Mehmet Rauf’un “Halâs” Adlı Romanında İşgal ve Direniş

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 4, 983 - 1000, 30.12.2020

Merve Şener

https://doi.org/10.34083/akaded.821664

Öz

Mehmet Rauf’un çalışmaya konu olan Halâs (1929) adlı romanı, Türk halkının Mütareke ve Milli Mücadele yıllarındaki işgaller karşısında gösterdiği direnişi konu edinir. Eser kurgusunda, romanın baş karakteri Nihat’ın yaşadığı olayların paralelinde; İzmir ve İstanbul’un işgali, Erzurum ve Sivas Kongreleri’nin gerçekleşmesi, düzenli ordunun kuruluşu, Urfa, Maraş ve Antep şehirlerinin düşman işgalinden kurtulması, Sevr Antlaşması’nın İstanbul Hükümeti tarafından kabul edilişi ve Ankara’da yeni bir hükümetin kuruluşu, kronolojik bir sırayla yer almaktadır. Mehmet Rauf, Anadolu’daki direnişi ve kurtuluş öyküsünü Nihat karakteri üzerinden hikâyeleştirmiştir.

Bu çalışma kapsamında Halâs adlı eser, işgal ve direniş açısından incelenmiştir. Türk tarihinin önemli dönemeçlerinden biri olarak kabul edilen Millî Mücadele dönemini anlatma meselesine bir sorumluluk duygusu ile yaklaşan Mehmet Rauf, eserini tarihsel gerçeklere dayandırarak ele almıştır. Bu bakımdan, çalışmada, edebi bir eserin tarihî gerçekliği ne derece yansıttığına, eserden yapılan alıntılarla dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Rauf, Halâs, Milli Mücadele, İşgal, Direniş

Occupation and Resıstance In “Halâs” Novel by Mehmet Rauf

Öz

Mehmet Rauf's novel Halâs (1929), which is the subject of the study, is about the resistance of the Turkish people against the invasions during the Armistice period and the National Struggle. In the fiction of the work, it develops in parallel with the events experienced by Nihat, the main character of the novel. The occupation of Izmir and Istanbul, the realization of the Erzurum and Sivas Congresses, the establishment of the regular army, the liberation of the cities of Urfa, Maraş and Antep from the enemy occupation, the acceptance of the Treaty of Sevres by the Istanbul Government and the establishment of a new government in Ankara, is located chronological order. Mehmet Rauf has narrated the story of resistance and liberation in Anatolia through the character of Nihat.

Within the scope of this study, the work named Halâs was examined in terms of occupation and resistance. Mehmet Rauf, who approached the issue of describing the period of the National Struggle, which is accepted as one of the important turning points in Turkish history, handled his work based on historical facts with a sense of responsibility. In this respect, the extent to which a literary work reflects the historical reality is highlighted with quotations from the work.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Rauf, Halâs, War of Independence, Occupation, Resistance

Kaynakça

• Çavdar, Tevfik (2013). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950. Ankara: İmge Kitabevi.
• Enginün, İnci (2013).Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yay.
• Gökbilgin, M. Tayyib (2011). Milli Mücadele Başlarken Mondros Mütarekesi’nden Büyük Millet Meclisi’nin Açılmasına. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
• Güngör, Bilgin (2018). Mehmet Rauf’un Halâs Romanında Aşkın Devingenliği. Humanitas Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 1-10 . DOI: 10.20304/humanitas.292781
• Kili, Suna (2007). Türk Devrim Tarihi. İstanbul: Türk İş Bankası Kültür Yay.
• Özbalcı, Mustafa (1997). Mehmet Rauf’un Romanlarında Şahıslar Kadrosu. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yay.
• Rauf, Mehmet (1998). Halâs (Kurtuluş). (Haz. Emin Nedret İşli). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
• Selek, Sabahattin (1976). Anadolu İhtilâli. İstanbul: Cem Yay.
• Sivridağ, Abdullah, Gurulkan K., Genç, Y. İ., Küçük, M., Demirbaş,U., Karaca, Y., ve Pakırdağ N. (2007). Osmanlı Belgelerinde Millî Mücadele ve Mustafa Kemal Atatürk. Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
• Tanör, Bülent (2015). Osmanlı- Türk Anayasal Gelişmeleri. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Törenek, Mehmet (1999). Roman ve Hikâyeleriyle Mehmet Rauf. İstanbul: Kitabevi Yay.