, G. & Sağıroğlu, Ş. (2006). Bilgi, bilgi güvenliği ve süreçleri üzerine bir inceleme. Politeknik Dergisi, 9(3), 165-174.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal.
• Çetinkaya, L., Güldüren, C. & Keser, H. (2017). Öğretmenler için bilgi güvenliği farkındalık ölçeği (BGFÖ) geliştirme çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 46(216), 33-52 .
• Derin, M. A. & Gençoğlu, M. T. (2020). Ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı. Savunma Bilimleri Dergisi, (38), 159-181.
• Gökçearslan, Ş., Günbatar, M. S., & Sarıtepeci, M. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalıklarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 354-373.
• Göldağ, B. (2021). Üniversite öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile dijital veri güvenliği farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(3), 82-100. DOI: 10.19160/e-ijer.950635.
• Gündüzalp, C. (2021). Üniversite çalışanlarının dijital veri ve kişisel siber güvenlik farkındalıkları (Bilgi işlem daire başkanlıkları örneği). Journal of Computer and Education Research, 9(18), 598-625.
• Güven, F., & Aktel, M. (2020). ABD-Rusya ile ilişkilendirilen siber saldırılar ve türk kamu yönetimince alınması gereken önlemler. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 6(2), 414-439.
• Keser, H. & Yayla, H. G. (2021). Fatih projesi uygulanan okullardaki öğretmenlerin bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 9-40.
• Kruger, H. A.,& Kearney, W. D. (2006). A prototype for assessing information security awareness. Computers & Security, 25(4), 289-296.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park, CA: Sage.
• Öğün, M. N. & Kaya, A. (2013). Siber güvenliğin milli güvenlik açısından önemi ve alınabilecek tedbirler. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 9(18), 145-191.
• Öz, Ö. (2020). Dijital liderlik: Dijital dünyada okul lideri olmak. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 45-57.
• Öztürk, İ. & Çakır, R. (2022). Öğretmenlerin sınıf ortamında dijital oyunlardan yararlanmaları ve dijital veri güvenliği farkındalıkları. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 123-146.
• Praveena, A., & Smys, S. (2017, Nisan). Ensuring data security in cloud based social networks. 2017 International Conference of Electronics, Communication and Aerospace Technology (ICECA), RVS Technical Campus, Coimbatore.
• Simplilearn (2021). What is digital security: Overview, types, and applications explained. https://www.simplilearn.com/what-is-digital-security-article, Erişim Tarihi: 24.02.2023.
• Solichin, A., & Ramadhan, E. W. (2017, Ekim). Enhancing data security using DES-based cryptography and DCT-based steganography. 3rd International Conference on Science in Information Technology (ICSITech), Universitas Pendidikan Indonesia, Bandung. Retrieved from https://ieeexplore.ieee.org/xpl/conhome/8241142/proceeding.
• Şahinaslan E., Kantürk A., Şahinaslan Ö. & Borandağ E. (2009) Kurumlarda bilgi güvenliği farkındalığı, önemi ve oluşturma yöntemleri, XI. Akademik Bilişim Konferansı, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 597-602.
• Taha, N., & Dahabiyeh, L. (2021). College students information security awareness: a comparison between smartphones and computers. Education and Information Technologies, 26(2), 1721-1736.
• Talan, T., & Aktürk C. (2021). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital okuryazarlık ve bilgi güvenliği farkındalığı seviyelerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 158-180. https://doi.org/10.33437/ksusbd.668255.
• Tekerek, M. (2008). Bilgi güvenliği yönetimi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), 132.
• ThinkTech, S. T. M. (2023). Siber Tehdit Durum Raporu. https://thinktech.stm.com.tr/tr/arastirma-ve-yayinlar?contenttype=siber-tehdit-durum-raporu
• Ünver, M., Canbay, C. & Mirzaoğlu, A.G. (2009). Siber Güvenliğin Sağlanması: Türkiye’deki Mevcut Durum ve Alınması Gereken Tedbirler. Ankara: Bilgi Teknolojileri ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı.
• Vural, Y. & Sağıroğlu, Ş. (2008). Kurumsal bilgi güvenliği ve standartları üzerine bir inceleme. gazi üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(2), 507-522.
• Wagner, A. E. & Brooke, C. (2007). Wasting time: The mission impossible with respect to technologyoriented security approaches electronic. Journal of Business Research Methods, 5(2), 117-124.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, E., Şahin, Y. L., & Akbulut, Y. (2015). Dijital veri güvenliği farkındalığı ölçeğinin geliştirilmesi. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 6(21), 23-40.
• Yılmaz, E., Şahin, Y. L. & Akbulut, Y. (2016). Öğretmenlerin dijital veri güvenliği farkındalığı. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 26-45.
• Yüksel, I. & Adıgüzel, A. (2011). A glance at standard development studies and accreditation process as sustaining tools for quality in teacher education in Turkey. International Journal of Instruction, 4(2), 39-50.