Development of Scientific Attitude Scale for Secondary School Students

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 328 - 344, 29.01.2024

Büket Şerefli Güney Handan Deveci

https://doi.org/10.18039/ajesi.1387036

Öz

Today, using higher order thinking skills to make decisions about the events and situations one encounters on a daily basis has become a necessity. Scientific attitude has an important place in the decision-making process of individuals because it involves higher-order thinking skills. Individuals with scientific attitude can make more effective decisions by interpreting the events and situations they encounter in the decision-making process. This study aims to develop a reliable and valid scale to measure the scientific attitudes of secondary school students. For this purpose, an item pool was created by analyzing the relevant literature and previously developed scales. The created item pool was presented to the opinions of field experts, pre-service teachers, teachers and secondary school students to evaluate the content validity of the scale. Adjustments were made to the scale items according to these opinions. After conducting an exploratory factor analysis (EFA) to test the construct validity of the scale, a 22-item, six-dimensional structure emerged. This structure was confirmed by confirmatory factor analysis (CFA). In addition, Cronbach's Alpha internal consistency coefficient was calculated for the reliability of the scale and the difference between the item total scores of the lower and upper 27% groups were examined. Thus, a reliable and valid Scientific Attitude Scale for Secondary School Students consisting of six dimensions and 22 items in five-point Likert type was developed. This scale can be used to determine the level of scientific attitude of secondary school students and to examine its relationship with different variables.

Anahtar Kelimeler

scientific attitude, secondary school students, scale development

Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Bilimsel Tutum Ölçeği’nin Geliştirilmesi

Öz

Günümüzde bireylerin günlük yaşamlarında karşılaştıkları olay ve durumlara ilişkin üst düzey düşünme becerilerini kullanarak karar vermeleri yaşamın gerekliliği haline gelmiştir. Bilimsel tutum üst düzey düşünme becerilerini içerdiği için bireylerin karar verme sürecinde önemli bir yere sahiptir. Bilimsel tutuma sahip bireyler karar verme sürecinde karşılaştıkları olay ve durumları yorumlayarak daha etkili karar verebilirler. Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin bilimsel tutumlarını ölçmek için güvenilir ve geçerli bir ölçek geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla ilgili literatür ve daha önce geliştirilmiş ölçekler incelenerek bir madde havuzu oluşturulmuştur. Oluşturulan madde havuzu ölçeğin kapsam geçerliğini değerlendirmek üzere alan uzmanlarının, öğretmen adaylarının, öğretmenlerin ve ortaokul öğrencilerinin görüşüne sunulmuştur. Bu görüşler doğrultusunda ölçek maddelerinde düzeltmeler yapılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek için yapılan açımlayıcı faktör analizinin (AFA) ardından 22 maddelik, altı boyutlu bir yapı ortaya çıkmıştır. Ortaya çıkan bu yapı Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile doğrulanmıştır. Ayrıca ölçeğin güvenilirliği için Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı hesaplanmış ve alt ve üst %27'lik grupların madde toplam puanları arasındaki fark incelenmiştir. Böylece beşli likert tipinde altı boyut ve 22 maddeden oluşan geçerli ve güvenilir Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Bilimsel Tutum Ölçeği geliştirilmiştir. Bu ölçek ortaokul öğrencilerinin bilimsel tutum düzeylerini belirlemek ve farklı değişkenlerle olan ilişkisini incelemek üzere kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

bilimsel tutum, ortaokul öğrencileri, ölçek geliştirme

Etik Beyan

“Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde’ yer alan tüm kurallara uyulmuş ve yönergenin ikinci bölümünde yer alan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler”den hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları: Sık kullanılan istatistiksel analizler ve açıklamaları SPSS çözümlemeleri (1. Baskı). İdeal Kültür Yayıncılık.
• Bağ, H., ve Çalık, M. (2021a) Kuvvetin Etkileri Ünitesine Yönelik Geçerli ve Güvenilir Bilimsel Düşünme Alışkanlıkları Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-24.
• Bağ, H., ve Çalık, M. (2021b). Maddenin Özellikleri Ünitesine Özgü Bilimsel Düşünme Alışkanlıkları Ölçeğinin Geliştirilmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 9(1), 148-165.
• Bhaskar, R. (2010). Reclaiming reality: A critical introduction to contemporary philosophy. Routledge.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (28. Baskı). Pegem Akademi.
• Can, A. (2020). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (9. Baskı). Pegem Akademi.
• Çakır, N. Ç. (2012). Sınıf öğretmenlerinin bilimin doğasına ilişkin görüşleri ve bilimsel tutum ile fen öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi:Kütahya örneği.[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Çilenti, K. (1988). Fen bilgisi öğretimi. B. Özer (Ed.), Özel Öğretim Yöntemleri (ss. 1-94) içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Çokluk Bökeoğlu, Ö., Koçak, D., ve Güleroğlu, H. D. (2022). Ölçme aracı uyarlama el kitabı (1. Baskı). Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
• Demirbaş, M., ve Yağbasan, R. (2006). Fen bilgisi öğretiminde bilimsel tutumların işlevsel önemi ve bilimsel tutum ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanma çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19(2), 271-299.
• Gauld, C.F. (1982). The scientific attitude and science education: A critical reappraisal. Science Education, 66, 109–121.
• Genç, M. (2020). Sosyobilimsel konular ile bilim-tutum ilişkisi. M. Genç (Ed.), Kuramdan uygulamaya sosyobilimsel konular (s. 1-11) içinde. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Güçer, H., Fırat, N. Ş., ve Yurdabakan, İ. (2020). Öğretim elemanlarının bilimsel tutum ölçeğinin geliştirilme çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 358-375.
• Kaur, M. G. (2013). Scientific in relation to critical thinking among teachers. Educationia Confab, 2(8), 24-29.
• Keçe, B., Saraçoğlu, S., ve Bektaş, O. (2020). Bilimsel tutum ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 32-56.
• Korkmaz, Ö., Şahin, A., ve Yeşil, R. (2011). Bilimsel araştırmaya yönelik tutum ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(3), 961-973.
• Kristiani, N., Susilo, H., Rohman, F., & Aloysius, D. C. (2015). The contribution of students’ metacognitive skills and scientific attitude towards their academic achievements in biology learning implementing Thinking Empowerment by Questioning (TEQ) learning integrated with inquiry learning (TEQI). International Journal of Educational Policy Research and Review, 2(9), 113-120.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018a). Hayat bilgisi dersi öğretim programı. Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018b). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara.
• Moore, R. W., & Foy, R. L. H. (1997). The scientific attitude inventory: A revision (SAI II). Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 34(4), 327-336.
• Noll, V. H. (1935). Measuring the scientific attitude. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 30(2), 145.
• Osman, K., & Halim, L. (2004). Anchoring science education towards scientifically literate Malaysian society: An exploration of children’s affective psyche. An international conference to review research on Science, Technology and Mathematics Education International Centre, Dona Paula, Goa, India December 13-17.
• Özdemir, Ş. A., ve Macaroğlu, E. (27-30 Eylül 2000). İlköğretim matematik ve fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlık seviyelerinin tespiti[Bildiri].IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Erzurum, Türkiye.
• Pasaribu, P. A., Tanjung, I. F., & Hartono, A. (2023). Scientific attitude and critical thinking. Annual International Conference on Islamic Education for Students, 2(1), 569-576.
• Pitafi, A. I., & Farooq, M. (2012). Measurement of scientific attitude of secondary school students in Pakistan. Academic Research İnternational, 2(2), 379.
• Şan, İ., ve Boran, A. İ. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin bilimsel tutum düzeyleri (Malatya Örneği). Journal of Theoretical Educational Science, 6(3), 434-454.
• Şekercioğlu, G. (2009). Çocuklar için benlik algısı profilinin uyarlanması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre eşitliğinin test edilmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Tavşancıl, E. (2019). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (6. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.