İlbegli-zâde Muhammed Meyli’s Verse Letter and His Son’s Response to This Letter

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 320 - 341, 30.04.2021

Enes Yıldız

https://doi.org/10.34083/akaded.899625

Cited By: 1

Öz

Communication is one of the basic needs of human beings who are social creatures. Throughout history, one of the most essential communication tools of human beings has been letters. Many verse and prose letters have been written as a style in classical Turkish literature, which has existed with different genres and styles for nearly six hundred years. Verse and prose letters can be seen in mesnevi, divan, collection poems and münşeat collection.

The vast majority of verse letters with or without titles are written in ode and small mesnevi verse form. Verse letters, with their rich content, are usually written with the aim of "getting news from loved ones, asking for good health, expressing the desire for reunion and the pain of separation, arz-ı hal and presenting a show of skill".

This study based on the verse letter of İlbegli-zade Muhammed Meylî Efendi, one of the XVIII. century poets. Meylî sent his letter from Cyprus, where he was exiled, to his son Abdürrahim Efendi in Adana. The poet asks about the state and health of his family and friends in his letter and expresses the pain of separation. Upon this letter, his son Abdürrahim Efendi also wrote a reply to his father by way of nazire. In the article, firstly, information will be given about the classical Turkish poetry in verse letter tradition. In the main part of the article, the letter of Meyli and his son's reply to this letter will be examined in terms of form and content. At the end of the article, the translated texts and facsimiles of the letters will be presented to the readers.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Şiiri, Manzum Mektup, Meylî

İlbegli-zâde Muhammed Meylî’nin Manzum Mektubu ve Oğlunun Bu Mektuba Cevabı

Öz

İletişim, sosyal bir varlık olan insanın temel ihtiyaçlarındandır. Tarih boyunca insanoğlunun en önemli iletişim araçlarından biri mektup olmuştur. Yaklaşık altı yüzyıl boyunca farklı tür ve tarzlarla varlığını sürdüren klasik Türk edebiyatında da bir tarz olarak manzum ve mensur birçok mektup yazılmıştır. Manzum ve mensur mektuplar; mesnevi, divan, mecmua ve münşeat mecmualarında görülür.

Başlıklı veya başlıksız olan manzum mektupların büyük çoğunluğu kaside ve küçük mesnevi nazım şekli ile kaleme alınmıştır. Zengin muhtevalarıyla manzum mektuplar genellikle “sevdiklerinden haber alma, hâl-hatır sorma, vuslat arzusu ve firak acısını ifade etme, ‘arz-ı hâl sunma ve hüner gösterisi” amacıyla yazılmıştır.

Bu çalışma, XVIII. yüzyıl şairlerinden İlbegli-zâde Muhammed Meylî Efendi’nin manzum mektubu üzerinedir. Meylî, mektubunu sürgün edildiği Kıbrıs’tan Adana’daki oğlu Abdürrahim Efendi’ye göndermiştir. Şair, mektubunda ailesi ve dostlarının hâlini, sağlık ve sıhhatlerini sorar ve ayrılık acısını dile getirir. Bu mektup üzerine oğlu Abdürrahim Efendi de babasına nazire yolu ile bir cevap yazar. Yazıda öncelikle klasik Türk şiiri manzum mektup geleneği hakkında bilgi verilmiştir. Makalenin asıl bölümünde Meylî’nin mektubu ve oğlunun bu mektuba cevabı şekil ve muhteva açısından incelenmiştir. Yazının sonunda ise mektupların çeviriyazılı metinleri ve tıpkıbasımları okuyucuların istifadesine sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Edebiyatı, Manzum Mektup, Meylî

Kaynakça

• Açıkgöz, Namık (1987). “Divan Edebiyatında Mektup ve XVII. Yüzyıl Şairlerinden Riyâzî’nin İki Mektubu”. Fırat Üniversitesi Dergisi, 1/2:7-14.
• Ak, Coşkun (2001). Bağdatlı Rûhî Dîvânı, Karşılaştırmalı Metin. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay.
• Akkuş, Metin (1993). Nef’î Divanı. Ankara: Akçağ Yay.
• Aksoyak, İ. Hakkı (2006). Gelibolu Mustafa Âlî Divan III. Department Of Near Eastern Languagesan Civilizations Harvard University.
• Arslan, Mehmet (2002). Şeref Hanım Divanı. İstanbul: Kitapevi Yay.
• Aydın, Elif (2007). Divanlardaki Manzum Mektuplar. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi.