BEYANÎ’NİN BAHR-I TAVİL’İ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 230 - 242, 30.12.2018

İsmail Hakkı Aksoyak

https://doi.org/10.34083/akaded.460094

Cited By: 4

Öz

Edebiyatımızda Anadolu sahasında ilk
örneğini XV. yüzyılda Ahmet Paşa’nın yazdığı bu nazım şeklini, çeşitli
dönemlerde birçok şairin tercih ettiği bilinmektedir. Bunlardan biri de
Beyanî’dir. Beyanî, hem şekil ve muhteva hem de üslup bakımından diğerlerinden
farklılık arz eden bu bahr-ı tavîlinde; Türkçe, Farsça ve Arapça unsurları bir
arada kullanarak farklı bir tarz yakalamıştır. Bu daha önceden tarafımızdan
yazılan  makaleler ile  bahr-ı tavîller üzerinde genel bir değerlendirme
yapılmış, Beyanî’nin bahr-ı tavîlinin şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durularak
bilinen bir çok nüshasından hareketle transkribe edilmiş metnine yer
verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beyânî, Bahr-ı Tavîl, Klasik Türk Edebiyatı

Kaynakça

• Abdulbaki Feyzî, “Bahr-ı Tavil Der-vasf-ı Emîrî-i Bî-adîl”, Akbaba Dergisi, nu: 10, Kanun-ı Sânî, 1339, s. 3.Abdulkadiroğlu, Abdulkerim, Kültürümüzden Esintiler, “Mensur Şiir ve Sofuzâde’den Bir Örnek”, Ankara 1997, s. 106-108.Âlî, “Bahr-ı Tavil”, Dîvan-ı Âlî: Ankara Millî Kütüphane, yz. B. 1000, yk. 4b-5b.Âlî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua Kasaid ve Eşar, (Toplayan: Nakibzâde Seyyid Nimetullah Seyyid Muhammed, Bursalı), Esad Efendi (Süleymaniye Kütüphanesi), nr: 3425, 157b-158b.Âlî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Ankara Millî Kütüphane, yz. C 4, yk. 42 b-43a.Âlî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Manisa İl Halk Kütüphanesi, 2982/1, yk. 1b-2a.Âlî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, nr: 3290.Âlî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih, 5427, yk. 235bAynî, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı Belâgat-unvân-ı Aynî:, İstanbul 1258, s. 95-96.Aziz Mirahmedov, Edebiyyat-Şünaslıg Terminler Lügati, Maarif Neşriyyatı, Bakı 1978, s. 28.“Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Mecmua, Bayazıd Kütüphanesi, nr:5782.“Bahr-ı tavil”, Mecmua, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, T. 692/3, yk. 127 b.Banarlı, Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1987, C.1, s. 618.Beyânî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Ankara Millî Kütüphane, Yz. A 3990, yk. 53b-54a; 63b-64a.Beyânî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Manisa İl Halk Kütüphanesi, 2982/2, yk. 3a-5b.Beyânî, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih, 5427, yk. 236aÇukadarzâde, “Bahr-ı Tavil”, Mecmua, Ankara Millî Kütüphane, Yz. FB., 329, yk. 77a-79b.Dâniş, “Bahr-ı Tavil”, Dîvan-ı Dâniş, Ali Emiri Manzum Eserler, nr: 135, yk.1b-2aDâniş, “Bahr-ı Tavil”, Dîvan-ı Dâniş, İstanbul Üniversitesi, nr: T. 5545, yk. 1b-2aDankoff, Robert, “Penç Beyit As A Synonym of Ghazal in Evliya Çelebi”, The Turkish Studies Association Bulletin, Vol. 21, No: 2, (Fall 1997): 59-60.Dilçin, Cem, Türk Şiir Bilgisi, Ankara 1995, s. 277.Dizdaroğlu, Hikmet, Halk Şiirinde Türler, Ankara 1969, s. 140.Egridirli Hacı Kemal, Camiünnezâir, Bayazıd Kütüphanesi, nr:5782.Erkul, Rasih, “Bir Bahr-ı Tavil Örneği ve Birrî Mehmed”, Yedi İklim, İstanbul, Haziran 1993, S. 39, s. 43-45.Erkul, Rasih, Manisalı Birrî Mehmed Dede, Manisa 2000, s.365-367.Fiske (Orhan Seyfi Orhon), “Hece Vezniyle Bahr-ı Tavil, Öz Türk Şairi Mehmed Emin Bey’e”, Akbaba, nr:14, 22, Kanun-ı Sânî, 1339, s. 3.Gündoğdu, Mehmed Kemal, Müştak Baba, İstanbul 1997, s. 333.[İnal], İbnülemin Mahmud Kemal, Menâkıb-ı Hünerveran, İstanbul 1926, s. 95.İzzet, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı İzzet Molla: Mısır 1255, s. 55-56.Kahraman, Bahattin, Arşî Divanı’nın Tenkitli Metni, Selçuk ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya 1989, s. 184.Kalkışım, Muhsin, Şeyh Galib Divanı, Ankara 1994, s. 245-246.Levend, Agâh Sırrı, Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara 1988, s. 168.Mermer, Ahmet, “XVI. Yüzyıl Divan Şairi Fedâyî ve İki Bahr-ı Tavil”, İlmî Araştırmalar, İstanbul 2002, C.14, s. 121-129.Muîn, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı Muîn: İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, T. 692/3, yk. 127b.Necmî, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı Necmi: Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Yazma A/348, yk. 39b-42b.Okçu, Naci, Şeyh Gâlib, Ankara 1993, s. 477-480.Orhon, orhan seyfi, bkz. fiske.Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul 1989, s. 71.Parlatır, İsmail, “Fuat Bayramoğlu ile Anılarda”, Türk Dili Dergisi, S. 487, Temmuz 1992, s. 24-26.Sâbir, Hophopnâme, (Nâşir: Tâhirzâde), Tahran 1320, s. 31-35.Sâbir, Hophopnâme, (Hazırlayan: A. Mecit Doğru), Ankara 1975, s. 327-332.Sakaoğlu, Saim, Bayburtlu Zihni, İstanbul 1988 s. 23, s. 27.Senih, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı Senih: İstanbul, 1275, s. 50.Seyyid Ebulkasım Nebatî, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı Fârsî, Tebriz 1372, s. 337- 347.Seyyid Ebulkasım Nebatî, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı Türkî, Tebriz 1372, s. 336-337.şeyh Gâlib, “Bahr-ı Tavil”, Divan-ı Şeyh Gâlib:, Mevlana Müzesi Katalogu, (Hazırlayan: Abdülbaki Gölpınarlı) Ankara 1971, C. II, s. 335.Tahirü’l-Mevlevî, Edebiyat Lügati (Neşre Hazırlayan: Kemal Edip Kürkçüoğlu), İstanbul 1973, s. 22.“Tavil Bahri”, Dergâh, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul 1998, C. 8, s. 284Tolasa, Harun, “18. Yüzyılda Yazılmış Bir Divan Edebiyatı Terimleri Sözlüğü:Müstakimzâde’nin Istılâhâtü’ş-şi’riyyesi I”, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (İzmir 1981), 224, 228.Tolasa, Harun, “18. Yüzyılda Yazılmış Bir Divan Edebiyatı Terimleri Sözlüğü : Müstakimzâde’nin Istılâhâtü’ş-şi’riyyesi II”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXIV-XXV (1986), s. 372.Urhan, Mustafa, Fedayî Divanı, Gazi Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2001, s.31.