Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) larvalarında gelişen parazitoit Hyposoter didymator (Thunberg) (Hymenoptera: Ichneumonidae)’un tercih ettiği larva dönemlerinin tespiti

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 77 - 83, 06.08.2018

Muharrem Şimşek Yalçın Kondur

Öz

Helicoverpa
armigera
(Hübner)’nın larva parazitoiti Hyposoter didymator (Thun.)’un tercih
ettiği dönemlerin tespiti amacıyla ele alınan bu çalışmada, konukçu olarak H.armigera’nın
larvaları kullanılmıştır. H.armigera’nın 1’inci, 2’inci ve 3’üncü
dönemdeki larvalarından birer adet alınarak petriye yerleştirildikten sonra
parazitleme bakımından deneyimli 1 adet H.didymator dişisi verilerek
gözlenmiştir.  H.didymator
dişisinin ovipozitörünü sokarak parazitlediği konukçu larvası hemen ortamdan
uzaklaştırılmıştır. Bunun yerine, aynı kategoriden 1 adet larva (1’inci, 2’inci
veya 3’üncü dönem) verilerek 20 adet konukçu larvası parazitleninceye kadar
çalışmaya devam edilmiştir. Parazitlenen larvalar, içerisinde yapay böcek yemi
konulmuş 100 ml’lik şeffaf kutulara teker teker yerleştirilmiştir. Bu kutular 25±1°C
sıcaklık ve  %65±5 orantılı neme ayarlı
iklim odasına tutulmuştur. 24 saat sonra buradan alınan larvalar, petrideki
Ringer ortamında strereo-mikroskop altında dissekte edilerek parazitoitin
yumurtası araştırılmıştır. Parazitlenmeden 24 saat sonra yapılan incelenmede,
parazitoitin konukçu larvası içerisindeki açılmamış yumurtalarının kolaylıkla
görülebileceği anlaşılmıştır. İnceleme sonucunda, parazitoitin yumurtası
bulunan larvalar, parazitoit tarafından tercih edilmiş larva dönemi olarak
değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere göre, larvaların parazitlenme
oranları (%) hesaplanmıştır. Yapılan değerlendirme sonucunda, H.didymator
dişilerinin konukçu tercihinin H.armigera larva dönemlerine göre önemli
düzeyde farklılık gösterdiği belirlenmiştir (F_(2,24)=38,055;
P<0,05). H.didymator dişilerinin yumurtasını koyması bakımından en
çok 3’üncü dönemdeki H.armigera larvalarını tercih ettiği (%52), bunu
sırasıyla 2’inci dönem larvalarının izlediği (%32), 1’inci dönemdeki konukçu
larvalarını ise en az düzeyde tercih ettiği (%16) tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hyposoter didymator, Helicoverpa armigera, konukçu dönemi tercihi

Parasitism Preference of Hyposoter didymator on the Young Instars of Helicoverpa armigera

Öz

The young
instars (1-3.th instars) of Helicoverpa
armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) were used in order to determine parasitism
preference of the parasitoid Hyposoter
didymator (Thun.) (Hymenoptera: Ichneumonidae) which may develop
inside H.armigera larvae. The
experiment was designed as randomized plots with 3 replicates. Each replicate
consisted of 3 female parasitoids and 20 of each instar (20 of 1^st instar, 20 of 2^nd instar
and 20 of 3^rd instar H.armigera
larvae) for each parasitoid female. In the experiments, one of 1^st,
2^nd and 3^rd instar larvae and an experienced H.didymator female were inserted into a
petri dish and then observed for parasitism.
The parasitized larva that H.didymator inserted her ovipositor was
immediately removed from the petri dish and another larva from the same
category (1^st, 2^nd or 3^rd instar larva) was
inserted into the petri dish. This procedure was continued until 20 host larvae
were parasitized. Parasitized larvae were inserted into transparent cylinders
of 100 ml volume with artificial insect diet. The cylinders were stored in the growth chamber at 25±1°C temperature and
65%±5 humidity. The parasitized larvae were dissected at Ringer’s solution
under a stereomicroscope and the eggs of
the parasitoid were searched since the parasitoid eggs could easily be seen
after 24 hours later than the parasitism. After dissection and inspection, the
larvae with parasitoid egg were accepted as preferred by the parasitoid and the
parasitism ratios (%) for 1^st, 2^nd and 3^rd
instar H.armigera larvae by H.didymator were calculated then
compared via ANOVA with Tukey’s-b multiple comparison tests using SPSS software. Results show that the host instar
preferences of H.didymator females
were significantly different (F_(2,24)=38,055;
P<0,05) and the most preferred H.armigera
instar was the 3^rd instar (52%), then the 2^nd instar
(32%). The least preferred H.armigera
instar was the 1^st instar (16%). We believe that these results may
be useful in H.didymator breeding
programs.

Anahtar Kelimeler

Hyposoter didymator, Helicoverpa armigera, host instar preference, pest, parasitoid

Kaynakça

• Abidinbekova, A.A., Mustafina, K.M., 1991. Characteristics of the biology and ecology of Hyposoter didymator Thund. Ichneumonidae a parasitoid of the cotton moth Heliothis armigera Hb. (Noctuidae) in Azarbaidzhan. Review of Agricultural Entomology 74, Abstr.
• Anonymous, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları Cilt 2. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara, 435p.
• Atlıhan, R., Yardımcı, E.N., Özgökçe, M.S., Kaydan, M.B., 2003. Van İli ve Çevresinde Patates Ekiliş Alanlarındaki Zararlı Böcek Türleri ve Doğal Düşmanları. Tarım Bilimleri Dergisi 9, 291-295.
• Bahena, F., Budai, F., Adan, A., DelEstal, P., Vinuela, E.E., 1999. Scanning Electron Microscopy of Hyposoter didymator (Hymenoptera: Ichneumonidae) in Host Mythimma umbrigera (Lepidoptera: Noctuidae) Larvae. Ann. Entomol. Soc. Am 92, 144-152.Bar, D., Gerling, D., Rossler, Y., 1979. Bionomics of the Principal Natural Enemies Attacking Heliothis armigera, Cotton Field in Israel. Environmental Entomology 8, 468-474.
• Bertil, H., 1984. Ionic Channels of Excitable Membranes. Sunderlend Mass. 01375 : Sinauer Associates Inc., ISBN: 0-87893-332-0.
• Carl, P., 1978. Heliothis armigera parasite survey and introduction of Apantheles kazak to New Zealand. Commonwealth Institute of Biological Control Report. Euopian Station Delemont, Switzerland, 8p.
• Ghadiri, S., Ebrahimi, E., Akbarpoor, A., 2007. Report of two parasitoid wasps on Heliothis armigera (Lep., Noctuidae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran 26, 93-94.
• Glynn, T.P., Powell, J.E., 1992. Intraspesific host discrimination and larval competition in Microplitis croceipe, Microplitis demolitor, Cotesia kazak (Hym., Braconidae) and Hyposoter didymator (Hym., Ichneumonidae) parasitoides of Heliothis virescens (Lep., Noctuidae). Entomophaga 37, 229-237.
• Göven, M.A., Efil, L., 1994. Dicle vadisi pamuk alanlarında zararlı Yeşilkurt (Heliothis armigera Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae)'un doğal düşmanları ve etkinlikleri üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 449-457.
• Göven, M.A., Özgür, A.F., 1990. Güneydoğu Anadolu Bölgesi pamuk ekim alanlarında önemli zararlıların popülasyonunun baskı altında tutulmasında doğal düşmanların rolü. Çevre Biyolojisi Sempozyumu, 17-19 Ekim 1990, Ankara.
• Gözüaçık, C., Mart, C., 2009. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde mısırda (Zea mays L.) zararlı bazı Lepidoptera larvalarının doğal parazitlenme oranlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni 49, 107-116.
• Harrington, S.A., Hutchingson, P., Dutch, M.E., Lawrence, P.J., Michael, P.J., 1993. An efficient method of mass rearing two introduced parasitoids of nuctuids (Lepidoptera: Noctuidae). Journal of the Australian Entomological Society 32, 79-80.
• İkincisoy, Y., Korşonor, S., Sertkaya, E., 1994. Çukurova'da Mythimna loreyi Dup. (Lep., Noctuidae) larvalarının doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 647-648.
• Jalali, S.K., Singh, S.P., Ballal, C.P., Kumar, P., 1988. Competetive interaction between Cotesia kazak and Hyposoter didymator, exotic parasitoids of Heliothis armigera. Entomo Exp. Appl. 46, 221-225.
• Kaeslin, M.R., Wilhelm, R.P., Lanzrin, B., 2005. Influence of the parasitoid Chelonus inanitus and its polydnavirus on host nutritional physiology and implications for parasitoid development. Journal of Insect Physiology 51, 1330-1339.
• Karaat, Ş., Göven, M.A., 1987. Güneydoğu Anadolu Bölgesi pamuk ekim alanlarındaki zararlılar ile bitki gelişim dönemleri arasındaki ilişkiler. Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 13-16 Ekim 1987 İzmir. Entomoloji Derneği Yayınları No.3, 189-196.
• Karimpour, Y., Fathipour, Y., Talebi, A.A., Moharramipour, S., Horstmann, K., Papp, J., 2005. New records of two parasitoid wasps of Simyra dentinosa Freyer (Lep., Noctuidae) larvae from Iran. Applied Entomology and Phytopathology 73, 133.
• Kaya, K., Korşonor, S., 2008. The lepidopterous pest species, their parasitoids and population dynamics of the important ones in winter vegetables areas in Hatay province. Turkish Journal of Entomology 32, 195-209.
• King, E.G., Powell, J.E., Smith, J.W., 1981. Prospects for Utilization of Parasites and Predators for Management of Heliothis spp. International Workshop on Heliothis Management, International Crops Research Intitute for the Semi-arid Tropics, 113-135.
• Koçlu, T., Karsavuran, Y., 1999. Manisa ilinde Heliothis armigera (Hübner) (Lep., Noctuidae) larvalarının parazitoitlerinin ve hastalık etmenlerinin doğal etkinlikleri. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Ocak 1999, 323-332.
• Kumar, P., Ballal, C.P., 1992. The effect of parasitism by Hyposoter didymator (Hym.: Ichneumonidae) on food consumption and utilization by Spodoptera littoralis (Lep.: Noctuidae). Entomophaga 37, 197-203.
• Lawrence, P.O., 1986. Host-parasite hormonal interaction: an overview. Journal of Insect Physiology 32, 295-298.
• Lawrence, P.O., 1990. The biochemical and physiological effects of insects host on the development and ecology of their insect parasites: an overview. Archives of Insect Biochemistry and Physiology 13, 217-228.
• Mironidis, G.K., Savopoulou-Soultani, M., 2009. Development, survival and growth rate of the Hyposoter didymator-Helicoverpa armigera parasitoid-host system: Effect of the host instar at parasitism. Biological Control 49, 58-67.
• Mohammadi, D., Abad, R.F.P., Rashidi, M.R., Mohammadi, S.A., 2010. Study of Cotton Bollworm, Helicoverpa armigera Hübner (Lepidoptera: Noctuidae) Using Dyar's Rule. Mun. Ent. Zool 5, 216-223.
• Morales, J., Medina, P., Vinuela, E.E., 2007. The influence of two endoparasitoid wasps, Hyposoter didymator and Chelonus inanitus, on the growth and food consumption of their host larva Spodoptera littoralis. Biocontrol 52, 145-160.
• Neunzig, H.H., 1963. Wild host plants of the corn ear worm and the tobacco budworm in eastern North Carolina. Journal of Economic Entomology 56, 135-139.
• Özdemir, Y., Kılınçer, N., 1990. Anadolu Bölgesinde Saptanan Pimplinae ve Ophioninae (Hym., Ichneumonidae) türleri. Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Eylül 1990, Ankara, 309-318.
• Powell, J.E., 1989. Importation and establishment of predators and parasitoids of Heliothis into the USA. International Workshop on Biological Control of Heliothis: Increasing the effectiveness of natural enemies (Eds: E.D. King & R.D. Jackson). Amerind Press, Inch, New Delhi, India, 387-395.
• Schneider, M.I., Vinuela, E.E., 2007. Improvements in rearing method for Hyposoter didymator (Hymenoptera: Ichneumonidae), considering sex allocation and sex determination theories used for Hymenoptera. Biological Control 43, 271-277.
• Sertkaya, E., Bayram, A., 2005. Parasitoid community of the Loreyi leafworm Mythimma (Acantholeucania) loreyi: Novel-host parasitoid associations and their efficiency in the Eastern Mediterranean region of Turkey. Phytoparasitica 33, 441-449.
• Sertkaya, E., Bayram, A., Korşonor, S., 2004. Egg and larval parasitoids of the beet armyworm Spodoptera exigua on maize in Turkey. Phytoparasitica 32, 305-312.
• Srivastava, C.P., Ahmad, R., Ujagir, R., Das, S.B., 2005. Heliothis armigera management in pulses-present scenario and future strategies. Recent Advances in Heliothis armigera Management. Indian Society of Pulses Research and Development. Kanpur, India, 265-286.
• Şimşek, M., 2017. Larva parazitoiti Hyposoter didymator (Thunberg) (Hymenoptera: Ichneumonidae) ve Helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) Arasında Bazı Biyolojik İlişkiler Üzerinde Çalışmalar. Ankara Universitesi Fen Bilimleri Entitüsü, Unpublished Ph.D Thesis, Ankara, 186p.
• Tillman, P.G., Powell, J.E., 1989. Comparison of Acceptance of Larval Instars of the Tocacco Budworm (Lepidoptera: Noctuidae) by Microplitis demolitor, Cotesia kazak (Hymenoptera: Braconidae) and Hyposoter didymator (Hymenoptera: Ichneumonidae). Journal of Agricultural Entomology 6, 201-209.
• Torres-Vila, L.M., Rodriguez-Molina, M.C., Palo, E., DelEstal, R.Y., Lacasa, A., 2000. El complejo parasitario larvario de Helicoverpa armigera Hübner sobre tomate en las Vegas del Guadiana (Extremadura). Bol. San. Veg. Plagas 26, 33-333.
• Yassin, M., Özkan, C., 2011. Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)'nın Laboratuar Koşullarında Yetiştirilme Metodu. IV. Bitki Koruma Kongresi, Entomoloji Seksiyonu 28-30 Haziran 2011, 294.
• Yu, D.S., vanAchterberg, K., Horstmann, K., 2005. World Ichneumonidea 2004. Taxonomy, Biology, Morphology and Distribution DVD/CD Taxapad, Vancouver.