Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi Y. 0339 Numarada Kayıtlı "Mecmua-i Eş’âr" ve MESTAP’a Göre Tasnifi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 25 - 82, 30.04.2022

Şerife Akpınar , Cihan İner

https://doi.org/10.34083/akaded.1081307

Cited By: 1

Öz

Mecmualar, edebiyat tarihinin temel kaynaklarından biridir. Özellikle antoloji niteliği taşıyan şiir mecmuaları, dönemin edebî zevki yanında mürettibinin zevkini yansıtan birer kişisel kayıttır. Her mecmua, kendine mahsus bir tertip ve muhtevaya sahiptir. Son yıllarda bu eserlerin gün yüzüne çıkarılması, dijital bir veri tabanında toplanarak tanıtılması çalışmalarına öncelik verilmeye başlanmıştır. Bu çalışma ile Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi’nde Y-0339 numarada kayıtlı Mecmûa-i Eş’âr, Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ne (MESTAP) göre tasnif edilmiştir. Yazmada tertip tarihi ve müellifle ilgili bir bilgiye rastlanmamakla beraber yapılan inceleme neticesinde mecmuanın 19. yüzyıl başlarında, Bayramiyye tarikatı mensubu ya da muhibbi bir mürettib tarafından tertip edildiği düşünülmektedir. 91 varaktan oluşan Mecmûa-i Eş’âr, 15.-19. yüzyıllar arasında yaşamış şairlerin şiirlerinden derlenmiştir. Bu durum, mecmuanın neredeyse bütün klasik Türk edebiyatı sahası şiir zevkini yansıtma çabasıyla tertip edildiğini düşündürmektedir. Mecmuada 128 farklı şaire ait 357 şiir bulunmakta olup bu şiirlerin bazılarının şairleri tespit edilememiştir. Birkaç Farsça manzumenin de derlendiği mecmuada klasik Türk şiiri ve dinî-tasavvufî Türk halk şiirinin numunelerine rastlanmaktadır. Aruz vezninin yanı sıra hece ile yazılmış şiirler de bulunan Mecmûa-i Eş’âr’da, hemen hemen bütün nazım şekillerinden şiirlere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mecmua, şiir mecmuası, Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi Y-0339, MESTAP., Mecmua, şiir mecmuası, Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesi Y-0339, MESTAP.

MECMUA-I ES'AR" REGISTERED AT YAPI KREDI RESEARCH LIBRARY WITH THE BOOK ID Y.0339 AND ITS CLASSIFICATION ACCORDING TO MESTAP

Öz

Mecmuas are one of the fundamental sources of the history of literature. In particular, poetry mecmuas having the characteristics of anthology are each personal records that reflect the literary taste of the period as well as their compositors' preferences. Each mecmua has its own composition and content. In recent years, some studies which aim to bring these unique works to light and collect them within a digital database have been conducted. In this study, "Mecmua-i Es'ar", registered at Yapi Kredi Research Library with the book id Y.0339, has been classified in reference to "The Project of Systematic Classification of Poetry Mecmuas (MESTAP)". Though there is no information as to the composition date and the writer, thanks to examinations, it is considered that this mecmua was composed in the early 19th century by a compositor who was a member of or liked a religious group named "Bayramiyye". "Mecmua-i Es'ar", which consists of 91 leaves, involves the poems of the poets that lived between the 15th -19th centuries. This means that this mecmua was composed with an effort to reflect the poetry taste of almost all classical Turkish literature field. In the mecmua, there are 357 poems by 128 different poets, and the poets of some poems are still unknown. Besides, the mecmua also includes a few poems in the Persian language in addition to examples of classical Turkish poetry and religious Turkish folk poetry. Additionally, it is possible to encounter the use of aruz prosody and syllabic meter, and almost all types of verses in Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Mecmua, poetry mecmua, Yapi Kredi Research Library Y.0339, MESTAP

Kaynakça

• Abdülkadiroğlu, A. (1985). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l Eş’âr. Gazi Üniversitesi Yayınları. [NA].
• Ak, C. (2001). Bağdatlı Rûhî Divanı I. Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• Akay, M. (1998). İbrahim Gülşenî’nin Divanı metin-dil hususiyetleri-sözlük [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Akın, Ö. (2009). Harîmî (Şehzade Korkud) Divanı’nın nesre çevirisi ve incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Aksoyak, İ. H. (2018). Gelibolulu Mustafa Ali Divanlar. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58695,gelibolulu-mustafa-ali-divanipdf.pdf?0.
• Arslan, H. (2001). Kitab-ı Maktel-i Al-i Resul: giriş-metin-inceleme-sözlük -adlar dizini [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Arslan, M. & Aksoyak İ. H. (2018). Haşmet Divan. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57256,hasmet-divanipdf.pdf?0.
• Arslan, Z. (2010). Divan-ı Suzi-i Sivasi tenkitli metin-indeks [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Ayan, H. (2016). Leyla vü Mecnun Fuzûlî. Dergâh Yayınları. [LM].
• Bektaş, E. (2004). Muvakkit-zâde Muhammed Pertev hayatı sanatı ve Divanının tenkitli metni [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.