Bozalan ve Çubuk Yöresi Sarıçam (Pinus Sylvestris L.) Ağaçları İçin Gövde Çapı Denklemlerinin Farklı Otoregresif Modelleme Yaklaşımları İle Geliştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 50 - 59, 15.07.2017

İlker Ercanlı , Muammer Şenyurt

Öz

Ağaçlardan elde edilebilecek odun çeşitlerine
ilişkin ayrıntılı tahminler sunan gövde çapı denklemleri, ormancılık faaliyetleri
için büyük bir önem arz etmektedir. Bu ayrıntılı tahminler, orman amenajman
planları ve diğer birçok ormancılık uygulamasına çok önemli ve değerli bilgiler
sağlamaktadır. Bu çalışmada, Ankara Orman Bölge Müdürlüğü, Kızılçahamam Orman
İşletme Müdürlüğüne bağlı Bozalan Orman İşletme Şefliği ile Ankara Orman İşletme
Müdürlüğüne bağlı Çubuk Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde yer alan
Sarıçam ağaçları için gövde çapı denklemlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu
amaçla faklı çap ve boylarda olmak üzere 117 ağaçta gövde boyunca çaplar
ölçülmüştür. Ölçülen bu veriler kullanılarak, Doğrusal olmayan regresyon
analizi ile Jiang et al. (2005)’in gövde çapı denklemi geliştirilmiştir.
Geliştirilen bu denkleme ait Durbin-Watson katsayısı, 1.0938 olarak elde
edilmiştir. Gövde çapı tahminlerinde belirgin olan Otokorelasyon problemini gidermek
üzere; Jiang et al. (2005) denklemlerinin parametreleri ayrıca, AR(1), AR(2),
AR(3), MA(1), MA(2) ve MA(3) gibi çeşitli otoregresif parametre tahmin
yöntemleri ile de tahmin edilmiş ve başarı durumları karşılaşılmıştır.
Durbin-watson değeri ve testine göre yapılan karşılaştırmada; otokorelasyon
probleminin olmadığına ilişkin Ho hipotezinin kabulünü sağlayan ve 2.0152’lik Durbin-Watson
değeri ve 0.9751’lik belirtme katsayısına sahip MA(3) Otoregresif parametre tahmin yöntemi, en başarılı yöntem olarak
belirlenmiştir. Ülkemizde
Sarıçam’ın yayılış gösterdiği diğer alanlar için daha ayrıntılı ve doğru
sonuçlar verebilecek gövde denklemlerinin geliştirilmesi, bu alanlardaki
ormanların işletilmesine önemli katkılar sağlanabilecektir. 

Anahtar Kelimeler

Otokorelasyon, Gövde Çapı Denklemleri, Otoregresif Modelleme

Kaynakça

• Adame, P., Cañellas, I., Roig, S., del Rio, M., 2006. Modeling dominant height growth and site index curves for Rebollo oak (Quercus pyrenaica Willd.). Ann For Sci 63: 929–940.
• Bravo-Oviedo, A., del Río, M., Montero, G., 2007. Geographic variation and parameter assessment in generalized algebraic difference site index modeling. Forest Ecology and Management 247 (1-3), 107-119.
• Cieszewski, C. J., Strub, M. ve Zasada, M. J., 2007. New Dynamic Site Equation That Fits Best The Schwappach For Scots Pine (Pinus Slyvestris L.) in Centarl Europe, Forest Ecology and Management, 23, 83-93.
• Cieszewski, C.J., Strub, M., 2008. Generalized algebraic difference approach derivation of dynamic site equations with polymorphism and variable asymptotes from exponential and logarithmic functions. Forest Science 54, 303-315.
• Clark., A., Souther, R. A., Schlaegel, B. E., 1991. Stem profile equations for southern tree species. USDA For. Serv. Res. Pap. SE-282.
• Diéguez-Aranda U., Burkhart H.E., Rodriguez-Soalleiro, R., 2005. Modeling dominant height growth of radiata pine (Pinus radiata D. Don) plantations in north-western Spain. Forest Ecology and Management, 215: 271–284.
• Diéguez-Aranda, U., Grandas-Arias, J.A., Álvarez-González, J.G. ve Gadow, K.V., 2006. Site Quality Curves For Birch Stands i North-Western Spain, Silva Fennica, 40, 4, 631-644.
• Doğanay, B., 2007. Uzunlamasına çalışmaların analizinde karma etki modelleri, Ankara Üniversitesi, Sağlık bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 94 s.
• Eraslan, İ. ve Kalıpsız, A., 1967. Belgrad Ormanlarının amenajmanında uygulanan envanter metotları, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 1259, O.F. Yayın No:112.104 s. Gregoire, T. G., Schabenberger, O., Barrett, J. P., 1995. Linear modeling of irregularly spaced, unbalanced, longitudinal data from permanent plot measurement, Canadian Journal of Forest Research, 25, 137-156.
• İyit, N., Genç, A., Arslan, F., 2006. Analysis of repeated measures for continuoes response data using General Linear Model and Mixed Models, Proceedings of the international conference on modeling and simulation, Konya, TURKEY, 937-942.
• Jiang, L., Brooks, J. R., Wang, J., 2005. Compatible taper and volume equations for yellow-poplar in West Virginia, Forest Ecology and Management, 213, 399-409.
• Kalıpsız, A., 1984. Dendrometri, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü. Yayın No: 3194, O.F. Yayın No: 354, İstanbul, 407 s.
• Kozak, A., 2004. My Last Words on Taper Equations. Forest Chronicle, 80, 507-515.
• Max, T. A., Burkhart, H. E., 1976. Segmented polynomial regression applied to taper equations, Forest Science, 22, 3, 283-289.
• Nord-Larsen, T., 2006. Developing dynamic site index curves for European beech (Fagus sylvatica L.) in Denmark. Forest Science. 52, 173-181.
• Özçelik, R., Alkan, H., 2011. Okaliptüs ağaçlandırmaları için uyumlu gövde çapı ve gövde hacim modellerinin geliştirilmesi. I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu Kahramanmaraş, Bildiriler Kitabı, 720-730.
• Özçelik, R., Yavuz, H., Karatepe, Y., Gürlevik, N., Kırış, R., 2012. Burdur yöresi kızılçam meşcereleri için gövde çapı ve gövde hacim denklemlerinin geliştirilmesi, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 85-91.
• Özcelik, R., Bal, C. 2013. “Effects of adding crown variables in stem taper and volume predictions for black pine”, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 37, 231-242.
• Sakıcı, O., 2002. Kastamonu Yöresi Uludağ Göknarı meşcerelerinde gövde profili, hacim, hacim oran sistemlerinin geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• SAS Institute Inc., 2013. SAS/STAT 9.3 User's Guide: statistics, Version 9.3, SAS Institute Inc., Cary, NC., 666 s.
• Şahin, D., 2012. Karaçam meşcereleri için uyumlu gövde çapı ve gövde hacmi denklem sistemlerinin geliştirilmesi. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek lisans tezi, 64s.
• Searle, S. R., Casella, G., Mc Culloch, C. E., 1992. Variance components, John Wiley and Sons Inc., USA.
• Yavuz, H., 1995. Uyumlu ve uyumsuz gövde çapı modelleri, KTÜ Orman Fakültesi Bahar yarıyılı seminerleri, Fakülte Yayın No:49, 101-106.
• Yavuz, H. ve Saraçoğlu, N., 1999. Kızılağaç için uyumlu ve uyumsuz gövde çapı modelleri, turkısh journal of agriculture and forestry, 23, Ek Sayı 5, 1275-1282.
• Yavuz, H. ve Sakıcı, O. E. 2002, Gövde profili modellerinin bilimsel ve pratik açıdan irdelenmesi, orman amenajmanı’nda kavramsal açılımlar ve yeni hedefler sempozyomu, Bildiriler Kitabı, İstanbul, 233-241.