Investigation of The Essayist Dimension in Füsun Akatlı's Work Named Rüzgara Karşı Felsefe

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 298 - 325, 30.08.2020

Atiye Akbalık

https://doi.org/10.34083/akaded.766204

Öz

In this study, an examination was made on the essay of Füsun Akatlı, one of the writers of the Republican era. This review was written based on Akatlı's work called Rüzgâra Karşı Felsefe. In the introduction part of this six-part study, the historical development of the type of essay and its formation in Turkish literature are mentioned. In addition, the authors who wrote essay in Turkish literature were mentioned. In the first part, information about the attitude of the author is given in the essays, and in the second part, the essays are classified in terms of topics. In this context, critical essay, current essay, portrait essay, fantasy essay and necrological essay titles were opened. In the third part, who Füsun Akatlı is briefly mentioned, and in the second part, her works are listed chronologically. In the fifth part, Akatlı's essayist attitude is mentioned. Accordingly, information was given about her writings and style, their views on the type of essay are mentioned. The prominent features of the essay are that they process their essays in the mood of chat, support their essays by quoting them, their essay by concluding them and provide suggestions. In the sixth chapter, the essay of Akatlı based on her work called Rüzgâra Karşı Felsefe was examined. 

In her essays, Akatlı has covered subjects such as theatre, literature, education, music, and intellectual-artist. While addressing these issues, she addressed language-related problems such as misuse of Turkish language, language corruption, and language contamination. Akatlı used a style that asked, questioned and criticized his writings because he reflected his philosophical identity to his essays. Her language style is plain, clear and understandable.

Anahtar Kelimeler

Füsün Akatlı, Essay, Rüzgara Karşı Felsefe

Füsun Akatlı’nın Rüzgâra Karşı Felsefe Adlı Eserinde Denemeciliğinin Tematik Boyutta İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada Cumhuriyet dönemi yazarlarından Füsun Akatlı’nın denemeciliği üzerine bir inceleme yapılmıştır. Bu inceleme, Akatlı’nın Rüzgâra Karşı Felsefe adlı eserinden yola çıkılarak kaleme alınmıştır. Altı bölümden oluşan bu çalışmanın giriş bölümünde deneme türünün tarihsel gelişimine, Türk edebiyatındaki oluşumuna değinilmiştir. Ayrıca Türk edebiyatında deneme türünde yazan yazarlardan bahsedilmiştir. Birinci bölümde deneme metinlerinde yazarın tavrı hakkında bilgi verilmiş, ikinci bölümde ise denemeler konuları bakımından tasnif edilmiştir. Bu bağlamda eleştirel deneme, güncel deneme, portre deneme, fantezi deneme ve nekrolojik deneme başlıklar açılmıştır. Üçüncü bölümde Füsun Akatlı’nın kim olduğuna kısaca değinilmiş, ikinci bölümde ise eserleri kronolojik olarak listelenmiştir. Beşinci bölümde Akatlı’nın denemeci tavrına değinilmiştir. Buna bağlı olarak yazıları ve üslubu hakkında bilgi verilip, deneme türü hakkındaki görüşlerine yer verilmiştir. Denemelerini sohbet havası içinde işlemesi, deneme yazılarını alıntılar yaparak desteklemesi, denemelerini bir sonuca bağlayarak ve öneriler sunarak bitirmesi denemelerinin öne çıkan özellikleridir. Altıncı bölümde Akatlı’nın Rüzgâra Karşı Felsefe adlı eserinden hareketle denemeciliği incelenmiştir.

Akatlı, denemelerinde tiyatro, edebiyat, eğitim, müzik, aydın-sanatçı gibi konuları işlemiştir. Bu konuları ele alırken Türkçenin yanlış kullanımı, dilin yozlaşması, dilin kirlenmesi gibi dil ile ilgili sorunlara değinmiştir. Akatlı, denemelerine felsefeci kimliğini yansıttığı için yazılarında soran, sorgulayan, eleştiren bir üslup kullanmıştır. Dili süsten uzak, yalın ve açık bir özelliğe sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Füsun Akatlı, Deneme, Rüzgara Karşı Felsefe

Kaynakça

• Akatlı, Füsun (2007). Rüzgâra Karşı Felsefe. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Akatlı, Füsun (1993). Türk Edebiyatında Deneme ve Eleştiri. Varlık Dergisi, 1108 (21-22).
• Arıkan, Zeki (1993). Tarihimiz ve Cumhuriyet. Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Atayman, Veysel (1987). Deneme, Eleştiri ve Polemik Üzerine. Varlık Dergisi, 960 (5).
• Canbek, Nesrin (2001). Yeni Türk Edebiyatında Bir Anlatı Türü Olarak Deneme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Necatigil, Behçet (2016), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
• Tan, Nail (2010). Eleştirmen, Denemeci, Füsun Akatlı. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 704 (185-187).
• Uzun, Ali (2019). Türk Edebiyatında Denemenin Gelişiminde Cemal Süreya’nın Yeri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.