Effects of desertification on the ecosystem and the importance of sustainable agriculture in reversing desertification

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 113 - 122, 13.06.2022

Kerim Özyol

https://doi.org/10.53516/ajfr.1060466

Cited By: 1

Öz

Desertification conceptually refers to a process. With the interaction of physical, biological, political, social, cultural and economic reasons; it is a degradation process that starts with the loss of vegetation of the soil as a result of faulty human activities and climatic effects and continues with the loss of fauna, microorganisms and organic matter, and clay, silt and sand fractions are exposed by breaking down soil aggregates. When a certain area is left without vegetation, actually a wound is opened in the soil and the desertification process begins in that area. Greatest damage to the soil has been done through agriculture. If radical changes are made in agricultural activities, the soil can be fixed. When the matter is the health of our planet, it becomes necessary. Sustainable agriculture should be adopted and expanded instead of conventional agriculture urgently. Sustainable agriculture includes protection and observance of natural elements in all agricultural activities. It is the unique solution we should restore the agricultural lands that are on the verge of extinction, to ensure their continuity and make them sustainable. Sustainable agriculture, on the one hand, makes use of soil crops by producing, on the other hand, respecting the natural cycles in the ecosystem and the environment, and recognizing the law of all beings that make up nature. It is to be a part of the existing system with all its elements, instead of dominating and managing the natural elements while producing. In this study, the subject of desertification is examined, it is revealed how desertification itself is a great danger for our planet and humanity, how it triggers many natural disasters and disasters, and the importance of sustainable agriculture and its necessity to prevent global disasters are tried to be emphasized.

Anahtar Kelimeler

Desertification, Sustainable agriculture, Climate change, Carbon cycle, Water cycle

Çölleşmenin ekosisteme etkileri ve çölleşmeyi tersine çevirme yolunda sürdürülebilir tarımın önemi

Öz

Çölleşme kavramsal olarak bir süreci ifade eder. Fiziksel, biyolojik, siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik sebeplerin etkileşimiyle; hatalı insan faaliyetleri ve iklimsel etkiler sonucu toprağın bitki örtüsünü kaybetmesiyle başlayıp, fauna, mikroorganizma ve organik madde kaybıyla devam eden, toprak agregatlarının parçalanarak kil, silt ve kum fraksiyonlarının açığa çıktığı bir degradasyon sürecidir. Belirli bir alanın bitki örtüsüz kalmasıyla aslında toprakta bir yara açılmış olur ve o alanda toprağın çölleşme süreci başlar. Toprağa en büyük zarar tarım yoluyla verilmiştir. Tarımsal faaliyetlerde köklü bir değişime gidilirse toprak düzeltilebilir. Söz konusu gezegenimizin sağlığı ise, bu bir zorunluluktur. Acilen konvansiyonel tarım yerine sürdürülebilir tarım benimsenmeli ve yaygınlaştırılmalıdır. Sürdürülebilir tarım, tarıma yönelik tüm faaliyetlerde doğal unsurların korunmasını ve gözetilmesini özünde barındırır. Yok olmanın eşiğine gelmiş tarım topraklarının restore edilerek devamlılığını sağlamak ve sürdürülebilir kılmak için elimizdeki tek çaredir. Sürdürülebilir tarım, bir taraftan üretim yaparak toprak mahsullerinden faydalanırken, diğer taraftan da ekosistemdeki doğal döngülere ve çevreye saygı duymak, tabiatı oluşturan tüm varlıkların hukukunu tanımaktır. Üretim yaparken doğal unsurlara hükmetmek ve onları yönetmek yerine, tüm unsurlarıyla var olan sistemin bir parçası olmaktır. Bu çalışmada çölleşme konusu irdelenerek, çölleşmenin kendisi gezegenimiz ve insanlık için büyük bir tehlike olmakla birlikte, birçok doğal afeti ve felaketi nasıl tetiklediği ortaya konmuş ve küresel felaketlerin önüne geçmek için sürdürülebilir tarımın önemi ve ne denli bir zorunluluk olduğu vurgulanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çölleşme, Sürdürülebilir Tarım, İklim Değişikliği, Karbon Döngüsü, Su Döngüsü

Kaynakça

• Akbolat, D., 2009. Tohum yatağı hazırlığında tapan kullanımının topraktan CO2 çıkışına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1), 23-30.
• Akın, G., 2013. Yüzyılımızın Temel Sorunlarından Biri; Buzulların Erimesi. Antropoloji, (25), 9-27.
• Altıkat, A., Turan, T., Torun, F.E., Bingül, Z., 2009. Türkiye’de pestisit kullanımı ve çevreye olan etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2), 87-92.
• Arnold, R., Haug, J-K., Lange, M., Friesen, J., 2020. Impact of forest cover change on available water resources: Long-term Forest cover dynamics of the semi-arid Dhofar Cloud Forest, Oman. Frontiers (18.01.2022).
• Asan, A., 1993. Toprak oluşumunda biyolojik faktörler. Çevre Dergisi, 2(8), 36-38.
• Asar, M., Yalçın, S., Yücel, G., Nadaroğlu, Y., Erciyas, H., 2007. Zirai Meteoroloji. Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Başköy, D., Kanlı, İ. B., 2018. Küreselleşme ve çevre sorunları bağlamında göç: İklim mültecileri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(3).
• Berry, L., Olson, J., Campbell, D., 2003. Assessing The Extent, cost and impact of land degradation at the national level: Findings and lessons learned from seven pilots. World Bank.
• Blum, W.E.H., 1998. Agriculture in a sustainable environment-A holistic approach. International Agrophysics, 12(1), 13-24. BUGEM, 2022. Bitkisel üretim verleri. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Ankara. https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BUGEM.pdf (13.03.2022).
• Cebecauer, T., Hofierka, J., 2008. The Consequences of land-cover changes on soil erosion distribution in Slovakia. Geomorphology, 98(3-4), 187-198.
• ÇEM, 2011. Ulusal Çölleşmeyle Mücadele Sempozyumu Sonuç Bildirisi. Çorum, 17-18 Haziran 2011, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Ankara. ÇEM, 2016. Heyelanlar. Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Ankara. https://www.tarimorman.gov.tr/CEM/Belgeler/yay%C4%B1nlar/yay%C4%B1nlar%202016/HEYELANLAR.pdf (18.01.2022).
• Çerçioğlu, M., 2018. Sürdürülebilir atık yönetiminde sera atıklarının kompost olarak değerlendirilmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(1), 167-178.
• ÇMUSEP, 2019. Çölleşmeyle Mücadele Ulusal Stratejisi ve Eylem Planı 2019-2030. Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Dellal, İ., 2014. Kuraklık ve gıda güvenliği. Dünya 4 Mevsim Dergisi, 8, 22-25, Mart 2014, İstanbul.
• Doğan, S., 2005. Türkiye’nin küresel iklim değişikliğinde rolü ve önleyici küresel çabaya katılım girişimleri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 57-73.
• El-Karouri, M.O.H., 1980. Effect of Desertification and Soil Salinity on Land Productivity in the Sudan. Isotopes and Radiation Techniques in Soil and Water Conservation Studies In Africa, 115.
• FAO, 2014. Agriculture’s Greenhouse Gas Emissions on The Rise. http://www.fao.org/news/story/en/item/216137/icode/ (18.01.2022).
• Gençer, M., Uğurlu, A., Kacar, M., Özcan, H., Kesim, A., Aydın, B., 2005. Hidrometeoroloji. 194 sayfa, MGM, Ankara.
• Görcelioğlu, E., 1992. Çöl kavramı, çölleşme olgusu ve Türkiye. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 42(3-4), 1-20.
• Gülçubuk, B., Parça, H., 2020. Dünyada Göç Hareketliliğinin Yeni Bir Belirleyicisi: İklim Değişikliği ve Etkileri. International Studies on Natural and Engineering Sciences, Doç. Dr. Aydın Ruşen Doç. Dr. Sadık Alper Yıldızel, 66-85.
• Güler, C., 2011. Su döngüsü. Bilim ve Ütopya, 17(205), 74-79.
• Gültekin, A.H., Örgün, Y., 1994. Tarım toprağında bitki besleyici elementlerin rolü. Ekoloji Çevre Dergisi, 13(27-32).
• Güneş, F., 2011. Çölleşme, Toplumsal-Ekonomik Boyut ve Sürdürülebilir Geçim Paradoksu: Konya-Karapınar Örneği. Çalışma ve Toplum, ss:19-38.
• Harwatt, H., Ripple, W.J., Chaudhary, A., Betts, M.G., Hayek, M.N., 2020. Scientists call for renewed paris pledges to transform agriculture. The Lancet Planetary Health, 4(1), e9-e10.
• Hein, M.V., 2018. İklim değişikliği terörü güçlendiriyor. Deutsche Welle, https://www.dw.com/tr/iklim-değişikliği-terörü-güçlendiriyor/a-42621407 (18.01.2022).
• IPCC, 2014. AR5 Synthesis Report: Climate Change 2014. https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/ (18.01.2022).
• Justus, J.R., Susan R.F., 2006. Global climate change: Major scientific and policy issues. Library of Congress, Congressional Research Service.
• Kaplan, E., 2017. Diyarbakır tarım alanlarında böcek biyoçeşitliliği üzerine bir değerlendirme. Türkiye Biyoetik Dergisi, 4(3), 125-133.
• Karagöz, A., Doğan, O., Erpul, G., Dengiz, O., Sönmez, B., Tekeli, İ., Deviren Saygın, S., Madenoğlu, S., 2015. Çölleşme, kuraklık ve erozyonun olası etkilerinin Türkiye ölçeğinde değerlendirilmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, s: 118-141, Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
• Karaoğlu, M., 2010. Çölleşme, kuraklık ve iklim değişikliği etkileşimlerine zirai meteorolojik yaklaşımlar. Çölleşme ile Mücadele Sempozyumu, s:49-58.
• Kassas, M., 1995. Desertification: A general review. Journal of Arid Environments, 30(2), 115-128.
• Kılıç, C., 2009. Küresel iklim değişikliği çerçevesinde sürdürülebilir kalkınma çabaları ve Türkiye. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 19-41.
• Koçyiğit, R., 2008. Karasal ekosistemde karbon yönetimi ve önemi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(1), 81-85.
• Kotan, R., Tozlu, E., 2021. Bazı pestisitlerin faydalı bakteriler ve patojen bakteriler üzerine bakterisidal etkilerinin belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2), 197-212.
• Koyuncu, M., Akgün, H., 2018. Çiftlik hayvanları ve küresel iklim değişikliği arasındaki etkileşim. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2018, 32(1), 151-164.
• Lal, R., Kimbele, J. M., 1997. Conservation tillage for carbon sequestration. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 49(1), 243-253. Metinoğlu, F., Doğan, Z.A., Ekinci, İ.Ö., 2014. Türkiye’de kuraklık ve çölleşmenin kırsal göçe etkileri. 2. Uluslararası Katılımlı Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu, Konya.
• Montanarella, L., Alva, I. L., 2015. Putting soils on the agenda: the three Rio conventions and the post-2015 development agenda. Current Opinion in Environmental Sustainability, 15, 41-48.
• Moss, A.R., Jouany, J.P., Newbold, J., 2000. Methane production by ruminants: Its Contribution to global warming. Annales De Zootechnie, 49(3), 231-255.
• Nunez, C., 2019. Desertification facts and information. national geographic, https://www.nationalgeographic.com/environment/habitats/desertification/ (20.02.2021).
• Ontl, T.A., Schulte, L.A., 2012. Soil carbon storage. Nature Education Knowledge 3(10), 35. https://www.nature.com/scitable/knowledge/library/soil-carbon-storage-84223790/ (18.01.2022).
• Reicosky, D.C., Archer D.W., 2007. Moldboard plow tillage depth and short-term carbon dioxide release. Soil ve Tillage Research, 94(1), 109-121.
• Rigaud, K.K., de Sherbinin, A., Jones, B., Bergmann, J., Clement, V., Ober, K., Schewe, J., Adamo, S., McCusker, B., Heuser, S., Midgley, A., 2018. Groundswell. World Bank.
• Smith, P., 2012. Soils and climate change. Current Opinion in Environmental Sustainability, 4(5), 539-544.
• Şaylan, L., 2015. Küresel ve ulusal karbon bütçesinde tarımın payı. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, s:82-87, Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
• Türkeş, M., 2010a. BM çölleşme ile savaşım sözleşmesinin iklim, iklim değişikliği ve kuraklık açısından çözümlenmesi ve Türkiye’deki uygulamalar. Çölleşme ile Mücadele Sempozyumu, Konferans Bildirisi, 17-18 Haziran 2010, Çorum.
• Türkeş, M., 2010b. Klimatoloji ve Meteoroloji. Birinci Baskı, İstanbul: Kriter Yayınevi- Yayın No. 63, Fiziki Coğrafya Serisi No. 1, ISBN: 978-605-5863-39-6, 650 + XXII sayfa.
• Türkeş, M., 2012. Kuraklık, çölleşme ve Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Savaşım Sözleşmesi’nin ayrıntılı bir çözümlemesi. Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, 20(1), 7-55.
• Türkkan, F., 2021. Orman arazilerinin tarımsal kullanıma dönüştürülmesinin toprak özelliklerinde yarattığı değişim. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, M., 2010. Karapınar çevresinde yeraltı suyu seviye değişimlerinin yaratmış olduğu çevre sorunları. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2), 145-163.