Makale yayın süreci, bilimsel ve akademik niteliklere uygun çalışmaların seçilerek yayımlanmasını sağlamak amacıyla bir dizi aşamadan oluşur. Bu süreçte, öncelikle makalelerin içerik ve şekil yönünden değerlendirilmesi yapılır. Bu kapsamda hem bilimsel nitelik ve hem de yazım kurallarına uygunluk incelenir. Editörler ve alan editörleri tarafından yönlendirilen hakem süreciyle makalenin özgünlük, katkı ve bilimsel yöntem açısından yeterliliği belirlenir. Bu aşamalar tamamlandıktan sonra, makale yabancı dil ve teknik düzenlemeler açısından gözden geçirilir ve nihai düzenlemelerle yayın sürecine alınır. Bu dergide yürütülen süreçler “Ön İnceleme Süreci”, “Değerlendirme Süreci” ve “Yayın Süreci” adımları olarak aşağıda açıklanmıştır.
Bu aşamada makaleşekil bakımından incelenir. Sekreter tarafından öncelikle sisteme yüklenmesi gereken belgeler kontrol edilir. Etik kurul onayı gerektiren çalışmalar için “Etik Kurul Raporu” ve çalışmanın intihal oranını gösteren belge (Turnitin ve Ithenticate üzerinden alınan) makale gönderim aşamasında sisteme yüklenmelidir. Başlangıçta Türkçe olarak gönderilen makaleler için yayın sürecinde İngilizceye çevrildikten sonra yeniden belge yüklenmesi istenecektir. İntihal oranının %20’nin altında olması gerekmektedir.
Makalenin yazar kimliğini açık eden veya gizliliği bozan herhangi bir unsur içermemesi gerekir. Makale içindeki etik kurul ile ilgili bölüm makale kabulünden sonra doldurulmalıdır. Makalenin dergi şablonuna uygunluğu, belirtilen kelime veya sayfa sınırlarına uyumu, başlıkların, tabloların ve kaynakların APA 7 yazım kurallarına uygunluğu gibi teknik detaylar bu aşamada titizlikle kontrol edilir. Eksiklik veya uyumsuzluk tespit edilirse makale yazara geri gönderilir ve eksikler tamamlandıktan sonra yeniden yüklenmesi istenir. Şartları sağlayan makaleler editöre atanarak değerlendirme sürecine alınır.
Makale değerlendirme süreci; editör ön değerlendirmesi, alan editörü ön değerlendirmesi, hakem süreci ve alan editörü son değerlendirmesi adımlarından oluşmaktadır. Bu aşamalarda takip edilmesi beklenen süreçler aşağıda adım adım açıklanmıştır.
2.1. Editör Ön Değerlendirmesi
Bu aşamada makalenin, derginin amaç ve kapsamına uygun olup olmadığı, çalışmanın özgün bir değer taşıyıp taşımadığı ve eğitim bilimlerine anlamlı bir katkı sağlayıp sağlamadığı değerlendirilir. Makalede akademik olarak doğru ve etkili bir yazım dilinin olup olmadığı bu aşamada kontrol edilen diğer bir unsurdur. Ayrıca makale bilimsel uygunluk açısından incelenir. Makale bölümlerinin bir ya da daha fazlasında (girişin yapısı, araştırma modeli, örneklem/çalışma grubu, analizler, geçerlik-güvenirlik, bulgular, sonuç, tartışma ve öneriler) bilimsel açıdan kritik hatalar/eksiklikler bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Bu doğrultuda nicel makaleler gerektiğinde istatistik editörüne gönderilir. Bu kriterlerden herhangi birini kritik düzeyde karşılamayan makaleler reddedilir. Reddedilmeyen makalelere konusuna uygun bir alan editörü atanır.
2.2. Alan Editörü Ön Değerlendirmesi
Bu aşamada, alan editörleri makaleleri “alana katkı” ve “bilimsel uygunluk” açısından incelerler. Alana yeterli katkısı olmayan ve bilimsel açıdan kritik hata veya eksiklikler barındıran çalışmalar reddedilir. Bilimsel açıdan kabul edilebilir durumda olan makaleler hakem sürecine alınır.
2.3. Hakem Değerlendirmesi
Alan editörleri, makale konusuna uygun, en az doktora derecesine sahip hakemler (en az iki) atayarak bu süreci başlatırlar. Hakemlerin değerlendirme sürecine aktif olarak katılımını izleyerek cevap vermeyen veya gerekli dosyaları yüklemeyen hakemlerin yerine yeni hakemler atarlar.
Hakemler makaleleri, özgünlük, alana sağladığı katkı, konuyla ilgili kaynaklara erişme ve literatürü araştırma düzeyi, kullanılan yöntemin, bulguların ve sonuçların doğruluğu ve sunumu, kullanılan akademik dilin uygunluğu vb. açılardan değerlendirirler. Hakemler yayınlanmaya uygun buldukları makaleleri olduğu gibi kabul edebilirler. Dil ve anlatım kuralları açısından zayıf, bilimsel açıdan kritik hatalar içeren, özgün değeri olmayan çalışmalar ise reddedilir. Bunun yanında hakemler düzeltilebilecek hatalar içeren makaleler için major ya da minor revizyon kararı verebilirler. Hakemler gerekli düzeltme önerilerinin yer aldığı düzeltme dosyalarını ve doldurdukları hakem değerlendirme formunu sistem üzerinden dergiye iletirler. İngilizce yazılmış makalelere değerlendirmelerini İngilizce olarak yaparlar.
Alan editörleri iki hakemden biri kabul diğeri red kararı verdiğinde, üçüncü bir hakem atarlar. Ancak, iki hakemin de red kararı verdiği makaleler reddedilir. Makale için her iki hakem minor revizyon kararı vermişse yazara minor revizyon, hakemlerden biri ya da her ikisi major revizyon vermişse major revizyon verilir. Yazarlar talep edilen düzeltme ve iyileştirmeleri eksiksiz bir şekilde yapmakla yükümlüdürler. Ancak yapmayı uygun görmedikleri düzeltmeleri sebepleriyle birlikte sistem üzerinden hakemlere iletebilirler. Alan editörleri yapılan düzeltmeleri görmek isteyen hakemleri yeniden atarlar. Major revizyon isteyen hakemler ise mutlaka yeniden atanırlar. Hakemler yazarlardan gelen düzeltilmiş makaleleri tekrar inceleyerek uygunluğuna karar verebilecekleri gibi gerekliyse birden fazla defa düzeltme de talep edebilirler. Makalenin sürece devam edebilmesi için mutlaka iki hakemden kabul almış olması şartı aranır.
2.4. Alan Editörü Son Değerlendirmesi
Hakemlerden en az iki kabul kararı alan makaleler, alan editörleri tarafından ayrıntılı bir şekilde incelenir. Bu aşamada, hakemlerin ve istatistik editörünün taleplerinin karşılanıp karşılanmadığı kontrol edilir. Gerekli görüldüğünde makaleyazara geri gönderilir. Taleplerin karşılanmadığı durumlarda makale reddedilir. Yayına hazır bulunan makaleler ise kabul edilerek yayın sürecine alınır.
Yayın süreci; yabancı dil süreci, makale düzenleme süreci ve sayı yayınlama süreci adımlarından oluşmaktadır. Bu aşamada takip edilen işlemler aşağıda belirtilmiştir.
Bu aşama, makalenin akademik ve dil açısından uluslararası standartlara uygun hale getirilmesini hedefler. Editör, makalelerin İngilizce dili açısından uygunluğunu sağlamak amacıyla çeşitli işlemleri yürütür. Öncelikle yazarlardan Türkçe yazılmış makalelerin İngilizceye çevrilmesini talep eder. İngilizce makaleleri ise değerlendirilmek üzere dil editörüne yönlendirir. Dil editörü makaleyi cümle yapısı, dilbilgisi, noktalama işaretleri ve yazım kuralları açısından değerlendirir. Dil editöründen gelen geri bildirim doğrultusunda proofreading gereken makaleler için yazarlarla iletişim kurarak proofreading sürecini başlatır.
Proofreading sürecinde yazarlar aşağıda listelenen akredite kurumların birinden hizmet alabilirler:• Elsevier Düzenleme Servisi (http://webshop.elsevier.com/languageservices/)• SagePub Düzenleme Servisi (https://languageservices.sagepub.com/en/)• Wiley Düzenleme Servisi (https://wileyeditingservices.com/)• Taylor Francis Düzenleme Servisi (https://www.tandfeditingservices.com/)
Bu kurumlardan proofreading yapıldığını kanıtlayan bir belge almak zorunludur ve bu belgenin revize edilmiş nihai makale ile birlikte dergi sistemine yüklenmesi gerekmektedir. Buna alternatif olarak yazarlar proofreading sürecinde AJI Dil Düzenleme Servisi’nden de hizmet alabilirler. Bunun için editörle eajijournal@gmail.com adresinden iletişime geçmeleri gerekmektedir.
Proofreading belgesi ile birlikte sisteme yüklenmeyen makaleler reddedilir. Proofreading gerekmeyen ya da proofreading yapılan makaleler için ise yayın editörü atanarak makale düzenleme sürecine geçilir.
3.2. Makale Düzenleme Süreci
Yayın editörü, makaleyi derginin formatına uygun hale getirmek için gerekli düzenlemeleri yapar. Makale içinde yer alan başlıklardan grafiklere kadar tüm unsurların dergi standartlarına uyup uymadığını kontrol eder. Ayrıca kaynakça kısmını, dergi stiline ve uluslararası standartlara uygun olacak şekilde düzenler. Son aşamada makalenin tüm metni üzerinde detaylı bir son okuma gerçekleştirerek varsa yazım ve ifade hatalarını düzeltir. Düzenlenen makale, yazara gönderilir ve yazardan onay alınır. Onayı alınmış makale için bir DOI (Digital Object Identifier) numarası temin edilerek makalenin dijital ortamdaki tanınırlığı ve kalıcılığı sağlanır. Bu işlem, makaleyi uluslararası erişime uygun hale getirir. DOI işleminin ardından, yayın editörü makale sürecini tamamlayarak eserin yayına hazır hale geldiğinden emin olur.
3.3. Sayı Yayınlama Süreci
Yayın editörü, dergi için oluşturulacak yeni sayının planlamasını yapar ve makaleleri uygun şekilde bu sayıya atar. Tüm makalelerin gerekli düzenlemeleri ve son kontrolleri tamamlandıktan sonra sayıyı yayına açar. Bu aşamada, derginin tüm içeriği okuyuculara sunulmak üzere hazır hale gelir ve resmi olarak yayımlanır.
ASYA ÖĞRETİM DERGİSİ (E-AJI)
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.