TÜRK ATASÖZLERİNDE GÖNÜL KAVRAYIŞI

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 3, 25 - 36, 15.05.2014

Levent Başarkanoğlu

Öz

Atasözleri, kendisini var eden toplumun kültürel birikimlerini, değer yargılarını, dünya görüşünü aktaran halk bilgisi ürünleridir. Gönül, Orhun Abidelerinden bugüne Türkçenin söz varlığı içinde canlılığını hiç yitirmeden günümüze kadar gelmiş bir sözcüktür. Bu çalışmada Türk atasözlerindeki gönül kavramı üzerinde durulmuş, yetmiş atasözü metni; gönlün algısal, duygusal, aklî ve çevresel boyutlarına göre tasnif edilerek değerlendirilmiştir. Türk irfanında derin yansımaları olan bu kavram algısal bir zemine oturtularak tematik yönden incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

atasözü, kültür, gönül, bağlam

Kaynakça

• Aksoy, Ömer Asım(1984). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1. Ankara: TDK.
• Aksoy, Ömer Asım (2009). Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler. C. I. Ankara: TDK.
• Atalay, Besim(1985a). Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi. C. I. Ankara: TDK.
• Atalay, Besim (1985b). Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi. C.II. Ankara: TDK.
• Atalay, Besim (1985c). Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi. C.III. Ankara: TDK.
• Başer, Sait (2011). Kutadgu Biligde Kut ve Töre. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
• Beydili, Celal-İsrafil Abbaslı (2004). Atalar Sözü. Bakü: Önder Neşriyat.
• Cüceloğlu, Doğan (1994). İnsan ve Davranışı Psikolojinin Temel Kavramları, İstanbul: Remzi Kitabevi
• Çağbayır, Yaşar (2007). Ötüken Türkçe Sözlük. C.I İstanbul: Ötüken Neşriyat. Çobanoğlu, Özkul (2004). Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Ergin, Muharrem (1992). Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Gölpınarlı, Abdülbaki (1976). Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• İnam, Ahmet (2012). Candan Gönüle. İstanbul: Bilsam Yayınları.
• Oy, Aydın. (1972). Tarih Boyunca Türk Atasözleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Parlatır, İsmail vd. (1998).Türkçe Sözlük. Ankara: TTK Basımevi.
• Sami, Şemseddin (2008). Kamus-ı Türkî. İstanbul: Sahhaflar Kitap Sarayı.
• Uludağ, Süleyman (2005).Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.