The World Dream Through The Eyes of The Other: Structure and Theme in "Bir Çocuk"

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 3, 458 - 470, 11.09.2020

Büşra Gökçe Yüce

https://doi.org/10.34083/akaded.760542

Öz

Orhan Kemal is an artist who tells the Turkish Literature story of the individual who does not have enough knowledge and vision in the face of life with a realistic perspective. The story of "Bir Çocuk" is found in the book Önce Ekmek published in 1968. Önce Ekmek, which received the Sait Faik Hikâye Ödülü and the Türk Dil Kurumu Ödülü in 1969, includes seventeen stories. Orhan Kemal, the immortal name of Turkish literature with his works independent of time and space, equips the narrative with leitmotives and powerful descriptions. The writer is the spokesperson in our literature of the people who struggle for life, work for survival and spend effort.

"Bir Çocuk" expresses his inadequacy. The name of the work is marked with a certain age range and independent of the person. People of all ages are considered children on certain issues. With a word, the person who looks vulnerable alone draws an anonymous image, in this context his scope increases and the scope of the study expands.

In this study, Orhan Kemalʹs story named "Bir Çocuk" was analyzed in terms of structure and theme. In the story, which was shaped in the axis of poverty, social injustice, alienation, social aspect of corruption, the reflections of the living conditions of the other person on the plane of action were emphasized. The reasons why the individual who tries to survive in the world without his guide, turns towards the prohibitions of the society as a way of salvation has been studied in the context of name-content, plot, perspective and narrator, time, place, peopleʹs world. and the theme. In the story of "Bir Çocuk", it was determined that the artist created an anonymous and inclusive concept string in Turkish storytelling.

Anahtar Kelimeler

Orhan Kemal, Bir Çocuk, structure, theme, other

Öteki’nin Gözünden Dünya Düşü: "Bir Çocuk"ta Yapı ve Tema

Öz

Orhan Kemal, Türk Edebiyatının, hayat karşısında yeterli bilgisi ve görüsü olmayan bireyinin, yaşama tutunabilme öyküsünü gerçekçi bir bakış açısı ile anlatan bir sanatkârıdır. "Bir Çocuk" öyküsü, 1968 yılında yayımlanan Önce Ekmek isimli kitapta bulunur. 1969 yılı Sait Faik Hikâye Armağanı ve Türk Dil Kurumu Ödülünü alan Önce Ekmekʹte on yedi öykü yer alır. Zamandan ve mekândan bağımsız yapıtları ile Türk edebiyatının ölümsüz ismi Orhan Kemal, anlatıyı leitmotifler ve güçlü betimlemeler ile donatır. Yazar, yaşam mücadelesi veren, hayatta kalmak için çalışan ve emek harcayan insanın edebiyatımızdaki sözcüsüdür. 

"Bir Çocuk", yetersizlik durumunu ifade eder. Eserin ismi ile belli yaş aralığı ve kişiden bağımsız insan imlenir. Her yaştan kimse, belli konularda çocuk sayılır. Bir kelimesi ile tek başına, savunmasız olduğu anlaşılan insan, anonim bir görüntü çizer, bu yönüyle kapsayıcılığı artar, eserin etki alanı genişler. 

Bu çalışmada Orhan Kemalʹin "Bir Çocuk" adlı öyküsü yapı ve tema bakımından tahlil edildi. Yoksulluk, sosyal adaletsizlik, yabancılaşma, toplumsal boyuttaki görüngüsü yozlaşma temaları ekseninde şekillenen öyküde, başkişinin içinde bulunduğu yaşam koşullarının eylem düzlemine yansımaları vurgulandı. Rehberi olmadan dünyada varlığını devam ettirmeye çalışan bireyin, kurtuluş yolu olarak toplumun yasaklarına yönelmesinin sebepleri, isim- içerik, olay örgüsü, bakış açısı ve anlatıcı, zaman, mekân, kişiler dünyası ve tema bağlamında incelendi ve tahlil edilen hikâye özelinde sanatkârın Türk öykücülüğünde anonim ve kapsayıcı bir kavram dizgesi oluşturduğu tespit edildi. 

Anahtar Kelimeler

Orhan Kemal, Bir Çocuk, yapı, tema, öteki

Kaynakça

• Bal, Hüseyin (2016). Suç Sosyolojisi. Sentez Yayıncılık: İstanbul.
• Budak, Selçuk (2017). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Eliuz, Ülkü (2009). “Orhan Kemal’in Romanlarında Bakış Açısı ve Anlatıcı”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/8. 1134-1165.
• Felsefe Sözlüğü (2003). (Haz. Abdülbaki Güçlü vd.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Kemal, Orhan (2018). Önce Ekmek. İstanbul: Everest Yayınları.
• Korkmaz, Ramazan (2015). “Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri Üzerine Bazı Öneriler”. Yazınsal Okumalar. İstanbul: Kesit Yayınları. s. 110-114.
• Türkçe Sözlük (2011). (haz. Şükrü Haluk Akalın vd.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.