XIX. Yüzyıl Şairlerinden Nazmi ve Divanı

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 548 - 569, 30.08.2020

Necmiye Kelemci

https://doi.org/10.34083/akaded.772712

Cited By: 1

Öz

Türk edebiyatında XIII. yüzyıldan XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar geçen süreçte klasik Türk edebiyatının usul ve kaidelerine uygun nazım ve nesir alanında sayısız eser verilmiştir. Bu eserlerin başında dîvȃnlar gelmektedir. Nazmî’nin XIX. yüzyılda kaleme aldığı Dîvân’ı da bu eserlerden biridir. Nazmî Dîvânı, İzmir Milli Kütüphanesi Yazmalar Bölümü 1559 numarada kayıtlıdır. Biyografik kaynaklarda eserin müellifi Nazmî’nin hayatına dair kesin bilgiler bulunmamaktadır. Dîvân’dan yapılan tespitlere göre Nazmî’nin XIX. yüzyılın ikinci yarısında yaşadığı ve şiirlerini de yaklaşık olarak 1842 ila 1876 yılları arasında yazdığı söylenebilir. Nazmî’nin elde bulunan tek eseri Dȋvȃn’ıdır. Mürettep bir dȋvȃn hüviyetinde tertip edilen eser 227 sayfadan oluşmaktadır. Eserde 131’i gazeller bölümünde olmak üzere toplamda 322 adet şiir bulunmaktadır. Dȋvȃn’da Arapça bir kıt’a dışındaki tüm şiirler Türkçe yazılmıştır. Bu çalışmada öncelikle XIX. yüzyılda Nazmî mahlası ile şiir yazmış şairlerle ilgili bilgiler verilmiştir. Daha sonra eserin müellifi olan Nazmî’nin hayatı hakkında Dȋvȃn’ından elde edilen tespitlere yer verilmiştir ve şairin elde bulunan tek eseri olan Dȋvȃn’ı şekil ve içerik yönünden tanıtılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Edebiyatı, XIX. Yüzyıl Türk Şiiri, Nazmî Dîvânı

A XIX. Century Poet Nazmi and His Divan

Öz

In Turkish literature, there were numerous verse and prose work pertinent with methods and principles Divan Literature from XIII. to te second half of XIX. century. Among these Divans were the main works. Divan that were written by Nazmî in XIX. century is one of these works. Divan of Nazmî is registered in İzmir National Library, Writings Section, no. 1559. Biographical sources have a lack of definitive information about Nazmî, author of the work. We can infer from his divan that he lived in the second half of XIX. century and wrote his poems between about 1843 adn 1876. The only work of Nazmî survived is his divan. The divan that arranged in a serial manner consists of 227 pages. In the divan, a total of 322 poems were published, 131 of them are gazels. All poems written in Turkish except one verse which is in Arabic. In the first part of this study, information about XIX. century poets which wrote under pen name Nazmî are given. Later, the determinations about the life of Nazmi, author of the work, from his divan are given and the divan, his only surviving work, was introduced in terms of form and content.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish Literature, XIX. Century Turkish Poems, Divan of Nazmî

Kaynakça

• Afyoncu, Erhan (2017). Osmanlı Tarihi (1302-1922). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Akün, Ömer Faruk (1994). “Divan Edebiyatı”. İslam Ansiklopedisi. C.9. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. 12-53.
• Canım, Rıdvan (2012). Divan Edebiyatında Türler. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Dilçin, Cem (2000). Örnekler Türk Şiir Bilgisi. Ankara: TDK Yayınları.
• Erdoğan, Mustafa (2002). Türk Edebiyatında Muhammes. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Ergun, Saadettin Nüzhet (1956). Bektaşi-Kızılbaş Alevi Şairleri ve Nefesleri (19. Asırdan Beri Cilt 3). İstanbul: İstanbul Maarif Kitaphanesi.
• İpekten, Haluk (1994). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• İsen, Mustafa ve diğerleri (2003). Eski Türk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Karlı, Ercan (2011). Osmanlı Padişahları. İstanbul: Geçit Kitapevi.
• Köksal, M. Fatih (2006). Sana Benzer Güzel Olmaz Divan Şiirinde Nazire. Ankara: Akçay Yayınları.
• Kurnaz, Cemal ve Tatçı, Mustafa (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî I-II. Ankara: Bizim Büro Basım Yayın Dağıtım.
• Kurnaz, Cemal ve Çeltik, Halil (2013). Divan Şiiri Şekil Bilgisi. Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.
• Kutay, Cemal (1991). Sultan Abdülaziz’in Avrupa Seyahati. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Mengi, Mine ( 2016). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Süreyya, Mehmet (1996). Sicill-i Osmanî. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayınları.
• Şentürk, A. Atilla ve Kartal, Ahmet (2008). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• YAKIT, İsmail (2003). Türk İslam Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme. İstanbul: Ötüken.