Rahmet Feyzî’nin Hikâyeciliği Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 4, 2440 - 2462, 30.12.2021

Erhan Giray

https://doi.org/10.34083/akaded.996489

Öz

Modern Özbek edebiyatında önemli bir yere sahip olan Rahmet Feyzî, şiir, roman, uzun hikâye, hikâye, deneme ve film senaryosu türlerinde eserler vermiş çok yönlü bir yazardır. Feyzî, aynı zamanda iyi bir gazetecidir.
Rahmet Feyzî, 10 Ekim 1918 yılında Taşkent’in Beşağaç bölgesi Karataş mahallesinde yaşayan bir işçi ailesinde dünyaya geldi. Annesi Selamet Hanım dokuma fabrikasında, babası Feyzullah Bey ise Taşkent tramvayında işçi olarak çalıştı. Feyzullah Bey, siyasi, edebi ve sanat hayatına önem veren aydın biriydi. Rahmet Feyzî’nin güçlü bir yazar olmasında babasının etkisi büyüktür. Feyzî, çocukluğunda hem okudu hem de işçi olarak çalıştı. Ortaokulu bitirdikten sonra elektrik ve makina mühendisliği bölümünü okudu. Hayatı boyunca birçok gazetede görev alan Feyzî, 18 Kasım 1988 yılında vefat etti.
Feyzî, kırk yıllık edebî hayatı boyunca altmıştan fazla hikâye kaleme almıştır. Ancak bu hikâyelerden sadece on altısı Feyzî’nin üç ciltlik eserleri arasına dâhil edilmiştir. Makalemize kaynaklık eden bu hikâyelerde yazar, toplumsal konular, işçi sınıfının verdiği emek ve vatanperverlik temaları üzerinde durmuştur. Feyzî, bu temalarla bağlantılı olarak idealist, çalışkan ve vatanına sadık karakterler kurgulamıştır. Feyzî’nin hikâyelerinde dikkati çeken en önemli nokta ise savaş yıllarında annesini ve babasını kaybeden çocukların durumudur. Birçok hikâyesinde bu durumdaki çocukların ruh hallerini yansıtmıştır. Yazar ayrıca bu çocuklara milliyet ayrımı yapmadan şefkat gösteren Özbek halkını yüceltmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rahmet Feyzî, Hikâye, Modern Özbek Edebiyatı, Hikâye İnceleme, Tema

An Evaluation Of Rahmet Feyzî's Storytelling

Öz

Rahmet Feyzî, who has an important place in modern Uzbek literature, is a versatile writer who has written works in the genres of poetry, novels, long stories, short stories, essays and film scripts.
Rahmet Feyzî was born on October 10, 1918 in a family of workers living in the Karataş neighborhood of Beşağaç district of Taşkent. His mother, Selamet, worked in the weaving factory, and his father, Feyzullah, worked as a worker in the Tashkent tram. Feyzullah was an intellectual who gave importance to his political, literary and artistic life. His father had a great influence on Rahmet Feyzî's becoming a strong writer. Feyzî both studied and worked as a worker in her childhood. After finishing secondary school, he studied electrical and mechanical engineering. Feyzî, who worked for many newspapers throughout his life, passed away on November 18, 1988.
Feyzî wrote more than sixty stories during his forty-year literary life. However, only sixteen of these stories are included in Feyzî's three-volume works. In these stories, which are the source of our article, the author focused on social issues, the labor of the working class and the themes of patriotism. In connection with these themes, Feyzî has fictionalized idealistic, hardworking and loyal to his homeland characters. The most striking point in Feyzî's stories is the situation of children who lost their parents during the war years. In many of his stories, he reflected the moods of children in this situation. The author also glorified the Uzbek people, who showed compassion to these children regardless of their nationality.

Anahtar Kelimeler

Rahmet Feyzî, Story, Modern Uzbek Literature, Storytelling, Theme

Kaynakça

• Aktaş, Şerif (2000). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Akçağ Yayınları.
• Apaydın, Mustafa (2006). Osman Cemal Kaygılı’nın hikâyeciliği. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Çetin, Nurullah (2012). Roman çözümleme yöntemi. Öncü Kitap.
• Çetişli, İsmail, (2000). Metin tahlillerine giriş 2 roman-hikâye-tiyatro. Akçağ Yayınları.
• Fayziy, Rahmat (1980). Asarlar hikayalar ocherklar 3. jild. Gafu’r Gu’lom Namidagi Adabiyot va San’at Nashriyoti.
• Harvey, E.J. (2010). Romanda sosyal ortam (The Human Context). Philip Stevick (Ed.), Roman teorisi (Çev. Sevim Kantarcıoğlu), (3. Baskı, s.176-194). Akçağ Yayınları.
• Mirvaliyev, S. (1993). O’zbek adiblari. O’zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Fan Nashriyoti.
• Mirzayev, Saydulla (2005). XX. Asr O’zbek adabiyoti. Yangi Asr Evlodi.
• Qayumov, Laziz & Solihov, Tal’at (1985). Rahmat Fayziy. Adabiy portretlar (s. 61-108). Gafu’r Gu’lom Namidagi Adabiyot va San’at Nashriyoti.
• Tekin, Mehmet (2012). Roman sanatı romanın unsurları 1. Ötüken.