Nahid Sırrı Örik’in “Eve Düşen Yıldırım” Hikâyesini Tahlil Denemesi

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 4, 1020 - 1037, 30.12.2020

Tuğba Afacan

https://doi.org/10.34083/akaded.814546

Öz

Yaşadığı dönemde herhangi bir edebî topluluğa katılmayan Nahid Sırrı Örik, özellikle roman ve hikâyeleriyle adını günümüze taşıyan yazarlardan birisidir. Yazarın “Eve Düşen Yıldırım” adlı hikâyesinin incelendiği makale, başlıca beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde öncelikle yazarla ilgili kısa bir bilgi verildikten sonra hikâyenin künyesine ve hikâye hakkında çıkan tartışmalara değinilmiştir. 

Konu bölümünde hikâyenin muhtevası ayrıntılı bir şekilde anlatılmış, tema başlığında ferdî ve sosyal temaların birlikte kullanıldığı bilgisine ulaşılmıştır. Yapı bölümü; olay örgüsü, şahıs kadrosu, zaman, mekân, dil ve anlatım olmak üzere beş alt başlıkta ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Olay örgüsünde hikâyenin gerilim noktalarını oluşturan belli başlı olaylar ele alınarak kahramanlar arasındaki çatışma unsurları ortaya konulmuştur. Şahıslar ise öncelikle fiziki özellikleri ile tanıtılmış ve sonrasında şahısların hikâyedeki ayırıcı niteliklerine yer verilmiştir. Zaman bahsinde hikâyenin vaka zamanı ve sosyal zamanı belirlenmiştir. Hikâyenin dış mekânı Ankara’dır ve bunun yanında Cebeci’deki ev ise iç mekânı oluşturur. Son olarak dil ve anlatım bahsinde de yazarın üslubu ve hikâyede kullanılan temel anlatım tarzları örnekler verilerek kısaca açıklanmıştır. Sonuç bölümünde ise yazarın güzellik tutkusuna vurgu yapılarak “Eve Düşen Yıldırım”ın yazarının edebî anlayışını yansıtan tipik bir hikâye örneği olduğu bulgusu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ankara, güzellik, kıskançlık, aile, ev

An Analysis “Eve Düşen Yıldırım” Written By Nahid Sırrı Örik

Öz

Nahid Sırrı Örik, who doesn’t attend any literary groups in the period which he lives, is one of the writers that reach to present-day through especially his novels and stories. The article that examines “Eve Düşen Yıldırım” story consists of five main parts. In the introduction part, firstly a short information is given about the author and then is mentioned about the identity of the story and arguments related it.

In the subject part, the content of the story is explained in detail, in the theme part is found that individual and social themes are used together in the text. The structure part is interpreted under the titles of five lower parts as plot, characters, time, place, language and narration in detail. In plot, main incidents that create thrill spots of the story are discussed and conflict elements among heroes are presented. Firstly characters are introduced with their physical characteristics and then their typical features in the story are included. In chapter of time, social and incident time of the story is determined. Outdoor of the story is Ankara and also the house in Cebeci forms inner space. Finally, in language and narration part the author’s style and basic phrases used in the story are explained with examples briefly. In the conclusion part, passion for beauty of the author is emphasized and is determined that “Eve Düşen Yıldırım” is a typical example of story that reflects the author’s understanding.

Anahtar Kelimeler

Ankara, beauty, jealousy, family, home

Kaynakça

• Aktaş, Şerif (1984). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Birlik Yayınları.
• Alangu, Tahir (1968). Cumhuriyetten Sonra Hikâye Ve Roman. C. 1. İstanbul: İstanbul Matbaası.
• Çelik, Behçet. (2001). “Nahid Sırrı Örik’in Romanlarında ‘Kötülük’”. Virgül. S. 41. Taha Toros Arşivi, 55-56.
• Çetişli, İsmail (2009). Metin Tahlillerine Giriş/2 Hikâye-Roman-Tiyatro. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Demiralp, Oğuz. (1999). “Yırtık Ev”. Kitaplık. S. 38, 209-218.
• İleri, Selim. (1990). “Aynalı Dolaba İki El Revolver”. Argos, 35-46.
• Kaplan, Mehmet (2014). Edebiyatımızın İçinden. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kocabıyık, Özlem (2006). Nahit Sırrı Örik’in Romanlarında Ve Hikâyelerinde Yapı Ve Tema. Yüksek Lisans Tezi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Nayır, Yaşar Nabi (1938). Genç Neslin En Güzel Hikâyeleri. İstanbul: Kanaat Kitabevi.
• Nayır, Yaşar Nabi (1972). Dost Mektupları. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Örik, Nahid Sırrı (2009). Eve Düşen Yıldırım. Haz. M. Kayahan Özgül, Vahide Bilgi, 2. Baskı. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Özgül, M. Kayahan (1996). “Şevkefzâ’dan Sûzıdilârâ’ya Bir Gezinti”. Yıldız Olmak Kolay Mı?. Nahid Sırrı Örik. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Özgül, M. Kayahan (2009). “Asefal Bir Heykel İçin Requiem”. Eve Düşen Yıldırım. Nahid Sırrı Örik. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Soydan, Serdar (2017). “Eve Düşen Yıldırım Ve Akisleri”. Erişim 13 Ocak 2017. https://nahidsirriorik.wordpress.com.
• Soylu, Özge (2001). Nahid Sırrı Örik, Kıskanmak Ve Psikanaliz. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
• Yazar, M. Behçet (1938). Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı. İstanbul: Kanaat Kitabevi.
• Yılmaz, Ayfer (2006). Nahit Sırrı Örik Hayatı-Sanatı-Eserleri. Ankara: Ürün Yayınları.