Güngör Dilmen’in Tiyatrolarında Toplumsal Temalar

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 3, 374 - 393, 13.12.2019

Ali Pulat Segül Bayraktutan

https://doi.org/10.34083/akaded.649748

Öz

Güngör
Dilmen’in tiyatroları geniş bir coğrafyada zengin tarihi birikim ve evrensel
bakış açısıyla işlenmiştir. Yazarın yedi kısa oyunu, yedi gölge oyunu olmak
üzere otuz beş basılı tiyatro eseri ve iki adet de masal kitabı vardır.
Konularını genellikle tarih ve mitolojiden alan yazar, eserlerinde
Mezopotamya’dan Meksika’ya çok geniş bir kültür dünyası sunar. Evrensel
nitelikli konuları ele alan Güngör Dilmen’in amacı, yeryüzündeki tüm insanların
ortak sorunlarını ve duygularını eserlerine yansıtmaktır. Tiyatroları, tarihteki
ve mitolojideki dramatik unsurları kullanarak insanın ve toplumun evrensel
nitelikteki sorunlarını irdeler. Canlı Maymun
Lokantası ve Deli Dumrul
eserlerinde kapitalizmin acımasız yönlerini ele alır. Afyon Savaşı ve Troya İçinde
Vurdular Beni eserlerinde sömürgenin insana ve topluma verdiği zararları
anlatır. Karagözün Filozofluğu
eserinde kültür emperyalizmini,  İlse Koch’da ırkçılığı, Toplar ve Paşalar’da demokrasiyi
değerlendirir. O, eserlerinde özgürlük, kumalık ve rüşvet temalarına da
değinir. İnsanın evrensel değerlerine saldırı mahiyetinde yorumladığı her tür
düşünce, sistem ve yaklaşımı reddeden Dilmen, toplumsal temalı tiyatrolarında
insanın varoluşunu kendi iradesiyle gerçekleştirebilmesinin kıymetini
hissettirmeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güngör Dilmen, tema

Kaynakça

• KAYNAKÇAAltun, H. (1999). Bir Reji Çalışması: Akad’ın Yayı (Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Aktaş, Ş. (2013). Anlatma Esasına Dayalı Edebi Metinlerin Tahlili. Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.And, M. (1983). Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu, İstanbul: Türkiye İş BankasıKültür Yayınları.Çalışlar, A. (1995). Tiyatro Ansiklopedisi, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.Çekiç, S. , &Doltaş, D. , & Halman, T. (2010).Güngör Dilmen Bildiri Kitabı, Güngör Dilmen’in 50. Sanat Yılı Sempozyumu, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Çetin, N. (2008). Roman Çözümleme Yöntemi, Altıncı Baskı, Ankara: Öncü Kitap.Dilmen, G. (1996). Toplu Oyunları 3, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G (1998). Toplu Oyunları 4, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2000). Toplu Oyunları 5, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2002). Osmanlı Dram Kumpanyası, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2003). Toplu Oyunları 6, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2007). Keçitürküsü, Birinci Baskı, İstanbul: Cem Yayınları.Dilmen, G. (2008). Toplu Oyunları 2, İkinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2009). Galileo’nun Günahları?, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos BoyutYayınları.Dilmen, G. (2010). Toplu Oyunları 1, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2011). Canlı Maymun Lokantası, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2012). Sokrates “Bulutlar”da, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2016). Toplu Oyunları 1, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2017). Deli Dumrul, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2017). Ben Anadolu, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Dilmen, G. (2017). Hasan Sabbah, Birinci Baskı, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.Doğan, D. Mehmet (1990). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Rehber Yayınları.Göktaş, S. (2015). Güngör Dilmen’in Mitolojik Dünyası, İstanbul: Yeni Yayınevi.Keçeli, F. (2003). Güngör Dilmen’in Oyunlarında “Mitolojik, Tarihsel ve Fantastik Olanın” Kullanımı. Tiyatro Araştırmaları Dergisi.Yaycıoğlu, M. (2005). Güngör Dilmen’le Söyleşi. Tiyatro Araştırmaları Dergisi 20, s.129-142.