Trabzonlu Emin Hilmi’nin Dîvân’ında Bulunmayan Kasideleri

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 4, 2158 - 2171, 30.12.2021

Halil İbrahim Haksever

https://doi.org/10.34083/akaded.1006058

Öz

Trabzonlu Emîn Hilmi 19. yy şair ve yazarlarındandır. Çeşitli kademelerdeki devlet memurluğundan başka, gazete muharrirliği ve Osmanlı Devleti’nin ilk Meclis-i Mebûsânında mebusluk görevi yapmıştır. Manzum ve mensur eserler kaleme almış, bunların bazıları yayımlanmıştır. Yazdığı müşterek gazeller ve çeşitli olaylara düşürdüğü tarih manzumeleriyle dikkat çekmektedir. Çeşitli devlet yetkililerine ithaf ettiği kasidelerinde, memurluk görevlerinde yaşadığı haksızlık ve yanlışlıkları dile getirip taleplerde bulunmuştur. Farklı nazım şekilleriyle kaleme aldığı manzumeleri Dîvân’ında toplayan Emîn Hilmi’nin, Münşeât’ına kaydettiği iki kısa kasidesi daha vardır. Bunlardan birini 1293’te tahta geçen V. Murâd’ın cülusu sebebiyle kaleme almış ve Bâb-ı Âlî’ye takdim etmiştir. Kasidenin her mısraıyla cülus tarihini tespit ederek padişaha dualar etmiştir. Diğer kasidesi de Trabzon defterdarlığına tayin edilen Âkif Efendi’nin övgüsünü içermektedir. Aynı zamanda şair ve münşi olan Âkif’in bu özelliğini belirterek, ondan lütuf ve himmet beklentisini îma etmiştir. Hilmi’nin Münşeât’ında, bu iki kasidesinden başka beyit ve kıtalar da mevcut olup makalede bunlara da yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Emin Hilmi, Münşeât, Kaside

Trabzonlu Emin Hilmi’s Odes The Odes of Emin Hilmi from Trabzon that are not included in his Divan

Öz

Emin Hilmi from Trabzon is one of the 19th century poets and writers. He served as a civil servant at various levels; as a newspaper editor and as a deputy in the first Parliament of the Ottoman State. He wrote verse and prose works, some of which were published. He draws attention with the ghazals and the chronograms these he wrote about various events. In his odes, which he dedicated to various civil servants, he expressed the injustices and mistakes he experienced as a civil servant and he made demands. Emin Hilmi, who collected the poems he wrote in different verse forms in his Dîvân, has two more short odes that he recorded in his Münşeât. He wrote one of them due to the enthronement of Murad V who ascended the throne in 1293 AH, and presented it to the Bab-ı Ali. Emin Hilmi determined the date of ascending the throne of Murad V with each verse of the ode. He prayed to the sultan in this ode. His other ode includes the praise of Akif Efendi who was appointed as the Treasurer of Trabzon. He stated that Akif was a poet and a writer of münşeât, implying that he expected grace and help from him. In Hilmi's Münşeât, there are verses and stanzas other than these two odes, and these are also included in this article.

Anahtar Kelimeler

Emin Hilmi, Münşeât, Ode

Kaynakça

• Aksoyak, İ.Hakkı, (2003),Trabzonlu Emin Hilmi’nin Müşterek Şiirleri,TUBAR-XIV, s. 43-64.
• Aksoyak, İsmail Hakkı, Hilmi, Mehmed Emin, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Erişim tarihi: 04.10.202,http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hilmi-mehmed-emin,.
• Emin Hilmi (1293), Dîvân ve Münşe’ât, Trabzon.
• Erkeleş, Şifahatun (2020), Emin Hilmi’nin Muhakeme-i Ye’s ü Emel Eseri (İnceleme-Metin) Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı [Yüksek Lisans Tezi], Erzurum.
• Haksever, Halil İbrahim(2020). Emin Hilmi Münşeâtı ve Hz.Peygamber’e Yazdığı Arzıhâl,Sosyal Bilimlerde 2020 Gündemi Türkiye ve Doğu Karadeniz, Trabzon, s. 92-108.
• İslamoğlu, Abdülmecit (2016),Trabzonlu Emin Hilmi Efendi’nin Münşeat’ından Trabzon-Samsun Halkının Hz. Peygamber Sevgisine Dair Bir Kesit, 1.Uluslararası Geçmişten Günümüze Trabzon’da Dini Hayat Sempozyumu Bildiriler Kitabı, II.Cilt, Trabzon, s. 833-839.
• Küçük, Cevdet, (2006), Murad V, DİA, C. 31, s. 183-185.
• Uzun, Mustafa, (1995), Emin Hilmi Efendi, DİA, C.11, s. 115-116.