Selim İleri’nin “Ölüm İlişkileri” İsimli Romanında Yer Alan Değer Çatışmalarının Belirlenmesi ve Eserin Eğitsel Yönden Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 18 - 29, 30.04.2018

MEHMET Fidan

https://doi.org/10.34083/akaded.382913

Öz

Selim İleri postmodern
tarzda kaleme aldığı eserleri ile Türk edebiyatındaki yetkin yazarlardan biri olarak
görülmektedir. Yazarın postmodern teknikle kaleme aldığı romanlardan oluşan Bodrum Dörtlemesi’nin ikinci eseri olan Ölüm İlişkileri’nde toplumda aile
ilişkilerinin giderek bozulmasını anlatılır. Eserde özellikle Belkıs, Emre gibi
karakterlerin davranışları yazarın bu duruma yönelik bakış açısını gösterir
niteliktedir.

Anadil eğitimi
bireylerin zihinsel ve duyuşsal gelişimlerine doğrudan etkide bulunan bir
yapıda bulunmaktadır. Anadiline hâkim olan bireylerin iletişim becerilerinin
çok gelişmiş olduğu araştırmacılar tarafından belirtilmektedir. Bu sebepten
dolayı bireylerde düzenli okuma alışkanlığının kazandırılması gerekmektedir. Bu
alışkanlığın kazandırılmasında ise çocukluk kritik dönem olarak kabul
edilmektedir. Ailelerin ve öğretmenlerin bu dönemi en iyi şekilde planlamaları,
öğrenciler için verimli bir çalışma ortamı, kaynak ve materyalleri sağlamaları
gerekmektedir.

Araştırma sırasında
nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi ve klasik yorumlama tekniğinden
yararlanılmıştır. İçerik analizi gibi klasik yorumlamada da elde edilen veriler
daha önceden oluşturulan ölçütlerden faydalanılarak değerlendirilir. Bu
yöntemler ile aranan özelliklerin metinde hangi düzeyde ve ne amaçla kullanıldığı
kolaylıkla belirlenebilmektedir.

 Birey-toplum çatışmasının temel alındığı
eserde yazar bireylerin toplumsal konumlarına dair göndermelerde bulunur. Ayrıca
yazar eserde kadın-erkek çatışmasına, meslek-rol çatışmasına da yer verir.
Eserde anlatım tekniklerinden iç monolog, bilinçaltı ve betimleme sıklıkla kullanılmıştır.
Eser eğitsel nitelikler yönünden değerlendirildiğinde taşıdığı bazı
niteliklerden dolayı zorunlu eğitim-öğretim sürecindeki faaliyetlerde kullanılamayacağı
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anlatım Biçimleri, Değerler Eğitimi, Eğitsellik Ölçütleri

Kaynakça

• Aktaş, Şerif (2000) Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara. Aytmatov, C. (2012). Gün olur asra bedel. (22. Basım). İstanbul: Ötüken Yayınları. Aytür, Ünal (1977) Henry James ve Roman Sanatı, A.Ü. DTCF YAYINLARI, Ankara. Fidan, M. (2017). Hikmet Temel Akarsu’nun eserlerindeki fantastik ögeler ve eğitim odaklı değerler. Yayınlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Gündüz, Osman (2009) İhsan Oktay Anar’ın Kurgu Dünyası, Vizyon Yayınevi, Ankara. Gündüz, Osman (2009) Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, (Editör: Ramazan Korkmaz), Grafiker Yayınları, Ankara. Gündüz, Osman (2013) “Yazınsal Metin Çözümlemeleri Ders Notları”, Erzurum. İleri, Selim (1994) Ölüm İlişkileri, Can Yayınları, İstanbul. MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB. Moran, Berna (2009) Edebiyat Eleştiri ve Kuramları, İletişim Yayınları, İstanbul. Tekin, Mehmet (2012) Roman Sanatı, Ötüken Neşriyat, İstanbul. Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.