Bilim ve Sanat Merkezi’nde Yürütülen Proje Çalışmalarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 1 - 21, 31.12.2019

Oğuzhan NACAROĞLU Mehmet ARSLAN Oktay BEKTAŞ

Öz

Bu araştırmada,
Bilim ve Sanat Merkezi’nde yürütülen proje çalışmalarına ilişkin öğretmen
görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma
yöntemi desenlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Doğu
Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir Bilim ve Sanat Merkezi’nde çalışan, ulusal ve uluslararası proje
çalışmalarında danışmanlık görevini üstlenmiş sekiz öğretmen oluşturmaktadır.
Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme kullanılmış olup
görüşme formunun hazırlanmasında uzman görüşüne başvurulmuştur. Veri analizinde
içerik analizi yürütülmüştür. Elde edilen bulgular doğrultusunda kodlar,
kategoriler ve temalar oluşturulmuştur. Katılımcılar proje çalışmalarının
birçok faydası olduğunu ifade etmelerine rağmen proje çalışmalarında; konu
belirleme, alan yazın tarama, süreç, raporlaştırma, öğrenci, jüri üyeleri, veri
toplama aracı ve kurum açısından birçok problemlerle karşılaştıklarını da ifade
etmişlerdir. Katılımcıların belirttikleri problemlere yönelik çözüm önerileri;
proje tabanlı öğrenmenin yaygınlaştırılması, proje çalışmalarına bütçe
ayrılması, öğrencilerin kaynaklara ulaşımının kolaylaştırılması, öğrencilere
malzeme ve veri toplama aracına ulaşma noktasında gerekli imkanların verilmesi,
Bilim ve Sanat Merkezi binalarının proje çalışmalarına uygun şekilde
tasarlanması, öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına yönelik projelerin yapılması
ve jüri üyelerinin öğrencilerin geleceklerinde bilimsel araştırma süreçlerine
ilgilerini artıracak nitelikte davranış sergilemelerinin gerektiği yönündedir. Bu sonuçlardan hareketle, proje
çalışmalarının yoğun olarak yürütüldüğü Bilim ve Sanat Merkezleri’nde öğrenci
ve öğretmenlere; proje konusunun belirlenmesi, sürecin yönetilmesi ve proje
raporunun oluşturulması başlıklarında belli dönemlerde eğitimler verilmelidir. 

Anahtar Kelimeler

Bilim ve sanat merkezi, Proje çalışmaları, Danışman öğretmen, Fenomenoloji

Kaynakça

• Arı, A. (2010). Öğretmenlere göre proje ve performans görevlerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlar, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(34), 32-55.
• Ay, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının proje tabanlı öğrenme ve geleneksel öğretime ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 53-67.
• Aydın, M., & Çepni, S. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenleri için geliştirilen proje tabanlı öğretim yöntemi (PTÖY) konulu bir destek programının öğretmenlerin ihtiyaçlarını giderme durumlarının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. (8), 55- 68.
• Aydın, M., Bacanak, A., & Çepni, S. (2013). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin proje tabanlı öğretim yöntemi (PTÖY) ile ilgili ihtiyaçlarının incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7, 1-31.
• Balkı, A.G. (2003). Proje temelli öğrenme yönteminin özel Konya Esentepe ilköğretim okulu tarafından uygulanmasına yönelik bir değerlendirme. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Konya Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Börekçi, C. (2018). Proje tabanlı öğrenme ile öğrenenlerin özdüzenleme ve üstbiliş becerilerinin desteklenmesi. Doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal bilimler enstitüsü, Eğitim bilimleri anabilim dalı, Balıkesir.
• Calvert, E. (2010). Online tools for independent studies: Learning/Connective. [online]., http://www.slideshare.net/ecalvert1/online-tools-for-independent-study.
• Corbin, J., & Strauss, A. (2007). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni. S. B. Demir (Çev. Ed.), Ankara: Eğiten Kitap.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon, 5. Baskı, 145.
• Çetin, O., & Şengezer, B. (2013). Secondary students’ views on project works. Ege Eğitim Dergisi, 14(1), 24-49.
• English, M. C., & Kitsantas, A. (2013). Supporting Student Self-Regulated Learning in Problem-and Project-Based Learning. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 7, 128-150.
• Erdem, M., & Akkoyonlu, B. (2002). İlköğretim sosyal bilgiler dersi kapsamında beşinci sınıf öğrencileriyle yürütülen ekiple proje tabanlı öğrenme üzerine bir çalışma. [online], http://ilkogretim-online.org.tr/, 1(1), 2–11.
• Fallik, O., Eylon, B., S., & Rosenfeld, S. (2008). Motivating teachers to enact free-choice project-based learning in science and technology (PBLSAT): Effects of a professional development model. Journal of Science Teacher Education, 19, 565-591.
• Filippatou, D., & Kaldi, S. (2010). The effectiveness of project-based learning on pupils with learning diffıculties regarding academic performance, group work and motivation. Internatıonal Journal of Special Education, 25(1), 17-26.
• Gültekin, M., Karadağ, R., & Yılmaz, F. (2007). Yapılandırmacılık ve öğretim uygulamalarına yansımaları. Anadolu University Journal of Socıal Sciences, 7(2), 503-528.
• Gündüz, S. (2004). İlköğretim ve Lise Öğrencileri İçin Matematik Projeleri ve Sınıf Etkinlikleri, Toroslu Kitaplığı.
• Helm, J. H., & Katz, L. (2014). Young investigators: the project approach in the early years. Amsterdam: Teachers College Press.
• Johnsen, S. K. (2008). Independent study for gifted learners. Friends for gifted and education newsletter, 9(1), 1-16.
• Johnsen, S. K., & Goree, K. K. (2005). Teaching gifted students through independent study. Methods and materials for teaching the gifted and talented, 379-408.
• Kaldi, S., Filippatou, D., & Govaris, C. (2011). Project-based learning in primary schools: Effects on pupils' learning and attitudes. Education 3–13: International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 39(1), 35–47.
• Karadeniz, O., & Ata, B. (2013). Sosyal bilgiler dersinde proje fuarının kullanılmasına ilişkin öğrenci görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,6,(14), 375-410.
• Kılıç, İ., & Özel, M. (2015). Proje tabanlı öğrenme yönteminin fen ve teknoloji derslerinde uygulamaları hakkında öğretmen ve veli görüşlerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 7-20.
• Korkmaz, H., & Kaptan, F. (2001) Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20,193-200.
• Kurak, D. (2009). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin yaptığı proje çalışmalarının öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
• Kurnaz, A. (2014). Evaluation of science and art centers in the twentieth year depending on the reports and directors' views. Journal of Gifted Education Research, 2(1), 1-22.
• Larmer, J., Mergendoller, J. R., & Ross, D. (2015). Setting the standard for project based learning: A proven approach to rigorous classroomınstruction. Alexandria, VA, USA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Matyar, F. (2008). Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar. (ed. Ö. Taşkın), Ankara: Pegem Yayınları.
• MEB. (2017). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr.
• Mills, P. (2003). Group project work with undergraduate veterinary science students. Assessment & Evaluation in Higher Education, 28(5), 527-538.
• Ocak, M. A., & Ulusoy, Ç. (2010). Investigation of college students’ intrinsicmotivation in project based learning. International Journal of Human Sciences, 7(1), 1152-1169.
• Özarslan, M., & Çetin, G. (2018). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin biyoloji proje çalışmalarına ilişkin görüş ve beklentileri. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 3(2), 58-83.
• Özarslan, M. (2015). Proje paydaşlarının BİLSEM biyoloji projeleri hakkındaki düşünceleri ve bu projelerin üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin biyoloji öğrenmeye yönelik motivasyonları ile bilimsel tutumlarına etkisi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Biyoloji Eğitimi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir.
• Özcan, R. (2007). Alg biyoteknolojisinde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarı, tutum ve görüşlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitimi Bilimleri Enstitüsü, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Anabilim Dalı, Biyoloji Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara.
• Özel, M., & Akyol, C. (2016). Bu benim eserim projeleri hazırlamada karşılaşılan sorunlar, nedenleri ve çözüm önerileri. GEFAD / GUJGEF, 36(1),141-173.
• Özel, M., & Akyol, C. (2014). Bu benim eserim projeleri hazırlamada karşılan sorunlar ve çözüm önerileri. XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana.
• Özer, D. Z., & Özkan, M. (2011). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümü öğretmen adaylarının biyoloji konularında hazırladıkları projelerin proje tabanlı öğrenme yaklaşımları açısından değerlendirilmesi: Bursa ili örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 181-207.
• Özkan, D. (2009). Yönetici, Öğretmen, Veli ve Öğrenci Görüşlerine Göre Bilim ve Sanat Merkezlerinin Örgütsel Etkinliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara: Türkiye.
• Öztuna Kaplan, A., & Diker Coşkun, Y. (2012). Proje tabanlı öğretim uygulamalarında karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerilerine yönelik bir eylem araştırması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 137–159.
• Ravenna, G. (2008). Factors influencing gifted students' preferences for models of teaching. Doctor Thesis, Faculty of The Rossier School of Education University of Southern California, 15-17.
• Saracaloğlu, A.S., & Çelik, B. (2018). Web tasarımı ve programlama dersi öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımı kullanımının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kastamonu Education Journal, 26(2), 323-333.
• Schneider, R.M., ve Lumpe, A.T. (1996). The nature of student science projects in comparison to educational goals for science. Ohio Journal of Science, 96(4/5), 81-88.
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamasının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Balıkesir.
• Stuart, T., & Beste, A. (2011). Farklı olduğumu biliyordum: Üstün yeteneklileri anlayabilmek. (Çev: A. Gönenli), Ankara: Kök yayıncılık, 3. Baskı.
• Taşpınar, M. (2009). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Data Yayınları.
• Thomas, J. (2000). A Review of the Research on Project-Based Learning. San Rafael, CA: The Autodesk Foundation.
• Tortop, H. S. (2013). Bu benim eserim bilim şenliğinin yönetici, öğretmen ve öğrenci görüşleri ve fen projelerinin kalitesi odağından görünümü. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 255-308.
• Tortop, H.S. (2015). Üstün yetenekliler üniversite köprüsü eğitim programı ÜYÜKEP modeli. Düzce: Genç Bilge Yayıncılık.
• Trna, J. (2014). IBSE and gifted students. Science Education International, 25(1), 19-28.
• Uluçay, G. S., Akçay, S., & Tölüv, H. (2012). Matematik ve fen ve teknoloji dersi programına paralel bilgisayar destekli, proje tabanlı öğretim modeli bilim ve bilişim projesinin matematik ve fen derslerine etkisi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
• Uzal, G., Erdem, A., & Ersoy, Y. (2012). Proje tabanlı fen/matematik eğitimi projesinden yansıtmalar-II: Kazanılan yeterlikler ve öğretmen görüşleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
• Yaşar, D. (2008). Students’ perceptions about technology integrated collaborative science projects: An action research case study. Yüksek Lisans Tezi, The Graduate School of Natural and Applıed Sciences of Middle East Technical University, Ankara.
• Yıldırım A., & Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zimmerman, D. C. (2010). Project Based Learning for Life Skill Building in 12th Grade Social Studies Classrooms: A Case Study. Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Science in Education, Dominican University of California, San Rafael, CA.