Bolu Gölcük’teki doğal ve egzotik sucul bitki türleri için risk yönetimi planı

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 171 - 182, 15.06.2023

Necmi Aksoy , Neval Güneş Özkan , Nihan Koçer , Haldun Müderrisoğlu , Engin Eroğlu

https://doi.org/10.53516/ajfr.1266251

Öz

Bu çalışma Bolu Gölcük Gölü Tabiat Parkı için göl içerisinde bulunan istilacı ve yabancı türlerle ilgili eylem planının hazırlanması kapsamında yapılmıştır. Nisan-Ekim 2022 tarihleri arasında, göl içerisinde ve kıyı alanlarında floristik çalışmalar yürütülerek, gölün doğal ve yabancı bitki türleri ile bunların oluşturduğu toplumlar Braun-Blanquet yöntemine göre belirlenmiştir. Arazi çalışmaları sonucunda göl içi ve kıyısında yayılış yapan 22 familya ve 38 cinse ait 47 takson ile sucul 3, kıyı-çamur vejetasyonunda 2 olmak üzere 5 bitki toplumu belirlenmiştir. Bu toplumlar içerisinde yayılış yaptığı belirlenen yabancı bitki türleri ve bu türlerden istilacı olma potansiyeline sahip olanlar ile ilgili risk yönetimi önerileri yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bolu, Gölcük, flora, sucul vejetasyon, yabancı türler

Destekleyen Kurum

Bolu İli Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü

Risk management plan for natural and exotic aquatic plant species in Bolu Gölcük

Öz

This study was carried out within the scope of preparing an action plan about the invasive and alien species in the lake for the Bolu Gölcük Lake Nature Park. Between April and October 2022, floristic studies were carried out in the coastal areas of the lake, and the natural and alien plant species of the lake and the societies formed by them were determined according to the Braun-Blanquet method. As a result of field studies, 47 taxa belonging to 22 families and 38 genera distributed in and around the lake and 5 plant communities, 3 in aquatic vegetation and 2 in coastal-mud vegetation, were determined. Risk management recommendations have been made for alien plant species determined to be distributed in these communities and those with the potential to be invasive.

Anahtar Kelimeler

Bolu, Gölcük, flora, aquatic vegetation, alien species

Kaynakça

• Altınayar, G., 1988. Su Yabancı Otları, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Baytop, A., 1998. İngilizce-Türkçe Botanik Kılavuzu, Üniversite Yayın No: 4058, Eczacılık Fak. Yayın No: 70, İstanbul.
• Bolubeltr, 2022. https://www.bolu.bel.tr/golcukte-istilaci-bitkiler-temizleniyor/ (erişim tarihi 14.12.2022).
• Chamberlain D. F., 1972. Myriophyllum L. in Davis, P.H. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 4, pp. 1-657. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Dufour S., Rodríguez-González P.M., 2019. Riparian Zone / Riparian Vegetation Definition: Principles And Recommendations. Report, COST Action CA16208 CONVERGES, 20 pp. Yaşar Selman Gültekin ve Pınar Gültekin tarafından tercüme edilmiştir. (Sulak Alan / Sulak Alan Bitki Örtüsü Tanımı: Esaslar ve Öneriler). https://converges.eu/wp-content/uploads/2019/12/Riparian_definitions_Turkish.pdf. (erişim tarihi 14.12.2022).
• Davis, P. H., 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.1-9., Edinburgh University Press.
• Davis, P. H., Mill, R. R., Tan, K. (ed.), 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.10 (Supplement), Edinburg University Press.
• Efloras, 2022. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200015097 (accessed 14.12.2022). Fiori, A.,1993. Flora Italiana Illustrata.
• GISD, 2022. Global Invasive Species Database. http://www.iucngisd.org/gisd/species.php?sc=278 (accessed 14.12.2022).
• Gündoğdu, V., Sarıkaya, D., Özcan, N. H., 2004. Deniz bitkileri eylem planı: İzmir ili örneği. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 21(1-2), 53-58.
• Güner, A., Aslan, S. (Eds.), 2012. Türkiye Bitkileri Listesi:(Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiǧit Botanik Bahçesi Yayınları.
• Hrvnák, R., 2002. Aquatic plant communities in the catchment area of the Ipeľ river in Slovakia and Hungary Part II. Thaiszia- J. Bot. Kosice, 12, 137-160.
• İkinci, N., Güner, A., 2007. Flora of the Gölcük area (Bolu, Turkey). Turkish Journal of Botany, 31(2), 87-107. Karasalistilacilar, 2022. Ham Bostan-Terias Projesi (karasalistilacilar.org), https://karasalistilacilar.org/it-dolambaci/ (erişim tarihi 14.12.2022).
• Kılınç, M., 2005. Bitki Sosyolojisi (Vejetasyon Bilimi), Palme Yayınları, Ankara.
• Kolada, A., Pasztaleniec, A., Bielczyńska, A., Kutyła, S., 2022. Taking over the dominance of the macrophyte community by Elodea nuttallii (Planch.) H. St. John is poorly reflected in ecological status assessment results. Aquatic Invasions, 17(4). https://doi.org/10.3391/ai.2022.17.4.04.
• Korkmaz, H., Mumcu, Ü., 2013. Türkiye sulak alan vejetasyonunun genel floristik, ekolojik ve fitososyolojik özellikleri. III. Sulak Alanlar Kongresi, Samsun / Türkiye.
• Koroglugazetesi, 2018. “Gölcük Nilüfer Cenneti Olacak” Köroğlu Gazetesi, Bolu (koroglugazetesi.com), https://www.koroglugazetesi.com/golcuk-nilufer-cenneti-olacak (erişim tarihi 14.12.2022).
• KP, 2022. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bolu/gezilecekyer/golcuk-tabiat-parki (erişim tarihi 09.12.2022).
• Latombe, G., Pyšek, P., Jeschke, J. M., Blackburn, T. M., Bacher, S., Capinha, C., McGeoch, M. A., 2017. A vision for global monitoring of biological invasions. Biological Conservation, 213, 295-308. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2016.06.013.
• Mucina, L., Bültmann, H., Dierßen, K., Theurillat, J. P., Raus, T., Čarni, A., Tichý, L. 2016. Vegetation of Europe: hierarchical floristic classification system of vascular plant, bryophyte, lichen, and algal communities. Applied vegetation science, 19, 3-264.
• OEPP/EPPO, 2021. PM 9/19 (1) Invasive alien aquatic plants. EPPO Bulletin, 44(3), 457-471.
• POWO, 2022. Plants of the World Online, Kew Science. https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:430465-1#distributions (erişim tarihi 14.12.2022).
• Sala O.E., Chapin F.S., Armesto J.J., Berlow E., Bloomfield J., Dirzo R., Huber-Sanwald E., Huenneke L.F., Jackson R.B., Kinzig A., Leemans R., Lodge D.M., Mooney H.A., Oesterheld M., Poff N.L., Sykes M.T., Walker B.H., Walker M., Wall D.H., 2000. Global biodiversity scenarios for the year 2100. Science 287, 1770–1774. DOI: 10.1126/science.287.5459.1770.
• Sârbu, A., Smarandache, D., Janauer, G., Pascale, G., 2006. Elodea nuttallii (Planchon) St. John–a competitive hydrophyte in the Romanian Danube river corridors. In Proceedings 36th International Conference of IAD. Vienna, pp. 107-111.
• Seçmen, Ö., Leblebici, E., 1997. Türkiye sulak alan bitkileri ve bitki örtüsü. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, 158, 700.
• Tarımorman, 2022a. https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/Korunan%20Alanlar%20Listesi/TP-WEB.pdf (erişim tarihi 09.12.2022).
• Tarımorman, 2022b. https://bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/55/Bolu-Golcuk-Tabiat-Parki (erişim tarihi 09.12.2022).
• Resmi Gazete, 2019. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/06/20190621-9.htm (erişim tarihi: 07.03.2023). Rothmaler, W., 1991. Exkursionflora, Volk und Wissen Verlag GmbH Berlin.
• Uluocak, N., 1984. Toprak Koruması ve Yem Niteliği Bakımından Türkiye’nin Önemli Doğal Otlak Bitkileri-II. Baklagiller, İstanbul.
• Uzun, S., Müderrisoğlu, H., 2010. Kırsal rekreasyon alanlarında kullanıcı memnuniyeti: Bolu Gölcük Orman içi dinlenme yeri örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, (1), 67-82.
• Van der Maarel, E., 2005. Vegetation ecology–an overview. Vegetation Ecology, 3, 1-51.
• Xie, D., Yu, D., Yu, L.F., Liu, C.H., 2010. Asexual propagations of introduced exotic macrophytes Elodea nuttallii, Myriophyllum aquaticum, and M. propinquum are improved by nutrient-rich sediments in China. Hydrobiologia 655(1), 37–47, http://dx.doi.org/10.1007/s10750-010-0402-9.